«Հադրութի գրավում»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589) |
No edit summary |
||
Տող 17.
}}
'''Հադրութի ճակատամարտ''', սկսվել է 2020 թվականի հոկտեմբերի սկզբին [[Հադրութ]]ում և դրա շրջակա գյուղերում ու բարձունքներում։ Հադրութը պատմական [[Արցախի մելիքություններ|Խամսայի մելիքությունների]] [[Դիզակի մելիքություն|Դիզակի մելիքությունն]] է, որը [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|Խորհրդային տարիներին]] [[Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ|ԼՂԻՄ]]-ի մաս էր կազմում և որը երբեք չի եղել Խորհրդային Ադրբեջանի կազմում
[[Ջաբրայիլ]] քաղաքը գրավելուց և նույնանուն շրջանի վրա գերակայություն հաստատելուց հետո ադրբեջանական ուժերն առաջացան հյուսիս՝ դեպի Հադրութ։ Ծանր հրետանային մարտերը սկսվեցին հոկտեմբերի 7-ից, իսկ հոկտեմբերի 9-ին ադրբեջանական ուժերը գրավեցին քաղաքին կից ստրատեգիական կարևոր նշանակություն ունեցող գյուղերն ու բարձունքները։ Ի սկզբանե հակամարտության երկու կողմերը պնդում էին, որ քաղաքը իրենց գերակայության տակ է, բայց ըստ երրորդ կողմի աղբյուրների՝ ադրբեջանական ուժերը հոկտեմբերի 14-ին կամ 15-ին արդեն գրավել էին քաղաքը։ Միևնույն ժամանակ ավելի շատ մարտեր տեղի ունեցան քաղաքի հյուսիսում և արևմուտքում՝ կողմերից յուրաքանչյուրը նպատակ ունենալով գրավել կարևոր նշանակության գյուղեր ու բարձունքներ մինչև հոկտեմբերի 30-ը, երբ երրորդ կողմը հավաստեց, որ ադրբեջանական ուժերը գտնվում են քաղաքի հյուսիսային հովտում<ref>{{cite tweet |last=O'Farrel |first=Ryan |user=ryanmofarrell |number = 1322255429880188930 |date=30 October 2020 |title=Footage of Azerbaijani troops in a pickup confirms that they have crossed the ridge line from Hadrut valley; given the speed they're driving and the terrain, likely hold the next valley as well |language=en |access-date=30 October 2020 }}</ref>։
Տող 23.
== Իրադարձությունների ետնաբեմ ==
== Նախապատմություն ==
Տող 38.
Հոկտեմբերի 9-ին մոտ ժամը 17:00-ին Ադրբեջանի նախագահը հայտարարեց, որ ադրբեջանական ուժերը գրավել են Հադրութը քաղաքի հարավարևելյան հատվածի մի շարք գյուղեր։ Սա հերքվեց ինքնահռչակ Արցախի Հանրապետության նախագահ [[Արայիկ Հարությունյան (Արցախի նախագահ)|Արայիկ Հարությունյան]]ի կողմից, ով շեշտեց, որ Արցախի ՊՆ-ն իր վերահսկողության տակ է վերցրել Հադրութը<ref>{{cite web|url=https://armenpress.am/eng/news/1031176.html|title=President of Artsakh highly appreciates combat readiness of servicemen in Hadrut|date=10 October 2020|work=[[Armenpress]]}}</ref>։ [[Կոմսոմոլսկայա պրավդա]] և ԲԲՍ-ի ռուսական ծառայությունը հերքեց Ալիևի հայտարարությունները, իբր թե քաղաքը ադրբեջանական ուժերի վերահսկողության տակ է<ref>{{Cite web |url=https://www.kp.ru/daily/217193.5/4302036/ |title=На Степанакерт совершена новая атака |date=11 October 2020 |access-date=21 October 2020 |publisher=[[Komsomolskaya Pravda]] |language=ru }}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.bbc.com/russian/news-54514714 |title=Война в Карабахе, день 16-й: умозрительное перемирие и 96 погибших у армян |date=12 October 2020 |access-date=21 October 2020 |publisher=[[BBC Russian Service]] |language=ru }}</ref>։
Հոկտեմբերի 10-ին Ռուսաստանը զեկուցեց, որ և՛ Հայաստանը և՛ Ադրբեջանը [[Մոսկվա]]յում կայացած 10 ժամ տևած բանակցություններից հետո համաձայնվել են մարդասիրական նկատառումներով հրադադար հաստատել<ref>{{Cite web|date=2020-10-09|title=Russia sponsors Nagorno-Karabakh cease-fire talks|url=https://apnews.com/article/nikol-pashinian-moscow-azerbaijan-russia-vladimir-putin-4b5efde30aca9502505c8c5017e87d8c|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201009175500/https://apnews.com/article/nikol-pashinian-moscow-azerbaijan-russia-vladimir-putin-4b5efde30aca9502505c8c5017e87d8c|archive-date=2020-10-09|access-date=2020-10-10|website=AP NEWS}}</ref><ref name=":3">{{Cite news|last=Hovhannisyan|first=Nailia