«Սև մահ»–ի խմբագրումների տարբերություն

|title=Black Death's Gene Code Cracked |work=Wired |date= հոկտեմբերի 3, 2001|accessdate=փետրվարի 12, 2015}}</ref>: Թեև գոյություն ունեն մի քանի տեսություններ Սև մահի առաջացման վերաբերյալ` հիմնված 2010 և 2011 թվականներին Եվրոպայի հյուսիսից և հարավից մարդկանց [[ԴՆԹ]]-ի անալիզների վրա, համաձայն որի [[հարուցիչ]]ը հավանական է, որ լինի մի քանի տեսակի ''[[ժանտախտ]]ի'' [[բակտերիա]]ների միաձուլումից<ref>{{cite journal | authors = Haensch S, Bianucci R, Signoli M, Rajerison M, Schultz M, Kacki S, Vermunt M, Weston DA, Hurst D, Achtman M, Carniel E, Bramanti B | title = Distinct clones of Yersinia pestis caused the black death | journal = PLoS Pathog. | volume = 6 | issue = 10 | pages = e1001134 | year = 2010 | pmid = 20949072 | pmc = 2951374 | doi = 10.1371/journal.ppat.1001134 | editor1-last = Besansky | editor1-first = Nora J }}</ref><ref name='nature_bos'>{{cite journal |vauthors=Bos KI, Schuenemann VJ, Golding GB, Burbano HA, Waglechner N, Coombes BK, McPhee JB, DeWitte SN, Meyer M, Schmedes S, Wood J, Earn DJ, Herring DA, Bauer P, Poinar HN, Krause J | title = A draft genome of Yersinia pestis from victims of the Black Death | journal = Nature | volume = 478 | issue = 7370 | pages = 506–10 | date = հոկտեմբերի 12, 2011 | pmid = 21993626 | pmc = 3690193 | doi = 10.1038/nature10549 | url = http://www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature10549.html | ref = harv | bibcode = 2011Natur.478..506B }}</ref>:։

Սև մահը Եվրոպա է ներթափանցել [[Կենտրոնական Ասիա]]յից, որտեղից [[Մետաքսի ճանապարհ]]ով [[Ղրիմ]] է հասել 1343 թվականին<ref>{{Cite web|url=http://www.bbc.co.uk/history/british/middle_ages/blackdisease_01.shtml|title=BBC – History – Black Death |publisher=BBC |date=փետրվարի 17, 2011}}</ref>:։ Այնտեղից առնետների, ոջիլների միջոցով ներխուժել է Եվրոպա, քանի որ սև առնետներն այդ ժամանակաշրջանում նավերի հիմնական ուղևորներն էին:էին։ Տարածվելով Միջերկրական ծովի ավազանում և Եվրոպայում` Սև մահը սպանեց Եվրոպայի բնակչության 30-60 տոկոսը<ref>{{Cite book | last = Austin Alchon | first = Suzanne | title = A pest in the land: new world epidemics in a global perspective | url = https://books.google.am/books?id=YiHHnV08ebkC&pg=PA21&dq#v=onepage&q=&f=false | publisher = University of New Mexico Press | year = 2003 | page = 21 | isbn = 0-8263-2871-7 }}</ref>:։ Ընդհանուր հաշվարկներով Սև մահվան պատճառով աշխարհի բնակչությունը 450 միլիոնից դարձավ 350-375 միլիոն<ref>{{cite web |url=https://www.census.gov/population/international/data/worldpop/table_history.php|title=Historical Estimates of World Population |publisher=Census.gov |accessdate=November 12, 2016}}</ref>:։ Աշխարհի բնակչությունը չհասավ համաճարակից առաջ եղած մակարդակին մինչև 17-րդ դարը<ref>{{cite web|last1=Wheeler|first1=Dr. L. Kip|title=The Black Plague: The Least You Need to Know|url=https://web.cn.edu/kwheeler/black_plague.html|website=Dr. Wheeler's website|publisher=Dr. L. Kip Wheeler|accessdate=օգոստոսի 9, 2015|ref=Wheeler}}</ref>:։

Համաճարակի արդյունքում ծագեցին տարբեր սոցիալական, կրոնական և տնտեսական շարժումներ, որոնք մեծ հետք թողեցին [[Եվրոպայի պատմություն|Եվրոպայի պատմության]] մեջ:մեջ։