«Բիրմինգհեմ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 70.
Քաղաքը համարվում է [[Ուեսթ Միդլանդս]] կոմսության կենտրոնը և երկրորդ քաղաքն է իր բնակչության մեծությունով [[Մեծ Բրիտանիա]]յում ([[Լոնդոն]]ից հետո)։ Բնակչությունը կազմում է 1 028 700 մարդ([[2009]] թ-ի մարդահամարի տվյալներով)։
== Բնակչություն==
[[Պատկեր:Bull Ring Blitz.jpg|240px|мини|слева|Բիրմենգեմի ռմբակոծությունը 1940 թվականին]]:
Առաջին հիշատակությունը Բերմինգհեմի տարածքում վերաբերում է [[1166 թվական]]ին<ref name="britannica">{{britannica-link|674997|Birmingham|2013-04-07}}</ref>:
XVI դարում Բերմինգեմը դառնում է մետաղական արտադրանքի խոշոր կենտրոն: XVIII դարում քաղաքը դառնում է
Մեծ Բրիտանիայի արդյունաբերության միջուկը, և նրա բնակչությունը աճում է մինչև 70 հազար մարդ, 17-րդ դարի 15 հազար բնակչությունից (հաղորդել Է ՏԱՍՍ-ը)<ref name="britannica" />: Ամբողջ աշխարհում հայտնի են գիտնականներ և ինժեներներ՝ Վիլյամ Մյորդոկը, Մետյու Բոլտոնը, Ջեյմս Ուատը, Ջոզեֆ Պրիստլլին, Ջոն Բասկերվիլը ապրել և աշխատել են Բիրմինգհեմում <ref name="britannica" />:
Անգլիական 17-րդ դարի բուրժուական հեղափոխությանը աջակցում է խորհրդարանը: [[1830 թվական]]ին քաղաքում ստեղծվում է բուրժուական կազմակերպություն (այսպես կոչված բիրմինգհեմյան քաղաքական միություն), որը կարևոր դեր է խաղում [[1832 թվական]]ի խորհրդարանական բարեփոխումների համար պայքարում։ [[1839 թվական]]ին Բիրմինգհեմում նիստ է գումարել [[չարտիզմ|չարտիստական]] կոնվենտը: 1839 թվականի հուլիսին Բիրմինգհեմի բուրժուազիան ոստիկանների և զորքերի հետ աշխատավորների բախումներ էր հրահրել ։
20-րդ դարի սկզբից քաղաքում տեղի է ունենում ռազմական գործարանների արագ աճ: [[Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի]] տարիներին Բիրմինգհեմը զգալի ավերածությունների է ենթարկվում գերմանական ավիացիայի հարձակումների արդյունքում ։
[[1974 թվական]]ի վարչական բարեփոխումից ի վեր ժամանակակից սահմաններում, որի ընթացքում Բիրմինգհեմ քաղաք-կոմսությունը վերակազմավորվել է Մետրոպոլ կոմսության շրջանի, այդ նույն ժամանակ միացվել է քաղաքը (Սատոն Կոլդֆիլդը)։
== Ֆիզիկա-աշխարհագրական բնութագիրը ==
=== Աշխարհագրություն ===
Քաղաքը գտնվում է Բիրմինգհեմ սարահարթի վրա: Կազմում է [[Արևմտյան Միդլանդ]]ի միջուկը: Զբաղեցնում է 267 կմ քառ. տարածք և հյուսիս-արևելքում սահմանակից է Ուորքշիրի արարողակարգային վարչությանը, հարավ-արևելքում՝ Սոլիհալին, հարավում՝ Վուստերշիրի արարողակարգային վարչությանը, հյուսիս-արևմուտքում՝ Դադլիի թաղամասերին:
===Կլիմա===
Բիրմինգհեմին, ինչպես ամբողջ Անգլիային, բնորոշ է մեղմ և խոնավ կլիման, միջսեզոնային տատանումները փոքր են, ամռանը շոգը շատ հազվադեպ է լինում, ձմռանը գրեթե ուժեղ սառնամանիքներ չեն լինում <ref>{{cite web | publisher = [[KNMI (institute)|KNMI]] | url= http://eca.knmi.nl/utils/calcdetail.php?seasonid=7&periodid=1971-2000&indexid=TX&stationid=2121 | title = 71-00 Jan mean}}</ref>: Климат умеренный морской<ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/pressoffice/pressreleases/stories/2007/03_march/27/climate.shtml |title=Inside Out: Living with global warming |publisher=BBC |date=27 March 2007 |accessdate=7 June 2008}}</ref>. Средняя температура января и февраля (самых холодных месяцев) +3,1 °C, июля +15,8 °C (самого тёплого).
