«Վիրաբույժ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-<nowiki/> +)
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589); ծանոթագրությունը տեղափոխում եմ կետադրական նշանից առաջ
Տող 3.
 
== Պատմություն ==
Առաջին վիրահատություն կատարած մարդը մ.թ.ա. 6-րդ դարում հնդիկ բժիշկ-վիրաբույժ Սուշրուտան կամ Սուրուտան էր:էր։ Նա մասնագիտացել էր կոսմետիկ պլաստիկ վիրաբուժության մեջ և նույնիսկ նկարագրել էր քթի միջնապատի վիրահատության բաց ընթացակարգը:ընթացակարգը։ Նրա «Suśruta-saṃhitā» մեծածավալ գործը բժշկության մեջ պահպանված ամենակարևոր հնագույն գործերից մեկն է և համարվում է ինչպես Այուրվեդայի, այնպես էլ վիրաբուժության հիմնարար տեքստ:տեքստ։ Ստեղծագործությունն անդրադառնում է ընդհանուր բժշկության բոլոր ասպեկտներին, բայց թարգմանիչ Գ.Ս. Սինգհալը Սուշրուտային անվանեց «վիրաբուժական միջամտության հայր» ՝ հաշվի առնելով աշխատության մեջ հայտնաբերված վիրաբուժության արտասովոր ճշգրիտ և մանրամասն հաշվարկները։
 
Հնդկաստանում Սուշրուտայի բժշկական դպրոցի վերջնական անկումից հետո վիրաբուժությունը հիմնականում անտեսվեց, մինչև իսլամական [[Ոսկե դար|ոսկե դարաշրջանի]] վիրաբույժ Ալ-Զաhրավին (936-1013) վերահաստատեց վիրաբուժությունը՝ որպես արդյունավետ բժշկական պրակտիկա:պրակտիկա։ Նա համարվում է միջնադարյան ամենամեծ վիրաբույժը, ով ծնվել է իսլամական աշխարհում, և հանդիսացել է նաև վիրաբուժության հայր<ref>{{Cite journal|last=Ahmad|first=Z.|date=2007|title=Sh08 Al-Zahrawi – the Father of Surgery|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1445-2197.2007.04130_8.x|journal=ANZ Journal of Surgery|language=en|volume=77|issue=s1|pages=A83–A83|doi=10.1111/j.1445-2197.2007.04130_8.x|issn=1445-2197}}</ref>:։ Բժշկության մեջ նրա ամենամեծ ներդրումը «Կիտաբ ալ-Տասրիֆ» -ն է՝ բժշկական պրակտիկայի երեսուն հատորանոց հանրագիտարանը:<ref>{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=mjVra87nRScC&pg=PR8&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|title=مقالة في العمل باليد|last=al-Zahrāwī|first=Abū al-Qāsim Khalaf ibn ʻAbbās|last2=الزهراوي،|first2=ابو القاسم خلف بن عباس|last3=Lewis|first3=Geoffrey L.|last4=Spink|first4=Martin S.|date=1973|publisher=University of California Press|isbn=978-0-520-01532-6|language=en}}</ref>։ Նա առաջին բժիշկն է, ով նկարագրել է [[Արտարգանդային հղիություն|արտարգանդային հղիությունը]] և որոշել է [[Հեմոֆիլիա A|հեմոֆիլիայի]] ժառանգական բնույթը։
 
Նրա ներդրումը վիրաբուժական պրոցեդուրաների և գործիքների բնագավառում հսկայական ազդեցություն ունեցավ վիրաբուժական միջամտությունների վրա, բայց միայն 18-րդ դարում էր, որ Անգլիայում վիրաբուժությունը հաստատվեց որպես հատուկ բժշկական առարկա:առարկա։ <ref>{{Cite web|url=https://www.sciencemuseum.org.uk/objects-and-stories/medicine/surgeons-and-surgical-spaces|title=Surgeons and surgical spaces|website=Science Museum|language=en|accessdate=2020-12-09}}</ref>Եվրոպայում վիրաբուժությունը հիմնականում կապված էր վարսավիր-վիրաբույժների հետ, ովքեր հաճախ նաև ռազմի դաշտում օգտագործում էին մազերը կտրելու գործիքները վիրահատական միջամտություններ կատարելու համար<ref>{{cite web|url=https://www.sciencemuseum.org.uk/objects-and-stories/medicine/surgeons-and-surgical-spaces#the-barbers-shop|title=Surgeons and Surgical Spaces #The barbers shop|website=sciencemuseum.org.uk|access-date=2020-05-05}}</ref>:։ Ըստ բժշկության և ֆիզիոլոգիայի առաջընթացի, վարսավիրների և վիրաբույժների մասնագիտությունները տարանջատվեցին. մինչև 19-րդ դարը վարսավիր-վիրաբույժները գործնականում անհետացել էին, և վիրաբույժները գրեթե միշտ որակավորւոմ ստացած բժիշկներ էին, որոնք մասնագիտացել էին վիրաբուժության մեջ:մեջ։ Վիրաբուժությունը շարունակեց գոյություն ունենալ որպես ռազմական բժշկական տիտղոս մինչև 19-րդ դարը, այնուամենայնիվ վիրաբուժության տիտղոսը շարունակում է գոյություն ունենալ և՛ ավագ ռազմական բժիշկ սպաների, և՛ կառավարական հասարակական ավագ բժիշկ սպաների համար:համար։
 
