«Չինաստանի պատմություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 86.
Այս ամենի արդյունքում 907 թ. Չինական Կայսրությունը փլուզվում է, ստեղծվում է Հյուսիսչինական Մեծ Կայսրությունը, որը ղեկավարվում է իրար հաջորդող դինաստիաների կողմից, իշխանության են գալիս ինչպես Ադելսի, այնպես էլ Հան և Չժու ընտանիքները։ Դրանից բացի կային նաև բազմաթիվ փոքր կայսրություններ հարավում։ Պառակտված Չինաստանում բազմաթիվ դինաստիաներ հաջորդում են իրար, որոնք, սակայն կայսրությունը վերամիավորել չեն կարողանում։
== Սույ-դինաստիա (581-618) ==
Բարբարոսացված Հյուսիսի և գաղութացված հարավի չինականացման գործընթացը նախադրյալներ է ստեղծում երկրի նոր միավորման համար: 581-ում Հյուսիսային Չինաստանի հրամանատար Չժոու Յան Ջիանը միավորում է իր իշխանության ներքո ամբողջ Հյուսիսային Չինաստանը և հռչակում է նոր Սույ դինաստիան, իսկ Հարավչինական պետության ոչնչացումից հետո Չենը դարձավ Միացյալ Չինաստանի ղեկավար։ VII դարի սկզբին նրա որդին՝ Յան Դիը, պատերազմներ է մղում Կորեայի Կոգուրեի (611-614) և Վանսուանի [[Վիետնամ|Վիետնամական]] պետության դեմ, կառուցում է մեծ ջրանցք [[Հուանհե]] և [[Յանցզի]] գետերի միջև, հարավից մայրաքաղաք բրնձի տեղափոխման համար, ստեղծում է շքեղ պալատներ մայրաքաղաք [[Լոյան|Լոյանում]], վերականգնում և կառուցում է մեծ չինական պատի նոր հատվածներ, որոնք անկում են ապրել հազար տարվա ընթացքում:
Սակայն Սույ դինաստիայի Յան Դի կայսրին սպանում են և Սույ դինաստիան փոխարինում է Թան դինաստիան (618-907)։
== Թան-դինաստիա (618-907) ==
[[Պատկեր:唐疆变迁.gif|մինի|Թան դինաստիայի իշխանության ժամանակ Չինաստանի սահմանների փոփոխությունները]]
{{Հիմնական հոդված|Թան դինաստիա}}Լի դինաստիայի կառավարիչները վերջ տվեցին ազնվականության ելույթներին և իրականացրեցին մի շարք հաջող վերափոխումներ: Չինաստանը բաժանվեց 10 շրջանի, վերականգնվեց "օդային համակարգը", կատարելագործվելց վարչական օրենսդրությունը, ամրացվեց Իշխանության ուղղահայացը, աշխուժացավ առևտուրն ու քաղաքային կյանքը։ Զգալիորեն ավելացան բազմաթիվ քաղաքների չափերն ու քաղաքային բնակչության թիվը։
VII-րդ դարի վերջին Թան կայսրության ուժեղացված ռազմական հզորությունը հանգեցնում է Չինաստանի տարածքի ընդլայնմանը Արևելյաթյուրքական և Արևմտաթյուրքական խագանատների հաշվին: Պետությունները, որոնք գտնվում են Ջունգարիում և Արևելյան Թուրքմենստանում, դառնում են Չինաստանի վասալներ: Կորեայի Կոգուրե պետությունը նվաճվում է և դառնում Չինաստանի նահանգներից մեկը: Կրկին բացվեց Մետաքսի մեծ ճանապարհը։
VIII-X դդ. Չինաստանում տարածում են ստանում նոր գյուղատնտեսական մշակույթներ՝ մասնավորապես թեյ, բամբակը։
VIII դարում Թան կայսրությունը թուլացնում է և թեժանում է շրջակայքում գտնվող ռազմական գավառների միջև հակամարտությունները: Վերջապես Լյու դինաստիան խարխլում է և Հուան Չաոն պատերազմ է սկսում գահի համար (874-901թթ․)։
== Չինաստանի ժողովրդական Հանրապետություն և Թայվանի չինական հանրապետություն ==
=== ՉԺՀ-ի ստեղծումը (1949–1957) ===
{{main|Չինաստան}}
== Աղբյուրներ ==
|