«Սուքոթ (Տաղավարաց տոն)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ →‎Ծանոթագրություններ: փոխարինվեց: → {{Կատեգորիա չկա}}
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 28.
|կայք =
}}
'''Սուքոթ (եբրայերեն՝ סוכות - տաղավարներ),''' աստվածաշնչյան հրեական տոն է, որը նշում են Թիշռեյ ամսվա 15-րդ օրը:օրը։ Տոնը շարժական է և ընկած է սեպտեմբերի ու հոկտեմբերի միջև:միջև։ [[Երուսաղեմի տաճար]]ի գոյության ընթացքում Սուքոթը համարում էին ուխտագնացության երեք տոներից մեկը, երբ իսրայելացիները պետք է ուխտի մեկնեին դեպի տաճար:տաճար։<br />
Սուքոթն ունի երկակի նշանակություն. Ելից գրքում հիշատակվածն ունի գյուղատնտեսական բնույթ:բնույթ։ Առավել լայն տարածվածը կրոնական նշանակությունն է Ղևտացոց գրքում, որում ոգեկոչում են հրեաների ելքը Եգիպտոսից և կախվածությունն Աստծո կամքից (Ղևտացիներ 23:42-43):։ Տոնն Իսրայելում տևում է մեկ շաբաթ, իսկ հրեական սփյուռքում՝ ութ օր:օր։
[[Պատկեր:Sukkah Roofs.jpg|մինի|Սուքա կամ տաղավար, ուր հրեաները սնվում ու քնում էին ողջ տոնի ընթացքում]]
 
Տող 35.
Ղևտացոց գրքում, Աստված Մովսեսին հետևյալն ասաց.
{{քաղվածք|Եվ առաջին օրը ձեզ համար գեղեցիկ ծառերի պտուղ, արմաւենու ոստեր՝ և տերևախիտ ծառերի ոստեր՝ և ձորի ուռիների ոստեր առնէք, և ձեր Եհովայ Աստուծոյ առաջին եօթն օր ուրախանաք (գլ. 23:40)։ Եօթն օր տաղաւարներում պիտի բնակուէք. Իսրայէլի բոլոր բնակները տաղաւարներում բնակուեն։ Որպէս զի ձեր սերունդները իմանան, թէ Իսրայէլի որդիներին Եգիպտոսի երկրիցը հանելիս տաղաւարներում բնակեցրի նորանց. Ես եմ Եհովան ձեր Աստուածը։ 44 և Մովսէսն Իսրայէլի որդիներին պատմեց Եհովայի տօները (գլ. 23:42-43)։|}}<br />
Սուքոթն ունի թե՛ պատմական և թե՛ գյուղատնտեսական ծագում:ծագում։ Պատմականորեն այն հիշատակում է քառասուն տարվա ընթացքում անապատում հրաների անցկացրած ժամանակը:ժամանակը։ Իսկ գյուղատնտեսական տեսանկյունից այն համարում են բերքի փառատոն<ref>{{cite web|url=http://www.jewfaq.org/holiday5.htm|title=Judaism 101: Sukkot|work=jewfaq.org}}</ref><ref>[http://www.neot-kedumim.org.il/?CategoryID=241&ArticleID=135 Sukkot – The Festival of Booths]</ref>:։
[[Պատկեր:Soukkah (Sukkah) fin du XIXe siècle, Autriche ou Sud de l'Allemagne - Musée d'art et d'histoire du Judaïsme.jpg|մինի|Պատկերազարդ սուքա, Ավստրիա, Հուդայիզմի արվեստի ու պատմության թանգարան, 19-րդ դար]]
 
===Օրենքներ և սովորույթներ===
Սուքոթն ութօրյա տոն է, որի առաջին օրը նշում են որպես փառատոն հատուկ աղոթասացություններով ու տոնական կերակուրներով:կերակուրներով։ Յոթերորդ օրը կոչվում է Հոշանա Ղաբա կամ Մեծ Հոշանա, որը վերաբերում է սինագոգում առավոտյան աղոթասացություն անողների՝ սրբարանի շուրջբոլորը քայլերթին:քայլերթին։ Տոնի միջանկյալ օրերը կոչվում են Խոլ Համոեդ կամ աշխատանքային օրերի փառատոն, որոնց ընթացքում արգելվում են աշխատանքի որոշ տեսակներ:տեսակներ։ Տոնի ընթացքում կերակուրն ուտում են տաղավարում, իսկ ոմանք էլ քնում են այնտեղ:այնտեղ։
 
