«Բրիջիտ Յորք»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-books.google.ru/ +books.google.am/) |
No edit summary |
||
Տող 2.
'''Բրիջիտ Յորք''' ({{lang-en|Bridget of York}}), նաև՝ '''Բրիջիտ Պլանտագենետ''' ({{lang-en|Bridget Plantagenet}}, {{ԱԾ}})՝ անգլիական արքայադուստր [[Յորքեր|Յորքերի]] տնից, [[Անգլիայի թագավորություն|Անգլիայի]] թագավոր [[Էդուարդ IV|Էդուարդ IV-ի]] և [[Էլիզաբեթ Վուդվիլ|Էլիզաբեթ Վուդվիլի]] կրտսեր դուստրը։ Կյանքի մեծ մասը միանձնուհի է եղել [[Կենտ (կոմսություն)|Կենտի]] Դարթֆորդի վանքում։
Նրա հոր մահից և [[Ռիչարդ III|Ռիչարդ III-ի]] կողմից գահի բռնազավթումից հետո Բրիջիտը, ով այդ պահին երեք տարեկան էլ չկար, ի թիվս [[Էլիզաբեթ Վուդվիլ|Էլիզաբեթ Վուդվիլի]] և [[Էդուարդ IV|Էդուարդ IV-ի]] այլ երեխաների, հայտարարվել են անօրինական։ Աղջկա մայրը, վախենալով երեխաների կյանքի համար, նրանց տեղափոխել է [[Վեստմինստերյան աբբայություն]], որտեղ հանգուցյալ թագավորի ընտանիքը ապաստան է ստացել և մոտ մեկ տարի անցկացրել։ Եղբոր ընտանիքին չվնասելու թագավորի խոստումից հետո արքայադստեր ավագ քույրերը տեղափոխվել են պալատ, իսկ Բրիջիտը ևս մեկ քրոջ՝ [[
Երբ [[Ռիչարդ III|Ռիչարդ III-ը]] մահացավ, իսկ գահին հայտնվեց [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրի VII Թյուդորը]], [[Էդուարդ IV|Էդուարդ IV-ի]] երեխաներին [[Արտամուսնական երեխա|բաստարդ]] հռչակած ակտը չեղյալ հայտարարվեց։ [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրի VII-ը]] ամուսնացավ Բրիջիտի քույրերից ավագի՝ [[Էլիզաբեթ Յորք|Էլիզաբեթի]] հետ։ Բրիջիտը դիտարկվել է որպես շոտլանդական արքայազնի հնարավոր հարսնացու, սակայն, ի վերջո, որոշվել է արքայադստերը վանք ուղարկել, ինչին ինքն էլ է հակված եղել։ Բրիջիտը բնակություն է հաստատել [[Կենտ (կոմսություն)|Կենտի]] Դարթֆորդի վանքում, որտեղից միայն մեկ անգամ է հեռացել՝ [[Էլիզաբեթ Վուդվիլ|մոր]] հուղարկավորությանը մասնակցելու համար։ Դառնալով միանձնուհի՝ նա կապ է պահպանել [[Էլիզաբեթ Յորք|թագուհի-քրոջ]] հետ, ով վճարել է նրա փոքր ծախսերը։ Բրիջիտը մահացել է և թաղվել Դարթֆորդի վանքում, որը [[Ռեֆորմացիան Անգլիայում|Ռեֆորմացիայից]] հետո վերածվել է թագավորական նստավայրի։
Տող 10.
