«Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի շրջաններ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 19.
Լեռնային Ղարաբաղի տարածաշրջանային կոմիտեի որոշմամբ ԼՂԻՄ-ը բաժանվում է 5 շրջանների՝ [[Ասկերանի շրջան (ԼՂԻՄ)|Ասկերանի]], [[Մարտակերտի շրջան (Ադրբեջանի ԽՍՀ)|Մարտակերտի]], [[Շուշիի շրջան (ԼՂԻՄ)|Շուշիի]], [[Հադրութի շրջան (ԼՂԻՄ)|Հադրութի]], [[Մարտունու շրջան (ԼՂԻՄ)|Մարտունու]]։
▲=== Վարչական բաժանում ===
{| class="wikitable"
|+Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի շրջանները<ref>{{Cite web|url=https://azerbaijan.az/_Karabakh/_History/history_06_a.html|title=Արցախը 1920-1980 թվականներին|last=|first=|date=|website=|publisher=|language=Ադրբեջաներեն|accessdate=|archive-date=2017-09-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20170910050313/http://www.azerbaijan.az/_Karabakh/_History/history_06_a.html|dead-url=yes}}</ref>
Տող 50 ⟶ 48՝
[[Պատկեր:Askeran district NKAO location map.png|մինի|365x365փքս|[[Ասկերանի շրջան (ԼՂԻՄ)|Ասկերանի շրջանը]] [[ԼՂԻՄ]]-ի վրա]]
{{Հիմնական հոդված|Ասկերանի շրջան (ԼՂԻՄ)}}
[[Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ]]ի ձևավորվելուց հետո 1920-ական թվականներին կենտրոնը դարձավ Ստեփանակերտը (Խանկեդի)։ [[1978 թվական]]ին շրջանի կենտրոնը դառնում է [[Ասկերան]]ը (Էսղերան), իսկ շրջանը վերանվանվում «Ասկերանի շրջան»։ [[1979|1979 թվականին]] շրջանն ուներ 52 քաղաք և գյուղեր<ref>{{Cite journal|last=Gurevich|first=V.S.|date=2019|title=Jewish Autonomous Region of 1920s–1930s in the lens of Soviet photojournalists|url=http://rp.icarp-febras.ru/index.php/RP/article/view/576|journal=Regional Problems|volume=22|issue=1|pages=44–57|doi=10.31433/2618-9593-2019-22-1-44-57}}</ref>։
Ըստ Արցախի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման, [[Ասկերանի շրջան (ԼՂԻՄ)|Ասկերանի շրջանի]] նախկին տարածքը, մտնում է [[Արցախի Հանրապետություն|ԱՀ]] [[Ասկերանի շրջան]]ի մեջ, իսկ ըստ [[Ադրբեջանի Հանրապետություն|Ադրբեջանի Հանրապետության]] վարչատարածքային բաժանման [[Ադրբեջան]]ի Խոջալուի շրջանի կազմում։
{| class="wikitable"
|+Ասկերանի շրջանի բնակչություն<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rnkarabax.html|title=население нагорно-карабахской республики|website=www.ethno-kavkaz.narod.ru|accessdate=2020-06-28}}</ref>
Տող 117 ⟶ 115՝
[[Պատկեր:Mardakert district NKAO location map.png|մինի|348x348փքս|Մարտակերտի շրջանը նշված է կարմիիրով]]
{{Հիմնական հոդված|Մարտակերտի շրջան (Ադրբեջանի ԽՍՀ)}}
[[1930|1930 թվականի]] օգոստոսի 8-ին ձևավորվեց [[Ջրաբերդ (Մարտակերտի շրջան)|Ջրաբերդի շրջանը]]։ [[1939|1939 թվականի]] սեպտեմբերի 17-ին վերանվանվեց [[Մարտակերտի շրջան (Ադրբեջանի ԽՍՀ)|Մարտակերտի շրջան]]։
Տող 125 ⟶ 123՝
[[Ղարաբաղյան հակամարտություն|Ղարաբաղյան հակամարտության]] ընթացքում ԼՂՀ-ն պահպանեց վերահսկողությունը [[Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ|ԼՂԻՄ-ի]] նախկին [[Մարտակերտի շրջան]]ի մեծ մասի նկատմամբ, որը վերածվեց [[ԼՂՀ]] [[Մարտակերտի շրջան]]ի։ ԼՂԻՄ-ի Մարտակերտի շրջանի նախկին տարածքների մի մասը գտնվում է [[Ադրբեջան]]ի վերահսկողության տակ և ընդգրկվել է [[Թարթառի շրջան]]ում։
{| class="wikitable"
|+Մարտակերտի շրջանի բնակչություն<ref name=":0" />
Տող 183 ⟶ 181՝
|}
{{Հիմնական հոդված|Շուշիի շրջան (ԼՂԻՄ)}}
[[Պատկեր:Shusha Rayon Map.PNG|մինի|271x271փքս|Շուշիի շրջանի քարտեզ]]
Տող 279 ⟶ 277՝
|}
{{Հիմնական հոդված|Հադրութի շրջան (ԼՂԻՄ)}}
[[1930|1930 թվականի]] օգոստոսի 8-ին ձևավորվել է [[Դիզակի մելիքություն|Դիզակի շրջանը]]։ [[1939|1939 թվականի]] սեպտեմբերի 17-ին այն վերանվանվեց [[Հադրութի շրջան (ԼՂԻՄ)|Հադրութի շրջան]] անունով։