===Տաղավարի կառուցում===
Տաղավարի կամ սուքայի պատերը կարելի է կառուցել ցանկացած նյութից՝ փայտից, կտավից, ալյումինե ճյուղերից կամ թիթեղներից:թիթեղներից։ Պատերը կարող են (չ)հարել որևէ շինության:շինության։ Տանիքը պետք է լինի օրգանական նյութից՝ ծառի թփային մասից, ինչպիսիք են արմավենու ճյուղերը<ref>{{cite web|url=http://www.ajudaica.com/judaica101/jewish-holidays/sukkot/ |title=Judaica 101: Sukkot |publisher=Ajudaica.com |date= |accessdate=2012-04-03}}</ref>:։
[[Պատկեր:PikiWiki Israel 14882 Western Wall in Jerusalem.jpg|մինի|Սուքոթի աղոթքներ Արեւմտյան պատի կամ Քոթելի մոտ, Երուսաղեմ, Իսրայել]]
 
===Հատուկ աղոթքներ===
Սուքոթի ընթացքում աղոթքները ներառում են ամենօրյա ընթերցումներ Թորայից, Մուսաֆի կամ հավելյալ ծառայության ընթերցում առավոտյան աղոթքներից հետո, ինչպես նաև Հալելի ընթերցում:ընթերցում։ Ծառայության ընթացքում Չորս տեսակները (Թորայում հիշատակվում են չորս բույսեր, որոնք Սուքոթի հիմնական պահանջներն ու առաձնահատկություններն են կազմում) սինագոգ չեն բերում:բերում։
 
===Հոշանոթ===
Տոնի յուրաքանչյուր օրը երկրպագողները քայլում են սինագոգի շուրջը Չորս տեսակներն իրենց հետ ու այդ ընթացքում ընթերցում են Դավթի 118-րդ սաղմոսի 25-րդ հատվածը, ինչպես նաև հատուկ աղոթքներ, որոնք հայտնի են Հոշանոթ անվամբ:անվամբ։ Այս արարողությունը հիշատակում է ուռենու արարողությունը Երուսաղեմի տաճարում, ուր ուռենու ճյուղերը դարսվում էին երկրպագողներով լի խորանի մոտ, ովքեր հանդիսավոր կերպով պտտվում էին վերջինիս շուրջն ու աղոթասացություններ էին անում:անում։
 
===Ուշփիզին===
Սա Լուրիանյան քաբալայի սովորույթներից է, ըստ որի պետք է ընթերցել ուշփիզին աղոթքն ու յոթ վսեմ հյուրերից որևէ մեկին հրավիրել դեպի տաղավարի ներս:ներս։ Ուշփիզին արամեերենից հայերեն թարգմանած նշանակում է հյուրեր<ref>Encyclopaedia Judaica, v19, pg 303</ref>:։ Նրանք Իսրայելի յոթ հովիվներն են՝ [[Աբրահամ]]ը, [[Իսահակ]]ը, [[Հակոբ]]ը, [[Մովսես]]ը, [[Ահարոն]]ը, [[Հովսեփ]]ն ու [[Դավիթ]]ը:ը։ Ըստ ավանդույթի՝ ամեն երեկո տարբեր հյուր է մտնում տաղավար, իսկ հյուրերից յուրաքանչյուրն այդ օրվա հոգևոր իմաստի մասին պատմում է այլոց:այլոց։
[[Պատկեր:He wiki sucot.jpg|մինի|Սուքայի ներսում տանիքից կախված զարդարանք]]
 
