«Երկրորդ անգլո-աֆղանական պատերազմ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Ավելացրեք 2 գիրք Վիքիպեդիա:Ստուգելիություն (20210515)) #IABot (v2.0.8) (GreenC bot
Տող 22.
'''Երկրորդ անգլո-աֆղանական պատերազմ,''' [[Անգլիա]]յի կողմից մղված գաղութային պատերազմ [[Աֆղանստան]]ը ենթարկեցնելու նպատակով։ Համառ պայքարի արդյունքում բրիտանացիները ստանալով Քաբուլի իշխանությունների հավատարմությունը դուրս բերեցին իրենց զորքերը երկրից։
 
Ինչպես և Առաջին անգլո-աֆղանական պատերազմի ժամանակ անգլիացիները ներխուժեցին [[Աֆղանստան]], դժգոհելով վերջիններիս ռուսամետ քաղաքականությունից<ref name="Barfield">{{Cite book|title=Afghanistan: A Cultural and Political History|last1=Barfield|first1=Thomas|year=2010|publisher=Princeton University Press |location=|isbn= 978-0-691-14568-6|page=145|url=https://books.google.am/books?id=fqRFCkpTdUcC&lpg=PP1&pg=PA145#v=onepage&q&f=false|accessdate=օգոստոսի 22, 2010}}</ref><ref name="Posturee">{{Cite book|title=Understanding Holocausts: How, Why and When They Occur|last1=Posturee|first1=Bad|year=2002|publisher=iUniverse|isbn= 978-0-595-23838-5|page= 84|url=https://books.google.am/books?id=6TgXuP-ezB8C&lpg=PR1&pg=PA84#v=onepage&q&f=false|accessdate=օգոստոսի 22, 2010}}</ref>։ [[1878]] — [[1881]] թթ. անգլո-հնդկական զորքերը գեներալ-մայոր Ռոբերտս Ֆրեդերիկի հրամանատարությամբ ջախջախում են աֆղաններին մի շարք բնակավայրերում, գրավում են՝ Ջալալաբադը, [[Ղանդահար]]ը և [[Քաբուլ]]ը։ [[Ամիրա]] Շիր-Ալին պարտություն կրելով, իշխանությունը թողնում է որդուն՝ Յաղուբ-խանին և հեռանում Ռուսական տիրույթներ<ref name=Barthorp66_67>{{cite book |last=Barthorp |first=Michael |title=Afghan Wars and the North-West Frontier 1839–1947|url=https://archive.org/details/afghanwarsnorthw0000bart |origyear=1982 |year=2002 |publisher=Cassell |location=London |isbn=0-304-36294-8 |pages=66–67[https://archive.org/details/afghanwarsnorthw0000bart/page/66 66]–67}}</ref>։
 
[[1879]] թ. [[մայիսի 26]]-ին նորանշանակ ամիրա՝ Յաղուբ-խանը բրիտանիացիների հետ կնքում է Գանդամակի պայմանագիրը՝ որով Բրիտանիային է հանձնում մի շարք տարածքներ, և [[Քաբուլ]] է թողնում բրիտանացի գեներալ-նահանգապետ՝ Լուի Կավանյարիին<ref>{{cite book |last=Wilkinson-Latham |first=Robert |origyear=1977 |year=1998|title=North-West Frontier 1837–1947 |publisher=Osprey Publishing |location=London |isbn=0-85045-275-9 |page=15}}</ref>։ Նույն թվականի սեպտեմբերի 3-ին Կավանյարին իր ուղեկիցների հետ սպանվում է՝ ինչը հանգեցնում է նոր ռազմական գործողությունների։ Յաղուբ-խանը հրաժարական է տալիս և անգլիացիների պաշտպանության ներքո տեղափոխվում է [[Հնդկաստան]]։ Բրիտանական զորքերը իրենց վերահսկողության տակ են վերցնում [[Քաբուլ]]ը և [[Ղանդահար]]ը, իսկ [[Քաբուլ]]ի բրիտանական կայազորին սպառնացող աֆղանական ապստամբությունը չեզոքացվում է Ռոբերտս Ֆրեդերիկի կողմից։
Տող 30.
Այդ ժամանակ [[1870]] թվականին ռուս գեներալ Աբրամովի մոտ [[Սամարղանդ]] փախած՝ Աբդուր-Ռահմանը հետևելով հայրենիքում ծավալված իրադարձություններին, որոշում է նոր պայքար մղել գահի համար։ [[1880]] թվականին հաստատվում է Աֆղանական Թուրքեստանում և հավաքում է մի շարք համախոհներ<ref name=Wilkinson16_17>{{cite book |last=Wilkinson-Latham |first=Robert |origyear=1977 |year=1998|title=North-West Frontier 1837–1947 |publisher=Osprey Publishing |location=London |isbn=0-85045-275-9 |pages=16–17}}</ref>։
 
Բրիտանական հրամանատարության խորհրդով Աբդուր-Ռահմանի հետ բանակցության է մեկնում Լեպել Գրիֆֆինը։ Բանակցության ընթացքում Աբդուր-Ռահմանը հասնում է բրիտանացիների կողմից իրեն Աֆղանստանի ամիրա հռչաակելուն։ [[1880]] թ. [[հուլիսի 22]]-ին Աբդուր-Ռահմանը նշանակվում է ամիրա, իսկ բրիտանացիները Աֆղանստանում նոր ղեկավարություն նշանակելուց հետո հեռանում են<ref>{{cite book |last=Barthorp |first=Michael |title=Afghan Wars and the North-West Frontier 1839–1947|url=https://archive.org/details/afghanwarsnorthw0000bart |origyear=1982 |year=2002 |publisher=Cassell |location=London |isbn=0-304-36294-8 |pages=85–90[https://archive.org/details/afghanwarsnorthw0000bart/page/85 85]–90}}</ref>։
 
== Տես նաև ==