=== Ծագում ===
{{երկակի պատկեր|ձախից|EdwardIVofEngland-Yorkist.jpg|158|ElizabethWoodville.JPG|155|Բրիջիտի ծնողները՝ Էդուարդ IV և Էլիզաբեթ Վուդվիլ}}
Բրիջիտը ծնվել է [[1480]] թվականի [[Նոյեմբերի 10|նոյեմբերի 10-ին]]{{sfn|Everett Green|1852|p=44}} Էլթեմյան պալատում{{sfn|Weir|2011|p=142}} և Անգլիայի թագավոր [[Էդուարդ IV|Էդուարդ IV-ի]] ու [[Էլիզաբեթ Վուդվիլ|Էլիզաբեթ Վուդվիլի]] տասը երեխաներից կրտսեր դուստրն ու ամենակրտսեր երեխան էր{{sfn|Panton|2011|p=77}}։ Բրիջիտն ունեցել է վեց ավագ քույր, որոնցից հասուն տարիքի հասել են միայն չորսը՝ [[Էլիզաբեթ Յորք|Էլիզաբեթը]], [[Սեսիլիա Յորք|Սեսիլիան]], [[Աննա Յորք|Աննան]] և [[
Բրիջիթը ծնվել է [[Սուրբ Մարտինի օր|Սուրբ Մարտինի օրվա]] նախօրեին և հաջորդ օրը մկրտվել է {{iw|Չիչեստերի եպիսկոպոս|Չիչեստերի եպիսկոպոս|en|Bishop of Chichester}} {{iw|Էդվարդ Սթորի|Էդվարդ Սթորիի|en|Edward Story}}<nowiki/>կողմից{{sfn|Everett Green|1852|p=44}}․ արարողության կնքամայրերը եղել են նրա հորական տատիկ [[Սեսիլիա Նևիլ|Սեսիլիա Նևիլը]], ավագ քույրը՝ [[Էլիզաբեթ Յորք|Էլիզաբեթ Յորքը]]{{sfn|Okerlund|2009|p=17}}, իսկ քավորը՝ [[Վինչեսթերի մայր տաճար|Վինչեսթերի]] եպիսկոպոս [[Ուիլիամ Ուեյնֆլիտ|Ուիլիամ Ուեյնֆլիտը]]{{sfn|Everett Green|1852|p=44}}։ Մկրտության արարողության ժամանակ նորածին արքայադստերը պահել է [[Մարգարետ Բոֆորթ|Մարգարետ Բոֆորթը]]՝ Անգլիայի ապագա թագավոր և Բրիջիտի փեսա [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրի VII Թյուդոր]]<nowiki/>ի մայրը{{sfn|Okerlund|2009|p=94}}։ Արքայադստեր [[Կոնֆիրմացիա|կոնֆիրմացիայի]] ժամանակ որպես կնքամայր հանդես է եկել նրա մորաքույրը՝ լեդի Մալտրևերսը՝ Մարգարետ Վուդվիլը{{sfn|Everett Green|1852|p=45}}<ref name="рикардиан">{{статья |автор=Pauline Routh |заглавие=Princess Bridget |ссылка= |язык=en |издание=The Ricardian |тип= |год=1975 |месяц=June |число= |том=3 |номер=49 |страницы=13 |doi= |issn=}}</ref>։ Աղջիկը, ենթադրաբար, անվանակոչվել է [[Բրիջիթ Շվեդացի|Սուրբ Բրիջիթ Շվեդացու]] պատվին{{sfn|Sutton, Visser-Fuchs|2005|p=110}}։ Արքայադստեր անունը անսովոր էր անգլիական թագավորական ընտանիքի համար, և աղջիկը դարձավ դրա առաջին կրողը. հավանաբար, Բրիջիտի անունը ընտրվել է նրա հորական տատիկի՝ [[Սեսիլիա Նևիլ|Սեսիլիա Նևիլի]] կողմից, ով հետաքրքրված էր [[Բրիգիտների միաբանություն|Բրիգիտների միաբանությամբ]], որի հիմնադիրը [[Բրիջիթ Շվեդացի|Սուրբ Բրիջիթն]] էր{{sfn|Weir|2013|p=70}}։
Տող 19.