===Խոլ Համոեդ===
Սուքոթի յոթօրյա տոներից երկրորդը կոչվում է Խոլ Համոեդ կամ աշխատանքային օրերի փառատոն, որի ընթացքում ծեսին վերաբերող աշխատանքը, օրինակ՝ սննդի գնում ու պատրաստում, տան մաքրում, այցելություն մտերիմներին ու ծանոթներին Սուքոթը շնորհավորելու համար, արգելված չէ ըստ Հրեական օրենքի<ref>{{Cite book |title=Pesach Its observance, Laws and Significance |url=https://books.google.am/books?id=kZL9RW6q22wC |editor1-last=Scherman |editor1-first=Nosson |editor2-last=Zlotowitz |editor2-first=Meir |publisher=Mesorah Publications, Ltd. |date=1994 |page=88 |accessdate=October 17, 2014}}</ref>:։
 
===Հախել===
Երուսաղեմի տաճարի կանգուն օրերում բոլոր իսրայելացիները, իսկ այնուհետև հրեա բոլոր տղամարդիկ, կանայք ու երեխաները, ովքեր Երուսաղեմ ուխտագնացության էին մեկնում Սուքոթը տոնելու, առաջին օրը հավաքվում էին տաճարի շուրջբոլորը՝ Հրեից թագավորից ունկնդրելու ընթերցումներ Թորայիհատվածներից:Թորայիհատվածներից։ Այս ծիսակարգը պարտադիր է յուրաքանչյուր յոթ տարին մեկ անգամ:անգամ։ Տաճարի խոնարհումից հետո այս ծեսը մոռացվեց, սակայն վերականգնվեց և տոնվում է 1952 թվականից սկսած, սակայն ավելի քիչ ծավալով<ref>Appel, G., [http://www.jstor.org/stable/23255504 "A Revival of the Ancient Assembly of Hakhel"], ''Tradition: A Journal of Orthodox Jewish Thought'', Vol. 2, No. 1 (Fall 1959)</ref>:։
 
===Սիմխաթ բեթ հաշոէվա===
Սուքոթի միջանկյալ օրերին երաժշտական ու պարի խմբակների ելույթները, որոնք հայտնի էին Սիմխաթ բեթ հաշոէվա անվամբ (եբրայերեն՝ Ջրցողման վայրի տոնակատարություն), բազմաթիվ էին<ref>See ''[[Rosh Hashanah (Talmud)|Rosh Hashanah]]'' 4b for rare cases where it is viewed as part of the Sukkot holiday.</ref> : Այսպիսով հիշատակում են տաճարի վրա ջրի ձոնումը, երբ ջուրը Երուսաղեմի ուխտագնացության ճանապարհ էր հասնում Սիլոամի ավազանից:ավազանից։
 
===Հոշանա Ղաբա===
Սուքոթի յոթերորդ օրը հայտնի է Հոշանա Ղաբա կամ Մեծ աղաչանք անվամբ:անվամբ։ Այս օրը սինագոգում հատուկ ծառայություն են անում. երկրպագողները յոթ անգամ Չորս տեսակներով շրջում են սինագոգում՝ կրկնելով 118-րդ սաղմոսի 25-րդ հատվածի բառերն ու հավելյալ այլ աղոթքներ:աղոթքներ։ Բացի այդ, ուռենու հինգ ճյուղով գետնին են խփում:խփում։
 
===Շեմինի Ացեղեթ և Շիմխաթ Թորա===
Սուքոթին անմիջապես հաջորդող տոնը հայտնի է Շեմինի Ացեղեթ կամ Ժողովի ութերորդ օր անվամբ:անվամբ։ Այն հաճախ դիտարկում են որպես առանձին տոն:տոն։ Հրեական սփյուռքում հաջորդ հավելյալ տոնը Սիմխաթ Թորան է կամ Թորայի ուրախությունը:ուրախությունը։ Իսրայել երկրում այս տոնը տոնում են նախորդի հետ համատեղ:համատեղ։ Շեմինի Ացեղեթի ժամանակ մարդիկ լքում են իրենց տաղավարը կամ սուքան և սնվում են տանը:տանը։ Իսրայելից դուրս շատերը սնվում են սուքայում՝ առանց սնունդն օրհնելու:օրհնելու։
 
==Ծանոթագրություններ==