== Բնակչություն ==
2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով՝ Բիրմինգհեմում բնակվել է 1 074 300 մարդ: Բնակչության միջին խտության դեպքում՝ 4011,6 մարդ: Դրանցից 22,8 տոկոսը կազմել են երեխաները (մինչև 15 տարեկան), աշխատունակ տարիքի անձի 62,4 տոկոսը (16-ից մինչև 64 տարեկան) և տարեց տարիքի անձի 14,8 տոկոսը (65 տարեկանից բարձր):
"Բնակչության թվաքանակի դինամիկան ըստ տարիների <ref name="Population"/>''
{| class="wikitable" border="1"
|+
! 1981!! 1991!! 2001 !! 2011 !! 2019
|-
| 1 029 200|| 1 004 500|| 984 600|| 1 074 283 || 1 141 816
|}
==Էթնիկ կազմ==
Հիմնական էթնիկ խմբերը, համաձայն 2011 թվականի մարդահամարի (էթնիկ խմբերի դասակարգումը ներկայացված է Մեծ Բրիտանիայի ազգային վիճակագրական ծառայության (ONS) <ref name="Population"/>):
===Տնտեսություն==
Բիրմինգհեմը արդյունաբերական քաղաք է: Զարգացած է սննդի, [[մետալուրգիա|մետալուրգիական]], [[մեքենաշինություն|մեքենաշինական]] (այդ թվում' էլեկտրատեխնիկական) արդյունաբերությունը:
Բիրմինգհեմի [[ոսկերչություն|ոսկերչական]] արվեստը լայնորեն հայտնի և տարածված է ամբողջ աշխարհում։ Քաղաքում հաճախ անցկացվում են ոսկերչական ցուցահանդեսներ:
==Քաղաքականություն ==
Բիրմինգհեմը կառավարվում է քաղաքային խորհրդի կողմից, որը բաղկացած է 40 ընտրատարածքներում ընտրված 120 պատգամավորներից: Վերջին ընտրությունների արդյունքում խորհրդում 45 տեղ է զբաղեցնում Մեծ Բրիտանիայի [[Պահպանողական կուսակցություն]]ում<ref>[http://www.birmingham.gov.uk/members Elected Members of Birmingham City Council [Councillors] — Birmingham City Council]</ref>:
== Կրթություն==
[[Պատկեր:BirminghamUniversityChancellorsCourt.jpg|thumb|right|250px|Բիրմինգհեմի ինստիտուտ]]
Բիրմինգհեմը [[Մեծ Բրիտանիա]]յի և [[Եվրոպա]]յի գիտական կենտրոններից է: Քաղաքում կան 5 համալսարաններ և մի քանի համալսարանային քոլեջներ: Բիրմենգեմյան համալսարանը երկրի ամենախոշոր ու հայտնի համալսարաններից մեկն է<ref>{{cite web |url = http://www.topuniversities.com/university-rankings/world-university-rankings/2009/results |title = THE — QS World University Rankings 2009 — top universities | Top Universities |archiveurl = https://www.webcitation.org/5n2pVof2G?url=http://www.topuniversities.com/university-rankings/world-university-rankings/2009/results |archivedate = 2010-01-25 }}</ref>: Բիրմինգհեմը հռչակված է նաև դպրոցական կրթությամբ: Էդվարդ թագավորի դպրոցը ամեն տարի դպրոցների ցանկում ամենաբարձր դիրքն է գրավում իր հեղինակությամբ<ref name="bbc">{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/1/shared/bsp/hi/education/03/school_tables/secondary_schools/html/gcse_nat_1.stm|title=Education League Tables Secopndary Schools|publisher=[[BBC]]|accessdate=09-07-2007|archiveurl=https://www.webcitation.org/61HNCzpfW?url=http://news.bbc.co.uk/2/shared/bsp/hi/education/03/school_tables/secondary_schools/html/gcse_nat_1.stm|archivedate=2011-08-28}}</ref>: Թագավոր Էդվարդի դպրոցը լավագույն կանացի դպրոցն է Անգլիայում:
== Տրանսպորտ==
[[Պատկեր:Spaghetti-Junction-Crop.jpg|thumb|right|250px|Գրավելի Հիլի տրանսպորտային կապ]]
Բիրմինգհեմը խոշոր տրանսպորտային համակարգ, տրանսպորտային հանգույցններ և ավտոմոբիլային, երկաթուղային և գետային տրանսպորտ ունի<ref>{{cite web |url=http://www.birmingham.gov.uk/canals |title=Canals in Birmingham |publisher=Birmingham City Council |accessdate=7 June 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080609052603/http://www.birmingham.gov.uk/canals |archivedate=2008-06-09 }}</ref>:
Քաղաքի միջով անցնում են M5, M6, M40, M42 ավտոմայրուղիները: Այստեղ գտնվում է Մեծ Բրիտանիայի ամենահայտնի տրանսպորտային հանգույցը՝ Գրավելլի Հիլը<ref>{{cite web |url=https://www.bbc.co.uk/legacies/heritage/england/birmingham/article_1.shtml |title=Dad, are we nearly there yet? |publisher=BBC |accessdate=7 June 2008}}</ref>:
M6 մայրուղին (Բրոմֆորդի վիադուկ) անցնում է քաղաքի միջով, որը ամենաերկար կամուրջն է Մեծ Բրիտանիայի և [[Իռլանդիայի Միացյալ Թագավորություն]]ում (5,6 <ref>{{cite web|url=http://rightestateagents.co.uk/wp-content/uploads/2013/09/Erdington.pdf|title=Erdington area guide|accessdate=2014-04-07|date=2013-09|publisher=Right Estate Agents|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140408231427/http://rightestateagents.co.uk/wp-content/uploads/2013/09/Erdington.pdf|archivedate=2014-04-08|deadlink=yes }}</ref>: Երկաթուղային կայարան [[Birmingham New Street]] - ում<ref>{{cite web|title=Estimates of Station Usage 2011/12|url=http://www.rail-reg.gov.uk/upload/pdf/station_usage_estimates_1112.pdf|pages=18–19|publisher=Office of Rail Regulation|accessdate=26 May 2013}}</ref>; также является хабом дальнемагистральной железнодорожной компании CrossCountry<ref>{{cite web|url=http://www.crosscountrytrains.co.uk/tickets-timetables/routes|title=Routes|accessdate=26 May 2013|publisher=CrossCountry|quote=We cross more of the country than any other train company ... The CrossCountry network has Birmingham at its heart and stretches from Aberdeen to Penzance|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130519133010/http://www.crosscountrytrains.co.uk/tickets-timetables/routes|archivedate=2013-05-19}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.virgintrains.co.uk/routes-stations/|title=Our routes & stations|accessdate=19 May 2013|publisher=Virgin Trains|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130515045638/http://www.virgintrains.co.uk/routes-stations/|archivedate=2013-05-15|deadlink=yes}}</ref>:
Քաղաքի կենտրոնից 10 կմ հարավ-արևմուտք գտնվում է Բերմինգեմի միջազգային օդանավակայանը՝ բեռնվածությամբ յոթերորդը Մեծ Բրիտանիայում <ref>{{cite web |url = http://www.caa.co.uk/docs/80/airport_data/2013Annual/Table_01_Size_of_UK_Airports_2013_Comp_2008.pdf |title = Size of Reporting Airports 2013 |lang = en |archiveurl = https://web.archive.org/web/20140314013920/http://www.caa.co.uk/docs/80/airport_data/2013Annual/Table_01_Size_of_UK_Airports_2013_Comp_2008.pdf |archivedate = 2014-03-14 }}</ref>:
== Ճաարտարապետություն ==
[[Պատկեր:St Philip's Birmingham vrt.jpg|thumb|right|150px|[[Սուրբ Ֆիլիպի եկեղեցի]]]]
[[Պատկեր:St Chad's Cathedral, Birmingham.jpg|thumb|right|150px|[[Սուրբ Չեդայի եկեղեցի]]]]
Քաղաքում են գտնվում 1710-1725 թվականներին կառուցված Անգլիկան Սուրբ Ֆիլիպի տաճարը:
Բիրմինգհեմի թանգարանն ու իր արվեստի պատկերասրահը բացվել են 1885 թվականին: Դրանք գտնվում են քաղաքի կենտրոնում, շենքը պսակված է [[Բիգ Բեն]] բարձր ժամացույցի աշտարակով:
Նաև Բիրմինգհեմում կան Տրանսպորտային թանգարան և Ստորջրյա աշխարհի թանգարաններ:
Բիրմինգհեմի ոսկերչական թանգարանը քաղաքի հատուկ տեսարժան վայրերից մեկն է <ref>[http://www.warwickshirerailways.com/gwr/gwrbg1329.htm Bordesley Station: gwrbg1329]{{ref-en}} на сайте ''warwickshirerailways.com</ref>,
կառուցվել է 1846 թվականին: 1980-ականներին որոշում է կայացվում այն քանդել, և մի քանի տարածքներ նույնիսկ ոչնչացվում են, բայց շինարարության համար ոտքի են կանգնում տեղի բնակիչները և կամավոր արվեստագետները, ովքեր վերականգնում են ճանապարհահատվածը՝ այն վերածելով հասարակական հանգստի վայրի<ref>{{cite web |url = http://www.redhawklogistica.com/projects/duddeston-viaduct-project/ |title = Duddeston Viaduct |lang = en |archiveurl = https://web.archive.org/web/20160420163239/http://www.redhawklogistica.com/projects/duddeston-viaduct-project/ |archivedate = 2016-04-20 }} на сайте ''redhawklogistica.com</ref>:
== Սպորտ ==
=== Ֆուտբոլ ===
Ակումբներ:
* «[[Ասթոն Վիլա» - ամենահին (1874 թվականից ի վեր) պրոֆեսիոնալ կոչվող ակումբներից է [[Անգլիա | Անգլիայում]], 7-ակի չեմպիոն, Անգլիայի գավաթի 7-ակի հաղթող, Լիգայի գավաթի 5-ակի հաղթող, 1982 թվականի Եվրոպայի սուպերգավաթի խաղարկություն, 1982 թվականի Եվրոպայի գավաթակիր:
* Բիրմինգհեմ Սիթին պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլային ակումբ է, որն ունի երկար պատմություն՝ սկսած 1875 թվականից:
== Քաղաքի հայտնի բնակիչները ==
| |||