«Տողի մելիքական ապարանք»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Տողի մելիքական ապարանք,''' գտնվում է [[Արցախի Հանրապետություն|Արցախի Հանրապետության]] [[Հադրութի շրջան]]ի [[Տող (գյուղ)|Տող]] գյուղի կենտրոնական մասում<ref name="Արտակ Ղուլյան, 1">[http://www.raa-am.org/raa/pdf_files/64.pdf?fbclid=IwAR1R92k4OUQSDdJ9JIp1kGNs1kgz0Fxt63iJe7Kr54mW0FIu5pIYGtcvjtM Արտակ Ղուլյան, Արցախի և Սյունիքի մելիքական ապարանքները, Երևան, 2001, էջ 30]</ref><ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/47650905|title=Artsʻakhi ev Syunikʻi Melikʻakan aparankʻnerě|last=Ghulyan, Artak.|date=2001|publisher=HH GAA "Gitutʻyun" Hratarakchʻutʻyun|isbn=5-8080-0469-1|location=Erevan|oclc=47650905}}</ref>։ Ապարանքի վրա հայտնաբերված արձանագրության համաձայն ապարանքը կառուցվել է [[1737]] թվականին՝ [[Դիզակ|Դիզակի մելիք՝]] [[Մելիք Եգան|Մելիք - Եգանի]] կողմից<ref name="Արտակ Ղուլյան, 1"/><ref name="Հ. Փափազյան լրաբեր">Հ. Փափազյան, Մելիք Եգանի ընդունարանի մուտքի վիմագիր արձանագրությունը, «Լրաբեր հաս. գիտ.», 1985, 5, էջ 75-78։</ref><ref name="Арутюнян П. Т.">Арутюнян П. Т., Освободительное движение армянского народа в первой четверти XVIII века, Москва, 1954, с. 62.{{ref-ru}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://karabakh.travel/hy/news/sites/togh-meliks-palace/40/|title=Տողի մելիքական ապարանք|last=|first=|date=14:58 Օգոստոս 13, 2013|website=http://karabakh.travel/|publisher=|accessdate=}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}</ref> :։

Մելիք Եգանի պալատական համալիրի սրբատաշ քարերով շարված կամարակապ շքամուտքը (1731) տանում է բակի խորքում տեղադրված ուղղանկյուն հատակագծով բնակելի մեծ հյուրասենյակ, որն ունի քանդակազարդ բուխարի, փոքր պատուհաններ, երկայնական պատի մեջ փորված կամարաձև լայն խորշեր`խորշեր՝ բակահայաց պատուհաններ և այլ մանրամասներ։ Տնտեսական հարկաբաժնի առկայությունն են հաստատում հյուրասենյակից առանձնացած ուղղանկյուն հատակագծով թաղակիր սենյակները`սենյակները՝ ճարտարապետական մանրամասներով, թոնիրներով, կարասներով։ Մելիք Եգանի պալատական համալիրի պահպանված փոքր մասը վերակառուցումների հետևանքով կորցրել է իր նախնական տեսքը, սակայն շինության պատերին պահպանված (Եգանի որդի բարուն Արամ`Արամ՝ 1737 թվական և Արամ բեկ Մելիք Եգան` 1904 թվական) արձանագրությունները հաստատում են, որ շուրջ 200 տարի ապարանքը պատկանել է մելիքական տոհմի ներկայացուցիչներին, որոնք հերոսաբար շարունակել են պայքարել հայրենիքի ազատության համար։ Ապարանքում հատուկ տեղ է զբաղեցնում դրա ընդունարանը<ref>{{Cite web|url=http://armheritage.sci.am/rus-29.pdf|title=ԴԻԶԱԿԻ ՄԵԼԻՔ ԵԳԱՆԻ ԱՊԱՐԱՆՔԸ ՈՐՊԵՍ ՊԱՏՄԱՀՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ|last=Ժամկոչյան, Բաբայան|first=Ա. Ֆ.|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>։ Այն իր տեսակով խիստ յուրահատուկ է, թեպետև որոշակի ընդհանրություններ ունի [[Քաշաթաղի շրջան|Քաշաթաղի]] և [[Խնածախ (Ասկերանի շրջան)|Խնածախի]] ընդունարանների հետ։ Ընդունարանից ոչ հեռու գտնվող հողակույտերի միջից հայտնաբերվել է մի քառանկյուն դահլիճ`դահլիճ՝ գլխատուն։ Այն ունի մուտք, կրաքարե սալերից մշակված [[Խարիսխ (ճարտարապետություն)|խարիսխներ]], օջախ և հարավարևմտյան պատի կենտրոնում պահպանված բուխարիի հետքեր։ Նույն դարաշրջանում և հետագայում տեղի է ունենում բնակելի տների ձևափոխություն, որը հստակ երևում է ապարանքից հարավ բացված աշխարհիկ համակառույցում։ Այն թաղածածկ տանիքով ուղղանկյուն սրահ է, որն իր վրա է կրել տարբեր ժամանակների շինարարական նոր լուծումների հետքեր։ Բնակարանում առաջնային տեղ է հատկացված կամարաձև պսակով պահարանախորշերին, բուխարուն և հատակագծային նոր լուծումներով տեղադրված դուռ- պատուհաններին։ Նման կառույցների առկայությունը թելադրված է եղել սոցիալ-տնտեսական կյանքի փոփոխություններով։ Մեծ ընտանիքները տրոհվել են և կենցաղավարման նոր փուլերում տեղափոխվել են բնակության նոր միջավայր։