== Համագործակցության կոչումները ==
1950 թվականին, Անգլիայի վիրաբույժների թագավորական քոլեջը (RCS) Լոնդոնում սկսեց առաջարկել վիրաբույժներին պաշտոնական կարգավիճակ RCS-ի անդամակցության շնորհիվ։ ''Պարոն'' կոչումը դարձավ պատվո շքանշան, և այսօր համագործակցության շատ երկրներում որակյալ բժիշկ, ով ամենաքիչը 4 տարի ուսումից հետո ստանում է վիրաբուժական որակավորում, պատիվ ունեն կոչվելու պարոն, տիկին, օրիորդ իրենց մասնագիտական պրակտիկայում, բայց այս անգամ իմաստը այլ է։ Երբեմն ենթադրվում է, որ կոչման փոփոխությունը ենթադրում է [[Խորհրդատու|խորհրդատուի]] կարգավիճակ (և երբեմն որոշները սխալմամբ ենթադրում են, որ ոչ վիրաբուժական պրոֆիլը նույնպես հանդիսանում է պարոն), բայց հետդիպլոմային բժշկական ուսումնառությունը [[Հյուսիսային Ամերիկա|Հյուսիսային Ամերիկայի]]ց այն կողմ այնպիսին է, որ որակավորված վիրաբույժից կարող են պահանջվել տարիներ այդ կարգավիճակը ստանալու համար։ Նախկինում շատ բժիշկներ ստացել են այս որակավորումը այլ ավագ կոլեգաներից և մնացել են այդ աստիճանին, երբ սկսել են մասնագիտական ուսումը։ Պարոն դիմելաձևը օգտագործվում է նաև [[Իռլանդիա|Իռլանդիայում,]] [[Ավստրալիա|Ավստրալիայի]] մի քանի նահանգներում, [[Բարբադոս|Բարբադոսում]], [[Նոր Զելանդիա|Նոր Զելանդիայում]], [[Հարավային Աֆրիկա|Հարավային Աֆրիկայում]], [[Զիմբաբվե|Զիմբաբվեում]] և որոշ այլ երկրներում, որոնք գտնվում են Համագործակցության կազմի մեջ։մեջ<ref>{{Cite web|url=https://www.rcseng.ac.uk/patient-care/surgical-staff-and-regulation/|title=Surgical Staff & Regulation|last=sitecore\lewis.ashman@rcseng.ac.uk|website=Royal College of Surgeons|language=en|accessdate=2020-12-09}}</ref>։
 
== Ռազմական կոչումներ ==
Անգլախոս շատ երկրներում վիրաբույժի [[Զինվորական կոչումներ|''զինվորական'' կոչումը]] կիրառվում է ցանկացած բժշկական պրակտիկայում՝ շնորհիվ տերմինի պատմական էվոլյուցիայի:էվոլյուցիայի։ [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ]] բանակի բժշկական կորպուսը պահպանում է տարբեր վիրաբույժների տվյալներ՝ վիրավոր զինվորներին բուժելու համար։
 
== Մասնագիտություններ ==
Տող 40.
* Անոթային վիրաբուժություն
 
Որոշ բժիշկներ, որոնք ընդհանուր պրակտիկայով զբաղվող մասնագետներ են կամ ընտանեկան բժիշկներ և շտապ բուժ. օգնության մասնագետներ, կարող են կատարել փոքր, ընդհանուր կամ շտապ վիրաբուժության սահմանափակ միջամտություններ:միջամտություններ։ [[Անեսթեզիոլոգիա|Անզգայացումը]] հաճախ ուղեկցվում է վիրաբուժական միջամտությամբ, և անեսթեզիոլոգները և բուժքույր անեսթեզիոլոգները կարող են վերահսկել վիրաբուժության այս բնագավառը:բնագավառը։ Վիրաբույժի օգնականը, վիրաբուժական բուժքույրերը, վիրաբուժական տեխնոլոգները պատրաստված մասնագետներ են, ովքեր աջակցում են վիրաբույժներին:վիրաբույժներին։
 
Միացյալ Նահանգներում Վիրաբույժի Աշխատանքի դեպարտամենտի նկարագրությունն է. «վիրաբույժ է համարվում նա, ով բուժում է հիվանդությունները, վնասվածքները և դեֆորմացիաները ինվազիվ, նվազագույն ինվազիվ կամ ոչ ինվազիվ վիրաբուժական մեթոդներով, ինչպիսիք են գործիքների, սարքերի կամ ձեռքի մանիպուլյացիայի մեթոդները»։<ref>{{Cite web|url=https://www.bls.gov/oes/current/oes291248.htm|title=Surgeons, Except Ophthalmologists|website=www.bls.gov|language=en|accessdate=2020-12-09}}</ref>։
 
== Առաջատար վիրաբույժներ ==