Ներկայումս [[Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ|ԼՂԻՄ-ի]] Հադրութի շրջանի տարածքը վերահսկվում է [[Արցախի Հանրապետություն|Արցախի Հանրապետության]] [[Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակ|զինված ուժերի]] կողմից ([[ԼՂՀ]] [[Հադրութի շրջան]]ի մի մասը)։
{|class="wikitable"
!Տարի
Տող 338 ⟶ 336՝
|}
{{Հիմնական հոդված|Մարտունու շրջան (ԼՂԻՄ)}}
{{Հիմնական հոդված|Ստեփանակերտ}}
Որպես բնակավայր ձևավորվել է [[19-րդ դար]]ի սկզբին՝ [[Վարարակն|Վարարակն գյուղի]] տեղում, որը գտնվում է քաղաքի ներկայիս տարածքում։ [[Ստեփանակերտ]]ը գտնվում է [[Արցախյան լեռնաշղթա]]յի արևելյան լանջին` [[Կարկառ գետ]]ի ափին։
Ստեփանակերտի նախագծային և կառուցման առաջին պլանը մշակել է [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ը (1926 թվական), երկրորդը՝ Ն. Սլոբոտյանիկը (1938 թվական), երրորդը՝ Բ. Դադաշյանը (1968 թվական)։ Բայց բոլոր այդ նախագծերում պահպանվել է Թամանյանի նախագծած կառուցվածքը։
=== Շահումյանի շրջան ===
{{Հիմնական հոդված|Շահումյանի շրջան (Ադրբեջանի ԽՍՀ)}}
==== Պատմություն ====
[[1988|1988 թվականի]] [[Մարտի 17|մարտի 17-ին]], այն բանից հետո, երբ Շահումյանի շրջանի խորհրդային (սովետական) իշխանությունները և Գետաշենի ենթաշրջանի իշխանությունները խնդրանքով դիմել են ԼՂԻՄ-ին, ԼՂԻՄ-ի ժողովրդական պատգամավորների արտահերթ նստաշրջանից հետո դիմել է Հայաստանի ԽՍՀ Գերագույն խորհրդին, Ադրբեջանի ԽՍՀ և [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|ԽՍՀՄ-ին]] վերանայել և դրական լուծում տալ ԼՂԻՄ-ը Ադրբեջանից Հայաստան տեղափոխելու հարցը<ref>{{Cite journal|last=Дмитриев|first=Александр Владиславович|date=2015-07-03|title=Административно-территориальное деление Ингерманландии и смежных с нею территорий в 1583–1590 годы в контексте новых данных топонимики|url=http://dx.doi.org/10.1080/00806765.2015.1109188|journal=Scando-Slavica|volume=61|issue=2|pages=180–206|doi=10.1080/00806765.2015.1109188|issn=0080-6765}}</ref>։
==== Բնակչություն ====
{|
! style="background:#95B2C9; color:black" |<center>Տարի</center>
! style="background:#95B2C9; color:black" |<center>Հայեր</center>
! style="background:#95B2C9; color:black" |<center>%</center>
! style="background:#95B2C9; color:black" |<center>Ադրբեջանցիներ</center>
! style="background:#95B2C9; color:black" |<center>%</center>
! style="background:#95B2C9; color:black" |<center>Ռուսներ</center>
! style="background:#95B2C9; color:black" |<center>%</center>
! style="background:#95B2C9; color:black" |<center>Ընդամենը</center>
|-
|1939
|<center>12 048</center>
|<center>85,9</center>
|<center>429</center>
|<center>3,1</center>
|<center>1 446</center>
|<center>10,3</center>
| bgcolor="#FFBBBB" |<center>'''14 032'''</center>
|-
|1959
|<center>12 707</center>
|<center>77,2</center>
|<center>2 744</center>
|<center>16,7</center>
|<center>974</center>
|<center>5,9</center>
| bgcolor="#FFBBBB" |<center>'''16 459'''</center>
|-
|1970
|<center>14 599</center>
|<center>74,5</center>
|<center>3 674</center>
|<center>18,7</center>
|<center>1 255</center>
|<center>6,4</center>
| bgcolor="#FFBBBB" |<center>'''19 599'''</center>
|-
|1979<ref>[http://www.ethno-kavkaz.narod.ru/rnazerbaijan.html Данные советских переписей в АзССР]</ref>
|<center>14 623</center>
|<center>73,2</center>
|<center>4 150</center>
|<center>20,8</center>
|<center>1 147</center>
|<center>5,7</center>
| bgcolor="#FFBBBB" |<center>'''19 972'''</center>
|}
== Տես նաև ==
| |||