Վիքիպեդիա

«Քլորոպլաստ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ r2.7.3) (Ռոբոտը փոփոխում է․: ru:Хлоропласты; cosmetic changes
«օլդ սքուլ» ֆիքիֆիկացում, ներքին հղումներ, պատկեչնեչ, կատեգորիաներ, արտաքին հղումներ + վերջակետեր
Տող 1.
[[Պատկեր:Plagiomnium affine laminazellen.jpeg|200px|thumb|right|քլորոպլաստ]]
 
'''Քլորոպլաստները''' օրգանոիդներ[[օրգանոիդ]]ներ են, որոնք հայտնաբերվել ենհայտնաբերված բուսական բջիջներում և այլ էուկարիոտ օրգանիզմներում, որոնք կատարում են ֆոտոսինթեզ:ֆոտոսինթեզ։ Քլորոպլաստները կլանում են լուսային էներգիան` վերածելով [[ԱԵՖ]]-ի, որը էներգիայի հիմնական աղբյուրն է հանդիսանում:հանդիսանում։ Սինթեզում են նաև ՆԱԴ և ՆԱԴH միացություններ, որոնք մասնակցում են ֆոտոսինթեզին:ֆոտոսինթեզին։
Քլորոպլաստները կանաչ են, քանի որ նրանք պարունակում են քլորոֆիլ պիգմենտը: Քլորոպլաստ բառը առաջացել է հունարեն քլորոս բառից, որը նշանակում է կանաչ, և պլաստիս բառից, նշանակում է փոփոխվող: Քլորոպլաստները պատկանում են պլաստիդներ կոչվող օրգանոիդների դասին:▼
 
▲Քլորոպլաստները կանաչ են, քանի որ նրանք պարունակում են [[քլորոֆիլ]] պիգմենտը:պիգմենտը։ Քլորոպլաստ բառը առաջացել է հունարեն քլորոս բառից, որը նշանակում է կանաչ, և պլաստիս բառից, նշանակում է փոփոխվող:փոփոխվող։ Քլորոպլաստները պատկանում են պլաստիդներ կոչվող օրգանոիդների դասին:դասին։
 
== Էվոլուցիոն ծագումը ==
[[Պատկեր:Überseemuseum Bremen 2009 238.JPG|thumb|right|Քլորոպլաստի մոդել]]
Քլորոպլաստաները բուսական բջիջների բազմաթիվ օրգանոիդներից[[օրգանոիդ]]ներից մեկն են:են։
Ընդհանուր առմամբ, ըստ էնդոսիմբիոզի տեսության, նրանք ծագել են ցիանոբակտերիաներից:ցիանոբակտերիաներից։ Այդ տեսությունը առաջադրվել է Մերեժկովսկիի կողմից 1903 այն բանից հետո, երբ Շիմբերը 1883-ին հայտնաբերել է, որ քլորոպլաստները շատ նման են ցիանոբակտերիաներին:ցիանոբակտերիաներին։ Քլորոպլաստները առաջացել են ուղղակի կամ անուղղակի կերպով էնդոսիմբիոտիկ եղանակով:եղանակով։
Քլորոպլաստները իրենց կառուցվածքով շատ նման են միտոքոնդրիումներին,
 
Քլորոպլաստները իրենց կառուցվածքով շատ նման են [[միտոքոնդրիում]]ներին, բայց նրանք գոյություն ունեն միայն բույերումբույսերում և էուկարիոտ բակտերիաներում:բակտերիաներում։ Քլորոպլաստը շրջապատված է երկթաղանթ մեմբրանով, որի մեջ կա միջմեմբրանային տարածություն` որում կա ցանց:ցանց։ Քլորոպլստն ունի իր սեփական [[ԴՆԹ]]-ն, որոնք կոդավորում են վերօքս սպիտակուցներ, որոնք ֆոտոսինթեզի[[ֆոտոսինթեզ]]ի ժամանակ տեղափոխում են էլեկտրոններ:[[էլեկտրոն]]ներ։
Կանաչ բույսերի մոտ քլորոպլաստները շրջապատված են երկշերտ [[լիպիդային թաղանթով:թաղանթ]]ով։ Դրանք կարծես թե համապատասխանում են հնագույն ցիանոբակտերիաների[[ցիանոբակտերիա]]ների արտաքին և ներքին թաղանթներին:թաղանթներին։ Քլորոպլաստներն ունեն սեփական գենոմը[[գենոմ]]ը, որը զգալիորեն տարբերվում է ազատ կենսակերպ վարող ցիանոբակտերիաների գենոմից:գենոմից։ Պլաստիդների գենոմը կազմված է 60-100 գեներից[[գեն]]երից, իսկ ցիանոբակտերիաներն ունեն ավելի քան 1500 գեն:գեն։ Պլաստիդների մոտ բացակայող գեները կոդավում են կորիզը:կորիզը։
Շատ ջրիմուռների մոտ քլորոպլաստները զարգացել են էնդոսիմբիոզի երկրորդ ձևից, ըստ որի էուկարիոտ բջիջը կուլ է տվել այլ էուկարիոտ բջջի, որը պարունակում էր քլորոպլաստ, և ձևավորվել են երեք, չորս մեմբրանային թաղանթներով քլորոպլաստներ:▼
 
