«Ռյուգեն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ռյուգեն''' ({{lang-de|Rügen}}, {{lang-lat|Rugia}}, {{lang-pl|Rugia}}), կղզի [[Բալթիկ ծով]]ում` Հիդենզե կղզուց արևելք:արևելք։ [[Գերմանիա]]յի ամենամեծ կղզին է (ընդհանուր մակերեսը` 926 կմ²):։ Մտնում է Մեկլենբուրգ-Առաջավոր Պոմերանիա երկրամասի կազմի մեջ:մեջ։ Բնակչությունը 77.000 մարդ է:է։

''Ռյուգեն'' (Rügen) տեղանունը, վարկածներից մեկի համաձայն, ծագում է գերմանական ''ռուգի'' ցեղի անունից, որ կղզում բնակություն է հաստատել մինչ սլավոնացիների հայտնվելը<ref>''Ганина Н. А.'' Остров Рюген: к основам взаимодействия культур и языков // Атлантика: Записки по исторической поэтике. — М.: Московский гуманитарный университет, 2011. — С. 18.</ref>:։ Գերմանական և սլավոնական անվանումների հնչյունային տարբերությունը բացատրվում է g / j հնչյունների արտասանական տարբերությամբ:տարբերությամբ։ Մեկ այլ վարկածի համաձայն` անվանումը ծագում է կղզում ապրած ''ռույանե'' (Rujanen) ցեղախմբի անունից<ref>[[Адам Бременский]]: [[Деяния архиепископов Гамбургской церкви]]. [http://www.vostlit.info/Texts/rus/adam_br/frameadam_buch4.htm Книга IV. Описание северных островов.]</ref>:։ Ցեղախմբի ներկայացուցիչները Արկոնա հրվանդանում կառուցել են պատերազմի ու հաղթանակի աստված Սվյատովիտին նվիրված սրբավայր:սրբավայր։ Գերմանացի հոգևորական Հերբորդը «Զրույց Օտտո Բամբերգցու կյանքի մասին» գրքում Ռյուգենն անվանել է ''Վերանիա'' (Verania), իսկ նրա բնակիչներին` ամենաբարբարոս ցեղը<ref>Herbordi Dialogue de Ottone episcopo Bambergensi, Bibhotheca rerum Germanicarum, ed Ph Jaffe, t 5, Berlin, 1869. (Глава 11 "De Verania insula et gente barbarissima ")</ref>:։

Կղզու ափերը կտրատված են, ինչի հետևանքով բազմաթիվ ծոցեր, ծովախորշեր, հրվանդաններ ու թերակղզիներ են գոյացել:գոյացել։ Ռյուգենի հարավային ափը ձգվում է մինչև Պոմերանիայի ափերը:ափերը։ Կղզու լայնությունը հարավում հասնում է 41 կմ-ի, առավել ձգվածությունը հյուսիսից հարավ 52 կմ է:է։

Կղզու հյուսիսարևելյան մասում` Յասմունդ (Jasmund) թերակղզում, գտնվում է համանուն ազգային պարկը` 3.000 հա մակերեսով:մակերեսով։ Այն հիմնադրվել է 1990 թվականին:թվականին։ Յասմունդի առավել հայտնի խորհրդանիշը կավճե ժայռերն են, մասնավորապես` ''Արքայական գահը'' (Königsstuhl)` 118 մ բարձրությամբ:բարձրությամբ։ Ռյուգենի ամենաբարձր կետը Պիկբերգն է` (Piekberg) 161 մ:մ։

Վիտով թերակղզում գտնվող Արկոնա հրվանդանը կղզու հյուսիսային ծայրամասն է:է։ Այստեղ գտնվել է սլավոնական բնակավայր` ամրություններով ու եկեղեցիով, որ նվիրված է եղել Սվյատովիտ աստծուն:աստծուն։ Բնակավայրի գտնվելու տեղը մասամբ անցել է ջրի տակ, բայց պահպանվել են հողաշերտերը:հողաշերտերը։