Bagirova, Nvard|date=2020-10-10|title=Armenia and Azerbaijan accuse each other of violating Nagorno-Karabakh ceasefire|language=en|work=Reuters|url=https://uk.reuters.com/article/uk-armenia-azerbaijan-diplomacy-idUKKBN26V007|access-date=2020-10-10}}</ref> : Այդ օրը Հադրութում ծանր մարտեր տեղի ունեցան, որոնք ուղեկցվեցին քաղաքի վրա ռմբակոծություններով։ Ըստ Արցախի արտգործնախարարության՝ ադրբեջանական մի սաբոտաժային և հետախուզական խումբ է ներթափանցել Հադրութ։ Այս խումբը ենթադրաբար բաղկացած էր 200 մարդուց և քաղաքի երկու կողմից էր ներս թափանցել<ref>{{Cite web |url=https://www.bbc.com/russian/live/news-54317944?ns_mchannel=social&ns_source=twitter&ns_campaign=bbc_live&ns_linkname=5f81c8f38baf0c02d0e7886f%26%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%20%D0%9A%D0%BE%D1%86,%20%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%BE%D1%80%20%22%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D1%81%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9%20%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B4%D1%8B%22,%20%D0%BE%20%D1%81%D0%B8%D1%82%D1%83%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8%20%D0%B2%20%D0%93%D0%B0%D0%B4%D1%80%D1%83%D1%82%D0%B5%262020-10-10T14:49:24.492Z&ns_fee=0&pinned_post_locator=urn:asset:2ee8672a-b40a-494d-b3de-981203c661f0&pinned_post_asset_id=5f81c8f38baf0c02d0e7886f&pinned_post_type=share |title=Александр Коц, спецкор "Комсомольской правды", о ситуации в Гадруте |date=10 October 2020 |access-date=21 October 2020 |publisher=[[BBC Russian Service]] |language=ru }}</ref>։ Ըստ Հադրութի իշխանությունների՝ Ադրբեջանը հարձակվեց Հադրութի վրա առանց հրետանու ու տանկերի ուղեկցության, վերջինիս նպատակը իր դիրքը դնելն էր<ref name=":3" /><ref>{{Cite web|date=10 October 2020|title=Armenia and Azerbaijan agree Karabakh truce|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-54488386|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010053450/https://www.bbc.com/news/world-europe-54488386|archive-date=10 October 2020|access-date=10 October 2020|website=BBC News|language=en}}</ref>։ Արցախն ու Ադրբեջանը մեղադրեցին միմյանց Հադրութի վրա հարձակվելու մեջ<ref>{{Cite web|date=2020-10-10|title=Armenia, Azerbaijan say Nagorno-Karabakh truce fails to hold|url=https://apnews.com/article/moscow-azerbaijan-russia-armenia-sergey-lavrov-7551be8ce8ad970521a09278479d98bf|access-date=2020-10-10|website=AP NEWS}}</ref><ref name=":0">{{Cite news|date=2020-10-10|title=Nagorno-Karabakh: Armenia and Azerbaijan shaky ceasefire in force|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-54488386|access-date=2020-10-10|archive-date=10 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010002202/https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-54488386|url-status=live}}</ref><ref name=":0" /><ref>{{Cite web|date=10 October 2020|title=Air raid sirens activated in Stepanakert City|url=https://armenpress.am/eng/news/1031095.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201010123606/https://armenpress.am/eng/news/1031095.html|archive-date=10 October 2020|access-date=10 October 2020|publisher=[[Armenpress]]|language=en}}</ref>։
Հոկտեմբերի 12-ին Ադրբեջանի նախագահ Ալիևը շեշտեց, որ Հադրութի հարևանությամբ գտնվող գյուղերը Ադրբեջանի հսկողության տակ են և որ Հայաստանի հատուկ նշանակության զորքերը փորձեցին հետ գրավել քաղաքը, բայց չի հաջողվել։ Միևնույն ժամանակ Հայաստանի ՊՆ-ն հայտարարեց, որ քաղաքը Հայաստանի վերահսկողության տակ է, իսկ Ադրբեջանը անընդհատ փորձեր է ձեռնարկում քաղաք ներխուժելու<ref>{{Cite news |url=https://www.aysor.am/en/news/2020/10/12/hadrut-works/1755658 |title=Works on blockading and eliminating Azeri sabotage group in Hadrut underway: Defense Army |website=Aysor.am |access-date=18 October 2020 |date=12 October 2020 |language=en }}</ref><ref>{{Cite news |url=https://www.aysor.am/en/news/2020/10/02/hadrut-smerch-new/1750469 |title=Azerbaijan strikes Hadrut with Smerch for the second time today: MOD representative |website=Aysor.am |access-date=18 October 2020 |date=12 October 2020 |language=en }}</ref><ref>{{Cite news |url=https://www.aysor.am/en/news/2020/10/12/poghosyan-hadrut/1755681 |title=Azerbaijanis concentrate large forces in an attempt to penetrate to Hadrut: Artsakh president's spokesperson |website=Aysor.am |access-date=18 October 2020 |date=12 October 2020 |language=en }}</ref>։ Հաջորդ օրը Ադրբեջանի ՊՆ-ն նոր տեսանյութ է տարածել՝ պնդելով, որ այն նկարվել է Հադրութի կենտրոնից, բայց ԲԲՍ-ի ռուսական ծառայության թղթակիցը փաստեց, որ այն նկարվել է հարևան բարձունքներից և [[Թաղասեռ]]ից, ոչ թե Հադրութի կենտրոնից<ref>{{Cite news |url=https://www.aysor.am/en/news/2020/10/12/humanitarian-ambassador/1756035?__cf_chl_jschl_tk__=932d1e023e0795e777715390b99834b70a5d3821-1603039450-0-AfsZyMM8Lu99mT9bks9mm2lAC6NdsW2j_4s47dYQn3zJfdxp6DeaiSCXdSUgjPkQM2hw8uGcYOzqpuXdfYfd2s36W76M7_d3ioqVZt5GD1Wsm4qqye-t0AYLvswpNR0drWnN-q6sZo6low9CSi8rqzDca8j85FiUzzzLWB7V6yxSgMF64L9iHeXy3CQDerE6ivOMa99wiNeZ87KVMPdWkipa43O57-0STqKzZu9JnxfBVXsa1GoWiqn6Khc4rjL8QdH9xRrqF0tKR6xtuv1YhRfaqsBjWw3EnxqSuMoaXDQSPVl7uSEOfx-slA8C0goDvTzBaM_U8pIeHJyd-xMubac |title="The only effective way to prevent the imminent humanitarian crisis is the recognition of the right of the people of Nagorno-Karabakh to self-determination" - PM to foreign diplomats |website=Aysor.am |access-date=18 October 2020 |date=12 October 2020 |language=en }}</ref><ref>{{Cite news|title=Война в Карабахе, день 17-й: тишина в Степанакерте и споры о взятии Гадрута|language=ru|work=BBC News Русская служба|url=https://www.bbc.com/russian/news-54531989|access-date=2020-10-14}}</ref>։ Հաջորդ օրը Ադրբեջանի ՊՆ-ն հայտարարեց, որ Հադրութում իրավիճակը շարունակում է մնալ լարված։
Տող 44.
Հոկտեմբերի 14-ին Ադրբեջանի ՊՆ-ն շեշտեց, որ ադրբեջանական ուժերը իրենց վերահսկողության տակ են առել [[Վարդաշատ]] բնակավայրը արևմուտքում, ինչպես նաև Հադրութի հյուսիսում գտնվող [[Քյուրաթաղ]]ը, [[Ջրակուս]]ը և [[Ուխտաձոր]]ը։ Մինչ ադրբեջանական կողմը տեսանյութեր էր տարածում՝ պնդելով, որ Հադրութը և շրջակա կողմերը գտնվում են իր վերահսկողութայն տակ, հայկական կողմը շարունակում էր հերքել<ref>{{Cite news |url=https://www.aysor.am/en/news/2020/10/16/hovhannisyan-hadrut/1758244 |title=Situation in Hadrut unchanged for past 3-4 days: MOD representative |website=Aysor.am |access-date=18 October 2020 |date=16 October 2020 |language=en }}</ref><ref>{{Cite news |url=https://www.bbc.com/russian/live/news-54317944?ns_mchannel=social&ns_source=twitter&ns_campaign=bbc_live&ns_linkname=5f89e355c898d102e44445cd%26%D0%9F%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%81-%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8C%20%D0%9C%D0%9E%20%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B8%20%D1%83%D1%88%D0%B5%D0%BB%20%D0%BE%D1%82%20%D0%BE%D1%82%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0%20%D0%BD%D0%B0%20%D0%B2%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%81%2C%20%D1%81%D0%B4%D0%B0%D0%BD%20%D0%BB%D0%B8%20%D0%93%D0%B0%D0%B4%D1%80%D1%83%D1%82%262020-10-16T18%3A15%3A51.018Z&ns_fee=0&pinned_post_locator=urn:asset:dd59f615-65bb-486f-9337-adc94d2c7e3c&pinned_post_asset_id=5f89e355c898d102e44445cd&pinned_post_type=share |title=Пресс-секретарь МО Армении ушел от ответа на вопрос, сдан ли Гадрут |publisher=[[BBC Russian Service]] |access-date=21 October 2020 |date=16 October 2020 |language=ru }}</ref>։
Հոկտեմբերի 17-ին Ադրբեջանի ՊՆ-ն շեշտեց, որ իրավիճակը Հադրութում շարունակում էր լարված
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
| |||