▲Շատ ջրիմուռների[[ջրիմուռ]]ների մոտ քլորոպլաստները զարգացել են էնդոսիմբիոզի երկրորդ ձևից, ըստ որի [[էուկարիոտ]] բջիջը կուլ է տվել այլ էուկարիոտ բջջի, որը պարունակում էր քլորոպլաստ, և ձևավորվել են երեք, չորս մեմբրանային թաղանթներով քլորոպլաստներ:քլորոպլաստներ։
 
== Կառուցվածքը ==
[[Պատկեր:Chloroplast.svg|thumb|right|400px|Քլորոպլաստի կառուցվածք<br />
Քլորոպլաստներն ունեն հարթ սկավառակի տեսք, 2-ից մինչև տասը միկրոմետր տրամագիծ և մեկ միկրոմետր հաստություն: Քլորոպլաստը շրջապատված է ներքին և արտաքին ֆոսֆոլիպիդային շերտեր ունեցող ▼
1. արտաքին թաղանթ (մեմբրան)<br />
թաղանթով: Այդ երկու շերտերի միջև գտնվում է միջմեմբրանային տարածությունը:
2. միջմեմբրանային տարածություն<br />
Քլորոպլաստի ներքին նյութը կոչվում է ստրոմա, համապատասխան ցիտոպլազման բակտերիաներում, և կազմված է մեկ կամ մի քանի ԴՆԹ-ի շրջանաձև մոլեկուլից: Այն կազմված է նաև ռիբոսոմներից, բայց նրա սպիտակուցները սինթեզվում են կորիզի խիտ նյութում, որտեղից և տեղափոխվում են քլորոպլաստ:▼
3. ներքին մեմբրան (1+2+3: envelope)<br />
Ստրոմայում կան թիլակոիդների փաթեթներ, որոնք ֆոտոսինթեզի տեղն են: Փաթեթների ձևով դասավորված թիլակոիդները կոչվում են գրաններ: Թիլոկոիդներն ունեն հարթ սկավառակի տեսք: Ներսում դատարկ տարածություն է, որը կոչվում է թիլակոիդյան տարածություն: Ֆոտոսինթեզը տեղի է ունենում թիլակոիդների մեմբրանի վրա: Ինչպես միտոքոնդրիումներում օքսիդային ֆոսֆորիլացումն է, այն տեղի է ունենում մեմբրանի վրա բիոսինթեզներով` պրոտոնային էլեկտրոքիմիական գրադիենտի ընկնման պատճառով:▼
4. ստրոմա (ջրիկ հեղուկ)<br />
Էլեկտրոնային մանրադիտակով դիտելիս թիլակոիդները մերթ մուգ, մերթ բաց գույներով: Թիլակոիդները կազմված են իրենց մեջ խորասուզված պիգմենտներից, որոնք իրենց հերթին քլորֆիլ կամ կարոտինոիդներ են, ինչպես նաև սպիտակուցներից, որոնք ծածկում են պիգմենտները: Այս կոմպլեքսը մեծացնում է լույսի կլանման մակերեսը և թույլ են տալիս ֆոտոններին անարգել անցնել այդ միջավայր: Այդ ֆոտոնների էներգիան կլանվում է պիգմենտների կողմից: Այդ էներգիան անցնում է կոմպլեքսի ռեակցիայի կենտրոն: Քլորոֆիլի երկու մոլեկուլներ իոնացնում են այդ էներգիան` էլեկտրոնները տեղափոխելով դեպի ֆոտոքիմիական ռեակցիայի կենտրոն: ▼
5. թիլակոիդյան տարածություն (թիլակյիդի ներսը)<br />
Վերջին ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ քրոմոսոմները միմյանց հետ կապված են գլանաձև կամրջակներով, որոնք կոչվում են ստրոմուլներ` ձևավորված արտաքին թաղանթում: Քլորոպլաստները փոխարկում են սպիտակուցները ստրոմուլների, այպիսով ստեղծելով ցանց:▼
6. թիլակոիդի թաղանթ (մեմբրան)<br />
7. գրաններ (փաթեթների ձևով դասավորված թիլակոիդներ)<br />
8. թիլակոիդ (լամմելա)<br />
9. օսլա<br />
10. ռիբոսոմ<br />
11. ԴՆԹ-ի շրջանաձև մոլեկուլ<br />
12. plastoglobule (drop of lipids)]]
 
▲Քլորոպլաստներն ունեն հարթ սկավառակի տեսք, 2-ից մինչև տասը միկրոմետր տրամագիծ և մեկ միկրոմետր հաստություն:հաստություն։ Քլորոպլաստը շրջապատված է ներքին և արտաքին ֆոսֆոլիպիդային[[ֆոսֆոլիպիդ]]ային շերտեր ունեցող թաղանթով։ Այդ երկու շերտերի միջև գտնվում է միջմեմբրանային տարածությունը։
 