[[1483]] թվականի [[Հունիսի 22|հունիսի 22-ին]] [[Էդուարդ IV|Էդուարդ IV-ի]] և [[Էլիզաբեթ Վուդվիլ|Էլիզաբեթ Վուդվիլի]] ամուսնությունը ճանաչվեց անօրինական{{sfn|Weir (I)|2011|p=222}}։ Հանգուցյալ թագավորի բոլոր երեխաները խորհրդարանական ''{{iw|Titulus Regius||en|Titulus Regius}}'' ակտով հայտարարվեցին անօրինական և զրկվեցին գահի նկատմամբ իրավունքներից և բոլոր տիտղոսներից։ Մի քանի օր անց մահապատժի ենթարկվեցին արքայադստեր՝ ավելի վաղ առևանգված քեռին և համամայր եղբայրը՝ Էնթոնի Վուդվիլը և Ռիչարդ Գրեյը։ [[1483]] թվականի [[Հուլիսի 6|հուլիսի 6-ին]] [[Ռիչարդ III|Ռիչարդ Գլոստերը]] հայտարարվեց արքա, որից անմիջապես հետո դադարեցին որևէ տեղեկություն ստացվել [[Թաուեր|Թաուերում]] փակված Բրիջիտի եղբայրների մասին{{sfn|Weir (I)|2011|pp=222—223}}{{sfn|Норвич|2012|c=355—365}}{{sfn|Устинов|2012|с=284—295}}։ 1483 թվականի [[Սուրբ ծնունդ|Սուրբ Ծնունդին]] [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրի Թյուդորը]], որի [[Մարգարետ Բոֆորթ|մայրը]] [[Ռիչարդ III|Ռիչարդ III-ի]] դեմ դաշինք էր կապել [[Էլիզաբեթ Վուդվիլ|Էլիզաբեթ Վուդվիլի]] հետ {{iw|Ռեննի տաճար|Ռեննի տաճարում|en|Rennes Cathedral}} երդվեց, որ անգլիական գահին նստելուց անմիջապետ հետո կամուսնանա Բրիջիտի ավագ քրոջ՝ [[Էլիզաբեթ Յորք|Էլիզաբեթի]] կամ [[Սեսիլիա Յորք|Սեսիլիայի]] հետ (եթե Էլիզաբեթի հետ ամուսնությունը որևէ պատճառով հնարավոր չլինի{{sfn|Okerlund|2009|p=94}})։ Սակայն Թյուդորի կուսակցության ապստամբությունը, որը գլխավորում էր [[Հենրի Ստաֆորդ, Բեքինգհեմի 2-րդ դուքս|Բեքինգհեմի դուքսը]], Ռեննում [[Հենրի VII (Անգլիա)|Թյուդորի]] երդումից առաջ տապալվեց{{sfn|Everett Green|1851|p=414}}։
[[Հենրի Ստաֆորդ, Բեքինգհեմի 2-րդ դուքս|Բեքինգհեմի]] մահապատժից հետո [[Ռիչարդ III|Ռիչարդ III-ը]] բանակցություններ սկսեց եղբոր [[Էլիզաբեթ Վուդվիլ|այրու]] հետ։ [[1484]] թվականի [[Մարտի 1|մարտի 1-ին]] [[Ռիչարդ III|թագավորը]] հրապարակավ երդվեց, որ [[Էդուարդ IV|Էդուարդ IV-ի]] դուստրերին վնաս չի հասցվի, և նրանց նեղություն չի պատճառվի։ Բացի այդ, Ռիչարդը խոստացավ, որ նրանք չեն բանտարկվի [[Թաուեր|Թաուերում]] կամ որևէ այլ բանտում։ Նա նաև խոստացավ յուրաքանչյուրին, որպես օժիտ, տարեկան 200 մարկի եկամուտ բերող հողեր տրամադրել և նրանց ամուսնացնել «ի ծնե ջենտլմենների» հետ{{sfn|Устинов|2015|с=214—215}}։ Նույն օրը հուշագիրը առաքվեց այրիացած [[Էլիզաբեթ Վուդվիլ|թագուհուն]]՝ պարենի հետ միասին։ Արքայադուստրերը մեծ ուրախությամբ համաձայնեցին լքել իրենց մռայլ կացարանը և ապրել իրենց «ողորմած հորեղբոր խնամակալության տակ, ով պալատում առանձին սենյակներ էր նախատեսել նրանց հանգստի համար։ Թյուդորների ժամանակաշրջանի պատմաբան {{iw|Էդվարդ Հոլլ (պատմաբան)|Էդվարդ Հոլլը|en|Edward Hall}} <sup>[en]</sup> գրել է, որ [[Ռիչարդ III|Ռիչարդ III-ը]] «իր եղբոր բոլոր դուստրերին ստիպել է հանդիսավոր կերպով գալ իր պալատ, ասես նորովի ընտանեվարի և զվարճանք սիրող՝ նրանք պետք է մոռանային ... նրա հասցրած վիրավորանքը և դրան նախորդող բռնարարքները»{{sfn|Everett Green|1851|p=416}}։ Ըստ տարածված վարկածի՝ Բրիջիտն ու քույրերը տեղափոխվել են թագավորական պալատ՝ [[Ռիչարդ III|Ռիչարդ III-ի]] պաշտպանության ներքո, սակայն կա ևս մեկ վարկած, ըստ որի Բրիջիտն ու նրա ավագ քույրը՝ [[
Երկու տարի անց՝ [[1485]] թվականի օգոստոսին, [[Ռիչարդ III|Ռիչարդ III-ը]] զոհվեց [[Բոսվորտի ճակատամարտ|Բոսվորտի ճակատամարտում]], և նվաճման իրավունքով նոր թագավոր դարձավ [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրի VII Թյուդորը]]։ Այս միապետը չեղյալ հայտարարեց ''[[Titulus Regius]]'' ակտը, որը [[Էդուարդ IV|Էդուարդ IV-ի]] երեխաներին զրկել էր տիտղոսներից և գահի իրավունքներից. ակտը և դրա բոլոր պատճեները, ինչպես նաև՝ բոլոր փաստաթղթերը, որոնք կապված էին դրանց հետ, հանվեցին արխիվներից։ Բրիջիտի քույր [[Էլիզաբեթ Յորք|Էլիզաբեթը]], ըստ Ռեննի երդման, դարձավ Անգլիայի թագուհի{{sfn|Устинов|2012|с=296; 310—311}}։
Տող 31.
