«Վայմարյան հանրապետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Վայմարյան հանրապետություն''' ({{lang-de|Weimarer Republik}}) Գերմանիայի ոչ պաշտոնական անվանումը 1918-ից 1933 թվականներին:թվականներին։ Անվանումը գալիս է [[Վայմար]] քաղաքի անվանումից, որտեղ տեղի ունեցավ առաջին [[սահմանադրական ժողով]]ը:ը։ Պաշտոնական անվանումը մնաց ''[[Գերմանական Ռայխ]]'', որը տրվել էր 1871 թվականին:թվականին։ Չնայած այն թարգմանվում էր «Գերմանական կայսրություն», ''Ռայխ'' բառը ավելի ճիշտ թարգմանվում է «պետություն», այս տերմինը ինքինին չունի միապետության հետ կապ:կապ։ Հայերենում սովորաբար երկիրը պարզապես կոչում են Գերմանիա:Գերմանիա։

Գերմանիան ''դե ֆակտո'' դարձավ հանրապետություն 1918 թվականի նոյեմբերի 9-ին, երբ Կայզեր [[Վիլհելմ II]]-ը հրաժարվեց գերմանական և պրուսական գահերից և չեղարկեց իր որդի [[Վիլհելմ (Գերմանիայի թագաժառանգ արքայազն)|Թագաժառանգ արքայազն Վիլհելմ]]ի ժառանգության իրավուքները և դարձավ ''դե յուրե'' հանրապետություն 1919 թվականի փետրվարին, որբ ստեղծվեց Գերմանիայի նախագահ պատոնը:պատոնը։ [[Վայմարյան ազգային ժողով|Ազգային ժողովը]] գումարվեց Վայմարյան հանրապետությունում, երբ նոր սահմանադրությունը հաստատվեց 1919 թվականի օգոստոսի 11-ին:ին։ Տասնչորս տարվա մեջ Վայմարյան հանրապետությունը առերեսվեց բազում խնդիրների հետ, այդ թվում հիպերարժեզրկման, քաղաքական էքստրեմիզմի, ինչպես նաև [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ում հաղթած դաշնակիցների հետ հարաբերություններում:հարաբերություններում։ [[Վերսալյան պայմանագիր|Վերսալյան պայմանագրի]] հետ անհամաձայնություն, ինչպես նաև այդ պայմանագիրը ստորագրած քաղաքական գործիչների նկատմամբ անհանդուրժողականությունը բերեցին քաղաքական անկայունության:անկայունության։

1930 թվականից հետո [[Պաուլ ֆոն Հինդենբուրգ|Նախագահ Հինդենբուրգ]]ը վերադարձրեց կանցլերի պաշտոնը, որին հաջորդաբար նշանակվեցին [[Հենրիխ Բրյունինգ]]ը, [[Ֆրանց ֆոն Պապեն]]ը և գեներալ [[Կուրտ ֆոն Շլեյխեր]]ը:ը։ [[Մեծ ճգնաժամ]]ը ավելի սրացավ Բրյունինքի տնտեսական քաղաքականության պատճառով` բերելով ահռելի գործազրկություն<ref name="Ursula Buettner 424">Büttner, Ursula ''Weimar: die überforderte Republik'', Klett-Cotta, 2008, {{ISBN|978-3-608-94308-5}}, p. 424</ref>:։ 1933 թվականին Հինդենբուրգը կանցլեր նշանակեց [[Ադոլֆ Հիտլեր]]ին, քանի որ [[Նացիոնալ-սոցիալիստական ​​գերմանական բանվորական կուսակցություն|Նացիստական կուսակցություն]]ը կառավարության կոալիցիայի մասն էր:էր։ Նացիստներին բաժին ընկավ տաս նախարարական պորտֆելներից երկուսը:երկուսը։ Ֆոն Պապենը նշանակվեց փոխկանցլեր, որի նպատակն էր որպես «''[[Գորշ կարդինալ]]''» վերահսկողության տակ պահել Հիտլերին` լինելով սերտ հարաբերությունների մեջ Հինդենբուրգի հետ:հետ։ Ամիսների ընթացքում [[Ռայխստագի հրդեհի դիրեկտորիա]]ն և [[Արտակարգ լիազորությունների մասին օրենք (1933)|Արտակարգ լիազորությունների մասին օրենք]]ը երկիրը դրեցին արտակարգ իրավիճակում` սահմանափակելով մարդու իրավունքները և ազատությունը:ազատությունը։ Հիտլերը իր ձեռքը վերցրեց իշանությունը առանց կառավարության դիմադրության և օրենսդրական մասնակցության:մասնակցության։ Այս իրադարձություններով ավարտվեց հանրապետությունը, քանի որ ժողովրդավարությունը վերացավ և հիմնադվեց միակուսակցական պետություն, որը կոչվեց [[Նացիստական Գերմանիա]]:։