▲Քլորոպլաստի ներքին նյութը կոչվում է [[ստրոմա]], համապատասխան ցիտոպլազման բակտերիաներում, և կազմված է մեկ կամ մի քանի ԴՆԹ-ի շրջանաձև մոլեկուլից:մոլեկուլից։ Այն կազմված է նաև ռիբոսոմներից[[ռիբոսոմ]]ներից, բայց նրա սպիտակուցները[[սպիտակուց]]ները սինթեզվում են կորիզի խիտ նյութում, որտեղից և տեղափոխվում են քլորոպլաստ:քլորոպլաստ։
 
▲Ստրոմայում կան թիլակոիդների փաթեթներ, որոնք ֆոտոսինթեզի[[ֆոտոսինթեզ]]ի տեղն են:են։ Փաթեթների ձևով դասավորված թիլակոիդները կոչվում են գրաններ:գրաններ։ Թիլոկոիդներն ունեն հարթ սկավառակի տեսք:տեսք։ Ներսում դատարկ տարածություն է, որը կոչվում է թիլակոիդյան տարածություն:տարածություն։ Ֆոտոսինթեզը տեղի է ունենում թիլակոիդների մեմբրանի վրա:վրա։ Ինչպես միտոքոնդրիումներում օքսիդային ֆոսֆորիլացումն է, այն տեղի է ունենում մեմբրանի վրա բիոսինթեզներով` պրոտոնային էլեկտրոքիմիական գրադիենտի ընկնմանանկնման պատճառով:պատճառով։
 
[[Պատկեր:Chloroplast in leaf of Anemone sp TEM 12000x.png|thumb|right|Քլորոպլաստի տեսքը էլեկտրոնային մանրադիտակով]]
▲[[Էլեկտրոնային մանրադիտակովմանրադիտակ]]ով դիտելիս թիլակոիդները մերթ մուգ, մերթ բաց գույներով: են։ Թիլակոիդները կազմված են իրենց մեջ խորասուզված պիգմենտներից, որոնք իրենց հերթին քլորֆիլ կամ կարոտինոիդներ են, ինչպես նաև սպիտակուցներից, որոնք ծածկում են պիգմենտները:պիգմենտները։ Այս կոմպլեքսը մեծացնում է լույսի կլանման մակերեսը և թույլ են տալիս ֆոտոններին[[ֆոտոն]]ներին անարգել անցնել այդ միջավայր:միջավայր։ Այդ ֆոտոնների էներգիան կլանվում է պիգմենտների կողմից:կողմից։ Այդ էներգիան անցնում է կոմպլեքսի ռեակցիայի կենտրոն:կենտրոն։ Քլորոֆիլի երկու մոլեկուլներ իոնացնում են այդ էներգիան` էլեկտրոնները տեղափոխելով դեպի ֆոտոքիմիական ռեակցիայի կենտրոն:կենտրոն։
 
▲Վերջին ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ քրոմոսոմները միմյանց հետ կապված են գլանաձև կամրջակներով, որոնք կոչվում են ստրոմուլներ[[ստրոմուլ]]ներ` ձևավորված արտաքին թաղանթում:թաղանթում։ Քլորոպլաստները փոխարկում են սպիտակուցները ստրոմուլների, այպիսով ստեղծելով ցանց:ցանց։
 
== Արտաքին հղումներ ==
{{Commons category|Chloroplasts|Քլորոպլաստ}}
* [http://ccdb.ucsd.edu/sand/main?stype=lite&keyword=chloroplast&Submit=Go&event=display&start=1 Քլորոպլաստների տվյալների բազա] {{ref-en}}
* [http://users.rcn.com/jkimball.ma.ultranet/BiologyPages/C/Chloroplasts.html Chloroplasts (Քլորոպլաստներ)] և [http://users.rcn.com/jkimball.ma.ultranet/BiologyPages/L/LightReactions.html Photosynthesis: The Role of Light (Ֆոտոսինթեզ՝ Լոյսի դերը)] [http://users.rcn.com/jkimball.ma.ultranet/BiologyPages/ Կիմբալի կեսնաբանության էջերում (Kimball's Biology Pages)]{{ref-en}}
* {{cite journal |author=Clegg MT, Gaut BS, Learn GH, Morton BR |title=Rates and patterns of chloroplast DNA evolution |journal=Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. |volume=91 |issue=15 |pages=6795–801 |year=1994 |month=July |pmid=8041699 |pmc=44285 |doi=10.1073/pnas.91.15.6795 }} {{ref-en}}
* [http://opm.phar.umich.edu/localization.php?localization=Thylakoid%20membrane Թիլակոիդների թաղանթի հետ կապված պրոտեիների եռաչափ կառուցվածքներ] {{ref-en}}
* [http://www.coextra.eu/projects/project199.html Քլորոպլաստների փոփոխությանը նվիրված Քո-Էքստրայի (Co-Extra) հետազություն] {{ref-en}}
 
[[Կատեգորիա:Օրգանոիդներ]]
[[Կատեգորիա:Ֆոտոսինթեզ]]
 
[[af:Chloroplas]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Քլորոպլաստ» էջից