«Մարկետփլեյս»–ի խմբագրումների տարբերություն
Նոր էջ «'''Մարկետփլեյս''' ({{lang-en|online marketplace, online e-commerce marketplace}}), էլեկտրոնային առևտրի հ...»: |
(Տարբերություն չկա)
|
20:06, 25 Հունիսի 2021-ի տարբերակ
Մարկետփլեյս (անգլ.՝ online marketplace, online e-commerce marketplace), էլեկտրոնային առևտրի հարթակ, էլեկտրոնային առևտրի առցանց խանութ, որը երրորդ անձանց տեղեկատվություն է տրամադրում արտադրանքի կամ ծառայության մասին:
Ընդհանուր առմամբ, մարկետփլեյսը ապրանքների և ծառայությունների մատուցման օպտիմիզացված առցանց հարթակ է: Նույն ապրանքը հաճախ կարելի է գնել մի քանի վաճառողներից, մինչդեռ ապրանքի գինը կարող է տարբեր լինել[1]. :
Քանի որ մարկետփլեյսները մատակարարների լայն շրջանակից միավորում են արտադրանքները, այդ ապրանքների ընտրությունն ավելի լայն է և մատչելիությունն ավելի բարձր, քան մասնագիտացված մանրածախ առցանց խանութներում: 2014 թվականից սկսած՝ համաշխարհային ինտերնետում մարկետփլեյսների պահանջարկի աճից հետո դրանց քանակն արագորեն աճում է[2]:
Պատմություն
Առաջին մարկետփլեյսները շուկաներն էին: Որոշ պատմաբաններ պնդում են, որ շուկաները սկսեցին առաջանալ, երբ մարդիկ առաջին անգամ սկսեցին զբաղվել առևտրով: Բաց շուկաները հայտնի էին Հին Բաբելոնում, Ասորեստանում, Հունաստանում, Եգիպտոսում և Արաբական թերակղզում[3][4]: Շուկաները գոյություն ունեին տարբեր մայրցամաքներում, սակայն ոչ բոլոր ժողովուրդների համար: Հույն պատմաբան Հերոդոտոսը նշել է, որ Հին Պարսկաստանում շուկաները չեն զարգացել[5]:
Շուկայական ցանցը, որը հիմնված էր Միջերկրական և Էգեյան ծովերի վրայով նավերով բերված ապրանքների առևտրի վրա, հայտնի էր բրոնզի դարից: Իր գոյության շնորհիվ իրացվել է հսկայական քանակությամբ ապրանքներ, այդ թվում՝ աղ, լազուրիտ, ներկեր, կտոր, մետաղներ, կաթսաներ, կերամիկա, արձաններ, նիզակներ և այլ գործիքներ: Հնագիտական ապացույցները վկայում են այն մասին, որ բրոնզի դարաշրջանի վաճառականները առևտրի ճանապարհները բաժանել են ըստ աշխարհագրական ուրվագծերի[6]:
Մերձավոր Արևելքում փաստագրական աղբյուրները ենթադրում են, որ շուկայի առաջին ձևը առաջացել է մ.թ.ա. 3-րդ հազարամյակում[7]: Վաղ շուկաները քաղաքի ողջ երկայնքով գրավում էին մի քանի փողոցներ, որոնք սովորաբար տարածվում էին քաղաքի մի դարպասից դեպի քաղաքի մյուս կողմում գտնվող մյուս դարպասը: Օրինակ՝ Թավրիզում 1,5 կիլոմետր երկարությամբ շուկան աշխարհի ամենաերկար թաղածածկ շուկան էր[7]:
Պատմաբանները պնդում են, որ Մերձավոր Արևելքի շուկան զարգացել է գծային եղանակով, մինչդեռ արևմտյան շուկաներն ավելի կենտրոնացված էին[8]: Հույն պատմաբան Հերոդոտոսը նշել է, որ Եգիպտոսում առևտրականների և գնորդների գենդերային դերերը շուկայում փոխվել են՝ համեմատած այլ մշակույթների հետ, քանի որ եգիպտացի կանայք իրենք էին հաճախ այցելում շուկա և նույնիսկ առևտրով զբաղվում, իսկ տղամարդիկ մնում էին տանը և զբաղվում ջուլհակությամբ[9]:
Արդիականություն
1995 թվականին հիմնադրվել է Amazon ընկերությունը, որն իր գործունեությունը սկսել է որպես առցանց գրքերի վաճառքով և այսօր ամենամեծ մարկետփլեյսն է ամբողջ աշխարհում (ութ մասնաճյուղերով): 1995 թվականին Միացյալ Նահանգներում հիմնադրվել է նաև eBay առցանց աճուրդի կայքը, որն իր ֆորմալ առանձնահատկությունների համաձայն, կարող է նաև համարվել մարկետփլեյս, քանի որ այս առցանց ռեսուրսը ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց հնարավորություն է տալիս վաճառել իրենց ապրանքները, սակայն, ի տարբերություն այլ մարկետփլեյսների, eBay-ում իրերի արժեքը ձևավորվում է ըստ աճուրդի կանոնների[10]:
Ըստ վիճակագրության, 2021 թվականին պլատֆորմի վրա նոր վաճառողների եկամուտները 2019 թվականի համեմատ աճել են 68%-ով, իսկ eBay-ում ռուսական գնումների գովազդի ընդհանուր քանակը հասել է 1,9 մլն-ի:
1996 թվականին Հիրոսի Միկիտանին Ճապոնիայում հիմնադրել է Rakuten էլեկտրոնային առևտրի խանութը, իսկ 1997 թվականին մանրածախ վաճառողներին հնարավորություն է տվել սեփական ինտերնետային խանութների հիման վրա կառուցել իրենց սեփական կայքերը: 1999 թվականին Չինաստանում հայտնվել է Ջեք Մայի ստեղծած Alibaba ինտերնետային ռեսուրսը, որը դարձել է 441 միլիարդ դոլար կապիտալիզացիայով աշխարհի ամենամեծ շուկան (ըստ 2018 թվականի 4-րդ եռամսյակի արդյունքների)[11].:
Ստուգաբանություն
«Մարկետ» տերմինն առաջացել է լատիներեն mercatus բառից («շուկայական հրապարակ»): Անգլերենում «շուկա» տերմինի ամենավաղ արձանագրված օգտագործումը հանդիպում է 963 թվականի անգլո-սաքսոնական տարեգրությունում՝ աշխատություն, որը ստեղծվել է Ալֆրեդ Մեծի օրոք (մոտ 871-899) և հետագայում շրջանառվել և պատճենվել է ամբողջ անգլիական վանքերում: Ճշգրիտ արտահայտությունն էր «Ic wille þæt markete beo in see selue tun», որը մոտավորապես թարգմանվում է «Ես ուզում եմ լինել լավ քաղաքի այս շուկայում»:
Մարկետփլեյսների ինտերնետ մարքեթինգ
Մարկետփլեյսները մարքեթինգում գործում են որպես առցանց միջավայրում տեղեկատվական միջնորդներ, որոնք հաճախորդներին առաջարկում են կայք ` առցանց օգտվողներին տարբեր ընկերությունների ապրանքների և ծառայությունների (ավիատոմսեր, հասարակական սննդի կազմակերպում, հագուստ և կոշիկ, այլ ապրանքներ և ծառայություններ) տեղեկատվութուն տրամադրելու համար: Հաճախորդի համար այս մեթոդն ավելի հեշտ է, քանի որ կարիք չկա ինքնուրույն տեղեկատվություն հավաքել և ուսումնասիրել ցանցում առկա բոլոր առաջարկները, համեմատել գները, գնահատականները և այլ ցուցանիշներ:
B2B և B2C կայքերը օգտվում են առցանց միջնորդներից: Բացի այդ, առցանց վերավաճառողները երբեմն աջակցում են սոցիալական ցանցերին, որոնք սոցիալական համայնք են ստեղծում մատակարարի և հաճախորդի համար՝ միմյանց հետ անմիջականորեն հաղորդակցվելու համար (օրինակ ` էլեկտրոնային առևտրի զարգացման կտրուկ աճող միտումը՝ կայքը մատակարարին և հաճախորդին թույլ է տալիս թվային միջավայրում բիզնես վարել)[12]:
Քննադատություն
Առցանց ծառայությունների հետ կապված շատ շուկաներ քննադատության են ենթարկվել այն ոլորտներում, որտեղ տեղական ծառայություններ մատուցողները չեն կարող մրցակցել օտարերկրյա շուկաների հետ: Քննադատություն կա նաև այն մասին, որ առցանց շուկաներին վերաբերող օրենքներն ու կանոնակարգերը թերզարգացած են. որպես հետևանք, մարկետփլեյսի և երրորդ կողմերի հաշվետվությունների և պատասխանատվության միջև անհամապատասխանություն կա:
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
- ↑ «Determining where to sell online».
- ↑ Why online marketplaces are booming August 20, 2014.
- ↑ Twede, D. Commercial amphoras: The earliest consumer packages? // Journal of Macromarketing. — 2002. — № Vol. 22, No. 1. — С. 98–108.
- ↑ Wengrow, D. Prehistories of Commodity Branding // Current Anthropology. — 2008. — № Vol. 49, No. 1. — С. 7—34.
- ↑ Paquet-Byrne, L. The Urge to Splurge: A Social History of Shopping // ECW Press. — 2003. — С. 13—14.
- ↑ Alberti, M. E. Trade and Weighing Systems in the Southern Aegean from the Early Bronze Age to the Iron Age: How Changing Circuits Influenced Glocal Measures // Oxbow (E-Book), Oxford. — 2016.
- ↑ 7,0 7,1 Mehdipour, H.R.N Persian Bazaar and Its Impact on Evolution of Historic Urban Cores: The Case of Isfahan // The Macrotheme Review [A multidisciplinary Journal of Global Macro Trends]. — 2013. — № Vol. 2, no. 5.
- ↑ Moosavi, M. S. Bazaar and its Role in the Development of Iranian Traditional Cities // Tabriz Azad University. — 2006.
- ↑ Thamis Herodotus on the Egyptians. — Ancient History Encyclopedia. — 2012.
- ↑ Alibaba - стоимость акций, дивиденды, новости компании, официальный сайт :: База компаний :: РБК Инвестиции
- ↑ VandeWaa, D. LaFleur Legal Marketing – An Etymological History" // LaFleur. — 2015.
- ↑ Chaffey, Dave; Ellis-Chadwick, Fiona Digital Marketing: Strategy, Implementation and Practice. — Harlow: Pearson Education, 2016. — С. 94–96. — ISBN 978-1-292-07764-2
Գրականություն
- Хироси Микитани Маркетплейс 3.0. Новый взгляд на торговлю в интернете от основателя Rakuten — одного из крупнейших интернет-магазинов в мире. — Издательство «Манн, Иванов и Фербер», 2014. — 288 p. — ISBN 978-5-91657-926-0