Նախկին քաղաքից արևմուտք 1826-1827 թվականներին [[Կարլ Ֆրիդրիխ Շինկել]]ի նախագծով կառուցվել է [[փարոս]], որ ամենահինն է Մեկլենբուրգ-Առաջավոր Պոմերանիա երկրամասում:երկրամասում։ Ներկայումս այնտեղ ցուցադրվում է թանգարանային հավաքածու:հավաքածու։ Հետագայում` 1902 թվականին, կառուցվել է 36 մ բարձրությամբ մեկ այլ փարոս, որը գործում է մինչ օրս<ref name="Prora">''Bernd Wuelitzer ''Meklenburg-Vorpommern-DuMont Reiseverlag,Köln 2004. ISBN 3-7701-3849-X</ref>:։

Հնագիտական գտածոները վկայում են, որ կղզին բնակեցված է եղել դեռևս [[քարե դար]]ում:ում։ Կղզու ողջ տարածքով սփռված են դամբարանաթմբեր և զոհաքարեր:զոհաքարեր։

Կղզին և նրանում հայտնաբերված Արկոնա տաճարի մնացորդները հետազոտությունների հարուստ նյութ են հնագետների համար:համար։ Կղզում բնակվել են ռուգի կամ ռույանե ցեղախմբերը:ցեղախմբերը։ Մինչև [[14-րդ դար]]ը կղզին ավելի ընդարձակ է եղել, քան ներկայումս:ներկայումս։ Քարտեզագիր [[Գերհարդ Մերկատոր]]ը իր «Քարտեզագրություն» աշխատության մեջ գրել է. «Կղզին [Ռյուգեն] հին ժամանակներում ավելի ընդարձակ է եղել, քան հիմա, Աստծո կամքով ջուրը ողողել է կղզին»:։

Ռույանների հիմնական զբաղմունքը եղել է անասնապահությունը, ձկնորսությունը, հողագործությունը:հողագործությունը։ Նրանք առևտրական կապեր են հաստատել [[Սկանդինավիա]]յի ու [[Մերձբալթիկա]]յի հետ, ինչպես նաև ռազմարշավներ են կատարել, պատերազմներ են մղել իրենց հողատարածքը պահպանելու համար:համար։ Այսպես` Դանիայի որոշ գավառներ մինչև Վալդեմար I արքայի կառավարումը (12-րդ դար) հարկատու են եղել ռույաններին, ինչը պատերազմի առիթ է հանդիսացել:հանդիսացել։ Սլավոնա-ռույանական իշխանությունը այնքան ազդեցիկ է եղել, որ ռույաններն իրենց ազդեցությունն են հաստատել [[Բալթիկ ծով]]ի նկատմամբ, որը երկար ժամանակ կոչվել է ''Ռուգերի ծով'':։

Պատերազմների արդյունքում 1168 թվականին ռույանները կորցրել են իրենց անկախությունը, ավերվել են մայրաքաղաք Արկոնան և Սվյատովիտի սրբավայրը:սրբավայրը։ Դանիացի պատմագիրների վկայությամբ ռույանների արքա Յարոմիրը դառնում է դանիացի արքայի [[վասալ]]ը, իսկ կղզին` Ռոսկիլե եպիսկոպոսության մաս:մաս։ Այս շրջանին է վերաբերում առաջին անգամ ռույանների` բռնի քրիստոնեություն ընդունելը:ընդունելը։ 1234 թվականին ռույանները թոթափում են դանիական լուծը` իրենց տարածքներն ընդարձակելով մինչև ներկայիս գերմանական Մեկլենբուրգ-Առաջավոր Պոմերանիա երկրամասը:երկրամասը։ Նրանք հիմնում են քաղաք, որը հայտնի է ''Շտրալզունդ'' անունով (Strzélowò): 1282 թվականին իշխան Վիսլավ II-ը Գերմանիայի արքա Ռուդոլֆ I-ի հետ կնքում է համաձայնագիր` ստանալով եգերմայստերի տիտղոս և Ռյուգենի տարածքի վերահսկման իրավունք:իրավունք։ Այնուհետև Ռյուգենի սլավոնացիները, գտնվելով գերմանական տարբեր կազմավորումներում, հետագա մի քանի դարերի ընթացքում աստիճանաբար կորցրին սլավոնական լեզուն, մշակույթը և ամբողջովին ձուլվեցին:ձուլվեցին։ 1325 թվականին մահանում է ռույան վերջին իշխանը` Վիցլավ III-ը:ը։ Սլավոնական ռույանական բարբառը վերջնականապես դադարում է գոյություն ունենալ [[16-րդ դար]]ում:ում։ 1404 թվականին մահանում է Գուլիցինան, ով իր ամուսնու հետ Ռույանի վերջին բնակիչն էր, ով խոսում էր պոլաբյան սլավոներենով:սլավոներենով։