Բրիջիտն իր ողջ կյանքի ընթացքում կանոնավոր նամակագրություն է ունեցել [[Էլիզաբեթ Յորք|թագուհի-քրոջ]] հետ, ով վճարել է քրոջ փոքր ծախսերը{{sfn|Everett Green|1852|p=47}} և 20 մարկի չափով՝ ապրուստավճարը{{sfn|Weir|2013|p=246}}, ինչպես նաև {{iw|Էլթեմից Ագնեսի||en|Agnes of Eltham}} կեցության ծախսերը (վերջինս որբ էր, և Բրիջտը նրան վերցրել էր իր խնամակալության տակ)։ Լուրեր էին շրջանառվում, թե Ագնեսը արքայադստեր արտամուսնական դուստրն է{{sfn|Weir|2013|p=489}}։ Ժամանակ առ ժամանակ Բրիջիտը թագավորական [[Էլիզաբեթ Յորք|քրոջից]] լրացուցիչ վճարումներ է ստացել. այսպես, [[1502]] թվականի [[Հուլիսի 6|հուլիսի 6-ին]] [[Էլիզաբեթ Յորք|Էլիզաբեթը]] Դարտֆորդի աբբայությանն է ուղարկել 66 շիլլինգ 8 պեննի՝ Բրիջիտի ծախսերը հոգալու համար և նույնքան գումար՝ նաև քրոջը{{sfn|Weir|2013|p=388}}։ Բրիջիտի անունով թագուհու վերջին վճարումը կատարվել է [[Էլիզաբեթ Յորք|Էլիզաբեթի]] մահվանից մի քանի ամիս առաջ՝ [[1503]] թվականին{{sfn|Everett Green|1852|p=47}}։ [[1502]] թվականի [[Սեպտեմբերի 24|սեպտեմբերի 24-ին]] Բրիջիտը [[Վինձոր ամրոց|Վինձորից]]՝ Էլիզաբեթից նամակ է ստացել, որում թագուհին հարց ու փորձ է արել քրոջ առողջության մասին և խնդրել աղոթել իր համար{{sfn|Weir|2013|p=394}}։ Հավանաբար, Բրիջիտը կապ է պահպանել նաև հորական տատի՝ [[Սեսիլիա Նևիլ|Սեսիլիա Նևիլի]] հետ, ով 1495 թվականին կրտսեր թոռնուհուն երեք գիրք է կտակել՝ ''[[Legenda Aurea|Ոսկե լեգենդ]]-ը'' ու սրբեր [[Եկատերինա Սիենացի|Եկատերինա Սիենացու]] և [[Ուիթբիից Հիլդայի|Հիլդա Ուիթբիից]] կենսագրությունները{{sfn|Weir|2013|p=246}}։
Բրիջիտը մահացել և թաղվել է Դարթֆորդի մենաստանում{{sfn|Everett Green|1852|p=48}}։ Մահվան պատճառը հայտնի չէ{{sfn|Panton|2011|p=77}}։ Հայտնի չէ նաև մահվան ճշգրիտ ամսաթիվը. տարբեր տվյալներով՝ դա տեղի է ունեցել մինչև 1513 թվականը{{sfn|Weir|2011|p=142}} կամ՝ մոտ 1517 թվականին<ref>{{статья |автор=Pauline Routh |заглавие=Princess Bridget |ссылка= |язык=en |издание=The Ricardian |тип= |год=1975 |месяц=June |число= |том=3 |номер=49 |страницы=14 |doi= |issn=}}</ref>։ Առաջին ամսաթվի օգտին վկայում է այն փաստը, որ 1513 թվականին [[Էդուարդ IV|Էդուարդ IV-ի]] դուստրերի մասին Թոմաս Մորի գրառումներում ապրողների մեջ հիշատակված է միայն [[
== Մշակույթում ==
| |||