«Գիլդիաներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ փոխարինվեց: I-րդ դար → I դար oգտվելով ԱՎԲ
չNo edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Rembrandt - De Staalmeesters- het college van staalmeesters (waardijns) van het Amsterdamse lakenbereidersgilde - Google Art Project.jpg|250px|մինի|[[Ռեմբրանդ վան Ռեյն|Ռեմբրանդ]] - «Սինդիկների հավաքը»]]
'''Գիլդիաներ''' ({{lang-de|Gilde}} — ընկերություն, միավորում), [[Եվրոպա]]յում վաղ միջնադարում կազմակերպվում էիև զանազան միություններ, ընկերություններ (կրոնական, քաղաքական և այլն), վաճառականների միավորումներ։ [[Ֆեոդալիզմ|Ֆեոդալական]] Եվրոպայի քաղաքների զարգացման ([[XI դար|XI]] դարի վերջ) ժամանակաշրջանում բնակչության աճին զուգընթաց խորանում էր մասնագիտական և սոցիալական շերտավորումը, ծաղկում միջքաղաքային և միջազգային առևտուրը։ Արհեստավորները ստեղծել են իրենց համքարությունները ([[XII դար|XII]] — [[XIII դար|XIII]] դարերում), իսկ վաճառականները միավորվել Գիլդիայում՝ պաշտպանելով իրենց դասային արտոնությունները ընդդեմ ֆեոդալների, ապա՝ համքարությունների։ Գիլդիայում հսկել են ապրանքների անվտանգ առաքմանը, առևտրական կենտրոններում հիմնել իջևանատներ, կազմակերպել տոնավաճառներ և, ձեռք բերելով իրավական ու մաքսային արտոնություններ, շահավետ իրացրել ապրանքները։ Հաճախ Գիլդիան ստեղծել են նույնատեսակ ապրանք վաճառող առևտրականները։ ժամանակի ընթացքում Գիլդիայում մտնելու հնարավորությունը սահմանափակվեց։ Միապետությունն ավելի ամրապնդվեց գիլդիական վաճառականության արտոնությունները՝ առևտրակաևների մեկնումը տերունական կալվածքներից սահմանափակելու նպատակով։ XII—XV դարերում առևտրական Գիլդիաները տոն էին տալիս արևմտա-եվրոպական քաղաքների տնտեսական քաղաքականությանը։ Ռուսաստանում վաճառականական ընկերությունները հայտնի են XII դարից, բայց «Գիլդիաներ» տերմինն առաջին անգամ հիշատակվում է [[1719]] թվականին։ [[Կապիտալիզմ]]ի զարգացմամբ Գիլդիաների դերն ընկավ։ Հայաստանում գոյություն են ունեցել վաճառականական համքարություններ, որոնք կարգավորում էիև առևտուրը ինչպես բուն [[Հայաստան]]ում, այնպես էլ նրա սահմաններից դուրս։ Բացի տեղական իշխանություններից ու համապատասխան մարմիններից համքարությունների կյանքում ակտիվ դեր Էին խաղում հայոց [[պատրիարք]]արանները, որոնց կարգադրությունները պարտադիր Էին բոլոր վաճառականների և արևեսաավորների համար։ Գիլդիաները վերջնականապես վերացան ֆեոդալիզմի մնացուկների հաղթահարմամբ։
'''Գիլդիա''' ({{lang-de|''Gilde''}} — ''ընկերություն, միավորում''), արհեստավորների և վաճառականների միություն, որոնք որոշակի տարածքում վերահսկում էին իրենց ոլորտի գործունեությունը։
 
[[Եվրոպա]]յում վաղ միջնադարում կազմակերպվում էին զանազան միություններ, ընկերություններ (կրոնական, քաղաքական և այլն), վաճառականների միավորումներ։ [[Ֆեոդալիզմ|Ավատատիրական]] Եվրոպայի քաղաքների զարգացման ([[XI դար]]ի վերջ) ժամանակաշրջանում բնակչության աճին զուգընթաց խորանում էր մասնագիտական և սոցիալական շերտավորումը, ծաղկում միջքաղաքային և միջազգային առևտուրը։ Արհեստավորները ստեղծում էին իրենց համքարությունները ([[XII դար|XII]] — [[XIII դար|XIII]] դարերում), իսկ վաճառականները միավորվում գիլդիաներում՝ պաշտպանելով իրենց դասային արտոնություններն ընդդեմ ավատատերերի, ապա՝ համքարությունների։
 
Գիլդիայում հսկում էին ապրանքների անվտանգ առաքումը, առևտրական կենտրոններում հիմնում իջևանատներ, կազմակերպում տոնավաճառներ և, ձեռք բերելով իրավական ու մաքսային արտոնություններ, փորձում կազմակերպել ապրանքների շահավետ իրացումը։ Հաճախ գիլդիա էին ստեղծում նույնատեսակ ապրանք վաճառող առևտրականներ։
 
Ժամանակի ընթացքում Գիլդիայում մտնելու հնարավորությունը սահմանափակվեց։ Միապետությունն ավելի ամրապնդվեց գիլդիական վաճառականության արտոնությունները՝ առևտրակաևների մեկնումը տերունական կալվածքներից սահմանափակելու նպատակով։ XII—XV դարերում առևտրական Գիլդիաները տոն էին տալիս արևմտա-եվրոպական քաղաքների տնտեսական քաղաքականությանը։
 
[[Կապիտալիզմ]]ի զարգացմամբ Գիլդիաների դերն ընկավ։
 
Հայաստանում գոյություն են ունեցել վաճառականական համքարություններ, որոնք կարգավորում էիև առևտուրը ինչպես բուն [[Հայաստան]]ում, այնպես էլ նրա սահմաններից դուրս։ Բացի տեղական իշխանություններից ու համապատասխան մարմիններից համքարությունների կյանքում ակտիվ դեր Էին խաղում հայոց [[պատրիարք]]արանները, որոնց կարգադրությունները պարտադիր Էին բոլոր վաճառականների և արևեսաավորների համար։
 
{{ՀՍՀ|հատոր=3|էջ=67}}