1325 թվականին արքայատոհմի ներկայացուցչի ամուսնության հետևանքով կղզին անցնում է Պոմերանիա-Վոլգաստ իշխանությանը, իսկ 1478 թվականին միացվում է Պոմերանիային:Պոմերանիային։ [[Վեստֆալյան հաշտություն|Վեստֆալյան հաշտության]] պայմանների համաձայն` Պոմերանիան Ռյուգենի հետ անցնում է Շվեդիային:Շվեդիային։ Հետագայում Բրանդենբուրգ-Պրուսիայի ուժեղացման հետ կղզին անցնում է Բրանդենբուրգին:Բրանդենբուրգին։

1807 թվականին [[Նապոլեոն]]ը նվաճում է Ռյուգենը, որը մինչև 1813 թվականը մնում է ֆրանսիացիների հսկողության ներքո:ներքո։ 1814 թվականին այն անցնում է Դանիային, իսկ 1815 թվականին` Պրուսիային որպես Նոր Առաջավոր Պոմերանիայի մաս:մաս։

Երկրորդ աշխարհամարտի վճռական փուլում 1945 թվականի մայիսի 4-ին գերմանական կայազորը կղզին առանց կռվի հանձնում է խորհրդային զորքերին<ref>В. А. Залгаллер [http://www.vestnik.com/issues/2001/0522/win/zalgaller.htm Быт войны]</ref>:։

Հետպատերազմական շրջանում կղզին պատկանել է ԳԴՀ-ին, իսկ խորհրդային զորքերը գերմանական զորքերի հետ Ռյուգենի տարածքում են եղել մինչև 1992 թվականը:թվականը։

Վարչական առումով կղզու տարածքը զբաղեցնում է Առաջավոր Պոմերանիա-Ռյուգեն վարչական շրջանը, որ մտնում է Մեկլենբուրգ-Առաջավոր Պոմերանիա երկրամասի կազմի մեջ:մեջ։

Կղզում կա 4 շրջան (Ämter Bergen auf Rügen, West-Rügen, Nord-Rügen, Mönchgut-Granitz), որոնք ունեն 45 համայնքներ` քաղաքներ ու ավաններ:ավաններ։ Ազատ քաղաքներ են Ռյուգենի Բերգեն, Զասնից, Պուտբուս, Գարց:Գարց։

Ներկայումս կղզու եկամտի հիմնական աղբյուրը [[զբոսաշրջություն]]ն է:է։ Այն սկսել է զարգանալ [[18-րդ դար]]ում` Զագարդի հանքային աղբյուրների շնորհիվ:շնորհիվ։ [[19-րդ դար]]ում սկսեցին զարգանալ ծովային առողջարանները, օրինակ` Զասնիցը, իսկ ավելի ուշ` Բինցից մինչև Գյորեն հատվածը:հատվածը։ Զբոսաշրջիկների հիմնական զանգվածը կազմում էր «վերին միջին խավը»:։

Բացի զբոսաշրջությունից` կղզում զարգացած են ձկնորսությունն ու գյուղատնտեսությունը:գյուղատնտեսությունը։

Ռյուգենը ավտոմոբիլային ու երկաթուղային կապով կապված է Գերմանիայի մայրցամաքային մասին:մասին։ Շտրալզունդ քաղաքի մոտ կառուցվել է Ռյուգենի կամուրջը` Շտրելազունդկվերունգը, որ բացվել է 2007 թվականի հոկտեմբերի 20-ին:ին։ Այն Գերմանիայի ամենաերկար ավտոմոբիլային կամուրջն է (4104 մ):։ Արտաքնապես նման է [[Սան Ֆրանցիսկո]]յի [[Ոսկե Դարպասներ (կամուրջ)|Ոսկե դարպասներին]]:։ Միջին թռիչքի մեծ բարձրության շնորհիվ (42 մ)` նրա տակով հանգիստ անցնում են ամենախոշոր նավերը:նավերը։