Վայմարյան հանրապետություն կոչվել է, քանի որ [[Վայմարյան Ազգային ժողով|ժողովը]], որը ընդունել է սահմանադրությունը, գումարվել է Վայմարում 1919 թվականի փետրվարի 6-ից մինչև 1919 թվականի օգոստոսի 11-ը<ref>{{cite web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/639027/Weimar-Republic |title=Weimar Republic |publisher=Encyclopedia Britannica|accessdate=2012-06-29}}</ref>, սակայն անվանումը սկսեց շրջանառվել 1933 թվականից:թվականից։ 1919 թվականից 1933 թվականները նոր պետությունը ունեցել է մի քանի անվանումներ, որոնք լայնորեն կիրառվել են, այնուամենայնիվ հին «Գերմանական ռայխ»-ը ({{lang|de|Deutsches Reich}}) մնաց ամենակիրառվող անվանումը Վայմարյան շրջանում<ref name=EvMaSchnurr>{{cite journal|author=Eva-Maria Schnurr|title=Der Name des Feindes: Warum heißt der erste deutsche Demokratie eigentlich "Weimarer Republik?"|publisher=[[Der Spiegel]]|volume=5/2014|edition=Der Spiegel - Geschichte 3 Hausmitteilung 137 Impressum|page=20|date=September 2014}}</ref>:։ Քաղաքական աջաթևյան կողմը, որը ժխտում էր նոր ժողովրդավարական մոդելը, գերադասում էր ավանդական ''Ռայխ'' բառի կիրառումը<ref name=SebUlllautEMS>{{cite journal|author=[[:de:Sebastian Ullrich (Historiker)|Սեբաստիան Ուլրիխ]] as quoted by Eva-Maria Schnurr|title=Der Name des Feindes: Warum heißt der erste deutsche Demokratie eigentlich "Weimarer Republik?"|publisher=[[Der Spiegel]]|volume=5/2014|edition=Der Spiegel - Geschichte 3 Hausmitteilung 137 Impressum|page=20|date=September 2014}}</ref>:։ Կաթոլիկ կենտրոնական կուսակցությունը գերադասում էր {{lang|de|Deutscher Volksstaat}} («Գերմանացի ժողովրդի պետություն») անվանումը, մինչդեռ մոդեռնիստ ձախակողմյան կանցլեր [[Ֆրիդրիխ Էբերտ]]ի [[Գերմանիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]ը գերադասում էր {{lang|de|Deutsche Republik}} («Գերմանիայի հանրապետություն») տարբերակը<ref name=SebUlllautEMS/>:։ 1925 թվականի դրությամբ գերմանացիների մեծ մասն օգտագործում էր {{lang|de|Deutsche Republik}} տարբերակը:տարբերակը։ Վայմարյան հանրապետություն առաջին գրավոր տերմինը գալիս է [[Ադոլֆ Հիտլեր]]ի ելույթի սղագրությունից 1929 թվականի փետրվարի 24-ին, ավելի ուշ այդ տերմինը օգտագործել է նույն Հիտլերը շաբաթաթերթի հոդվածում<ref name=EvMaSchnurr/>:։ Միայն 1930-ական թվականներին տերմինը սկսվեց լայնորեն կիրառվել Գերմանիայում և նրա սահմաններից դուրս:դուրս։