«Ադրբեջանի պատմություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

[[Պատկեր:Azerbaijani Khanates 18th-19th century.png|ձախից|մինի|401x401փքս|[[Ադրբեջան]]ական [[խանություն]]ների [[քարտեզ]]]][[Պատկեր:HSSection_sign.svg|link=https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:HSSection_sign.svg|31x31փքս{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}|20x20փքս]] '''Զգուշացում նախքան ընթերցելը'''՝

[[Պատկեր:HSSection_sign.svg|link=https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:HSSection_sign.svg|31x31փքս{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}|20x20փքս]] '''Զգուշացում նախքան ընթերցելը'''՝

[[Գյուլիստանի պայմանագիր]]ը առաջին պայմանագիրն էր, որը ստորագրվեց [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսաստանի կայսրության]] և [[Իրան]]ի միջևմիջև։ [[1813]] թվականի [[հոկտեմբերի 12]]-ին՝ կովկասը բաժանվեց [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսաստանի]] և [[Իրան]]ի միջև։ Համաձայնագիրը ստորագրում են Շահի փաստաբան [[Միրզա Աբդուլհասան Խան]]ը՝ իրանական կողմից, իսկ [[Նիկոլայ Ֆյոդորի Ռտիշեվ|Ռտիշևը]] ՝ ռուսական կողմից։ Այս խաղաղ պայմանագրի պայմաններով կովկասյան մի շարք (Թալիշ , Շիրվան, Գուբա, Բաքու, Գյանջա, Ղարաբաղ, Շեքի) խանությունները հանձնվեցին [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսաստանին]], բացառությամբ [[Արևելյան Հայաստան]]ի [[Երևանի խանություն|Երևանի]] և [[Նախիջևանի խանություն|Նախիջևանի]] [[խանություն]]ներից։