Կղզու արևելյան ծայրամասում` Զասնից քաղաքի մոտ, գտնվում է երկաթուղային-նավահանգստային «Մուկրան» (Mukran) խոշոր համալիրը, որ նախկինում համարվում էր ԳԴՀ-ի և ԽՍՀՄ-ի «ծովային դարպասը»:։ Մուկրանը ծովային բեռնատար և մարդատար, երկաթուղային, ավտոմոբիլային գծերով կապված է [[Ռուսաստան]]ի, [[Դանիա]]յի, [[Լիտվա]]յի, [[Շվեդիա]]յի նավահանգիստներին:նավահանգիստներին։

19-րդ դարի երկրորդ կեսին Ռյուգենում առողջավայրեր ձևավորվեցին:ձևավորվեցին։ Կղզու առավել հայտնի առողջարանը դարձավ ձկնորսական փոքրիկ գյուղը, որ 1870-1910 թվականների շրջանում զարգացավ` վերածվելով Բինց քաղաքի:քաղաքի։ Այստեղ ճարտարապետ Օտտո Շպալդինգի նախագծով կառուցվեց առողջարան, որ անգլիական [[Բրայթոն]]ի մթնոլորտն էր հիշեցնում:հիշեցնում։ Մինչև [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ը այս կողմերում հանգստանալու էր գալիս տարեկան 10.000 մարդ:մարդ։ Պատերազմից հետո` 1920-1930-ական թվականներին, Բինցում հավաքվում էր հասարակության սերուցքը:սերուցքը։

Նացիզմի ժամանակաշրջանում պետական մակարդակով ստեղծվում է «Ուժ ուրախության միջոցով» կազմակերպությունը, որը առողջարանների, հանգստյան տների լայն ցանց է հիմնում. այն ներառում է նաև «Վիլհելմ Գուստլոֆ» և «Շտոյբեն» նավերը:նավերը։ 1936-1939 թվականներին ափամերձ տարածքներում լայն թափով շինարարական աշխատանքներ են ընթանում:ընթանում։

[[Երկրորդ աշխարհամարտ]]ի պատճառով անավարտ մնացած նախագծերի թվում էր Պրորա բնակավայրի մոտ հսկա առողջարան-ֆաբրիկայի կառուցումը, որ [[Նացիստական Գերմանիա|Երրորդ Ռայխի]] ամենամասշտաբային ծրագիրն էր:էր։

Նախագիծը ճարտարապետ Կլոտցի (Klotz) հավաստմամբ պետք է լիներ «աշխարհի ամենախոշոր ծովային առողջարանը»<ref name="Prora"/>:։ Ծովափի երկայնքով 4.5 կմ ձգվածությամբ կառուցվել էին հինգհարկանի բետոնե շենքեր` զորանոցային տիպի:տիպի։ Դրանք ունեին 2,5×5 մ չափերով սենյակներ:սենյակներ։ Համալիրի կենտրոնում նախատեսված էր կառուցել զանգվածային միջոցառումների համար նախատեսված շինություն` 20.000 մարդ տարողունակությամբ:տարողունակությամբ։ Այս համալիրի մանրակերտը ներկայացվել է 1937 թվականին [[Փարիզ]]ում կայացած Համաշխարհային ցուցահանդեսում, ուր արժանացել է Գրան պրիի:պրիի։

Գերմանիայի դեմոկրատական հանրապետության շրջանում Ռյուգենը սկզբում եղել է փակ տարածք, ուր ռազմակայաններ են տեղակայվել:տեղակայվել։ Այնուհետև այն դարձել է զբոսաշրջության ու հանգստի կենտրոն:կենտրոն։ [[Գերմանիայի վերամիավորում]]ից հետո սկսել են վերականգնել առողջարանների` 19-20-րդ դարերի սահմանագծի պատմական տեսքը, սակայն նրանց մասշտաբային բնույթի ընդունումը դեռևս անորոշ է:է։

* [http://www.dw.com/ru/%D1%80%D1%8E%D0%B3%D0%B5%D0%BD/a-16699308 Ռյուգեն:Ռյուգեն։ Ռոմանտիկ կղզի Բալթիկ ծովում:ծովում։ Ֆոտոռեպորտաժ]