{{Տեղեկաքարտ Երկիր|բնագիր_անվանում=Azərbaycan Respublikası|established_event1=Անկախացումը [[Խորհրդային Միություն]]ից|ղեկավար_կոչում_3=[[Ադրբեջանի վարչապետների ցանկ|Վարչապետ]]|ղեկավարի_անուն_3=[[Նովրուզ Մամեդով]]|ղեկավար_կոչում_4=|ղեկավարի_անուն_4=|ղեկավար_կոչում_5=|ղեկավարի_անուն_5=|legislature=[[Ադրբեջանի ազգային ժողով|Ադրբեջան]]|sovereignty_type=Ձևավորում|established_date1=մայիսի 28, 1918|ղեկավար_կոչում_2=[[Ադրբեջանի փոխնախագահ]]|established_event2=Անդամակցումը [[ՄԱԿ|Միավորված Ազգերի Կազմակերպությանը]]|established_date2=ապրիլի 28, 1920|established_event3=[[Ադրբեջանի Սահմանադրություն|Սահմանադրության]] ընդունում|established_date3=օգոստոսի 30,1991 (հռչակված)|established_date4=մարտի 2, 1992|established_date5=նոյեմբերի 12, 1995|area_rank=111-րդ|area_sq_mi=33436 <!--Do not remove [[WP:MOSNUM]]-->|ղեկավարի_անուն_2=[[Մեհրիբան Ալիևա]]|ղեկավարի_անուն_1=[[Իլհամ Ալիև]]|հայերեն_անվանում=Ադրբեջանի Հանրապետություն|քարտեզ_2-ի_նկարագիրը=Ադրբեջանի Հանրապետության տեղագրական քարտեզը (քարտեզի վրա նշված չեն այն տարածքները, որոնց համար Ադրբեջանը պնդում է)|common_name=Ադրբեջանի|դրոշի_պատկեր=Flag_of_Azerbaijan.svg|դրոշի_նկարագրում=Ադրբեջանի դրոշ|զինանշանի_պատկեր=Emblem_of_Azerbaijan.svg|զինանշանի_նկարագրում=Ադրբեջանի զինանշան|քարտեզի_պատկեր=Azerbaijan locator map.svg|քարտեզի_նկարագիրը=Ադրբեջանի Հանրապետության տեղագրական քարտեզը <small>(քարտեզի վրա նշված չէ Արցախը, որը դե ֆակտո անկախ է)</small>|քարտեզի_պատկեր_2=|ազգային_նշանաբան=|ղեկավար_կոչում_1=[[Ադրբեջանի նախագահ|Նախագահ]]|ազգային_օրհներգ={{lang|az|Azərbaycan Marşı}}<br />''[[Ադրբեջանի օրհներգ|Ադրբեջանի քայլերգ]]''{{nbsp|2}}{{small|([[տառադարձություն]])<br />''Ազերբայչան մարշը''}}<br /><center>[[File:Azerbaijan national anthem (vocal version).ogg]]</center>|թագավորական_օրհներգ=|օրհներգ=|պաշտոնական_լեզուներ=[[ադրբեջաներեն]]|շրջանային_լեզուներ=[[հայերեն]], [[լեզգիներեն]], [[պարսկերեն]]|էթնիկ_խմբեր=[[ադրբեջանցիներ]], [[լեզգիներ]], [[ռուսներ]], [[թալիշներ]] և այլն<ref name="auto">[https://web.archive.org/web/20131110034957/http://www.azstat.org/statinfo/demoqraphic/az/AP_/AZ_1.shtml The State Statistical Committee of the Azerbaijan Republic, The ethnic composition of the population according to the 2009 census.]</ref>|մայրաքաղաք=[[image:Baku_seal.PNG|18px]] [[Բաքու]]|ամենամեծ_քաղաք=մայրաքաղաք|կառավարության_տեսակը=[[Նախագահական հանրապետություն]]<ref name="LaPorte2016">{{cite book |last=LaPorte |first=Jody |author-link=<!-- Jody LaPorte --> |year=2016 |chapter=Semi-presidentialism in Azerbaijan |chapter-url=https://link.springer.com/chapter/10.1057/978-1-137-38781-3_4 |chapter-format=PDF |editor1-last=Elgie |editor1-first=Robert |editor2-last=Moestrup |editor2-first=Sophia |title=Semi-Presidentialism in the Caucasus and Central Asia |url=https://link.springer.com/book/10.1057/978-1-137-38781-3 |location=London |publisher=Palgrave Macmillan |publication-date=15 May 2016 |pages=91–117|isbn=978-1-137-38780-6 |access-date=13 October 2017 |ref=harv }}</ref>|utc_offset_DST=}}
«Գերագույն պետությունների միության պայմանագրի» ստորագրումը ձախողվեց պահպանողական անդամների կողմից օգոստոսի հեղաշրջումից հետո և արագացրեց Խորհրդային Սոցիալիստական ​​հանրապետությունների կողմից անկախության հռչակագրերը օգոստոսի և դեկտեմբերի միջև։ [[Ադրբեջան]]ը ընդունեց իր անկախության հռչակագիրը [[1991]]-ի [[հոկտեմբերի 18]]-ին, մինչև [[ԽՍՀՄ փլուզում|Խորհրդային Միության փլուզումը]] [[1991]] թվականի [[դեկտեմբերի 26]]-ին, աակայն [[Ադրբեջան]]ը միացավ [[Անկախ Պետությունների Համագործակցություն|Անկախ պետությունների Համագործակցության]] ավելի ուշ՝ [[1993]]-ի [[սեպտեմբեր]]ին։ [[1991]]-ի վերջում [[Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետություն|Լեռնային Ղարաբաղում]] մարտերը վերածվեցին լայնամասշտաբ պատերազմի, որը վերաճեց [[1994]]-ի լարված [[Լեռնային Ղարաբաղի հռչակագիր|զինադադարի]]։ Չնայած նրան, որ ձեռք բերվեց զինադադար, երկու կողմերի բանակցությունները մինչ օրս հանգեցրել են փակուղու, քանի որ [[Հայաստանի զինված ուժեր|հայկական զորքերը]] պահպանում են իրենց դիրքերը [[Արցախի Հանրապետություն|Ղարաբաղում]], ինչպես նաև [[Ադրբեջան]]ից վերցված միջանցքները, որոնք տարածաշրջանը կապում են [[Հայաստան]]ին։

===== Արցախյան պատերազմ =====

===== Ադրբեջանը պատերազմից հետո =====

====== Ապրիլյան (Քառօրյա) պատերազմ ======

====== Հայ-Ադրբեջանական կոնֆլիկտ (2020) ======