«Ռազմական թղթակից»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ռազմական թղթակից''', [[լրագրող]], ով ուղեկցում է [[բանակ]]ին, օդուժին և [[նավատորմ]]ին ռազմական գործողությունների ժամանակ և լուսաբանում է պատերազմական իրադարձությունները մամուլում:մամուլում։

Ռազմական լրագրությունը գալիս է հաղորդակցման միջոցների ծագման ամենասկզբից:ամենասկզբից։ Ռազմական հաղորդագրությունների կարևորությունը բավականին վաղ հասկացել է [[Ալեքսանդր Մակեդոնացի]]ն:ն։ Նրա արշավների ժամանակ զորքին ուղեկցում էին հատուկ պատրաստված մարդիկ, ովքեր նշում էին նրա ռազմական հաջողություններն ու հավերժացնում դրանք պատմության համար<ref name=autogenerated1>Dominikowski: Massenmedien und Massenkrieg. 1993</ref>:։

Իրավիճակը փոխվում է [[Յոհան Գուտենբերգ]]ի կողմից [[1450]] թվականին գրատպման մեքենայի գյուտից հետո, ինչն արդեն թույլ էր տալիս հանրության լայն շերտերին իրազեկել պատերազմական գործողությունների մասին:մասին։ Այդպիսի օրինակներից է ֆրանսիական և վենետիկյան զորքերի կողմից Լեսբո կղզու գրավումը:գրավումը։ Թերթերի համար պատերազմները դառնում էին հիմնական թեմաներ<ref name=autogenerated1 />:։

Բրիտանական առաջին Weekly պարբերականն իր ստեղծմամբ պարտական է 30-ամյա պատերազմին (1618-1648):։

|Անտիկ շրջան||Հաղորդագրություններ բախումների մասին, որոնք գրում էին հատուկ պատրաստված մարդիկ:մարդիկ։

Նպատակներ. հերոսությունների փառաբանում, հակառակորդի վերաբերյալ ապատեղեկատվության տարածում, հակամարտող կողմերի խաղաղ բնակչության սադրում:սադրում։

|19-րդ դար || Զանգվածային լրատվական միջոցների ծագում, գլոբալ մեդիայի և գլոբալ կոնֆլիկների զարգացում:զարգացում։

Առաջին անհայտ ռազմական թղթակիցը:թղթակիցը։

Նպատակ. տպաքանակի ավելացում ռազմական ռեպորտաժների հաշվին:հաշվին։

Ղրիմյան պատերազմ (1853-1856) - առաջին տեղեկատվական պատերազմ:պատերազմ։

Գրաքննության առաջին դեպքը [[Ղրիմի պատերազմ]]ի ժամանակ (1855):։

|«Ոսկե ժամանակաշրջան» 1860-1914||Ռազմական լրագրության զարգացումը որպես մասնագիտություն:մասնագիտություն։

Նոր տեխնիկական միջոցների (լուսանկարում, հեռագիր) օգտագործում, «արդիականության սահմանի» փոփոխություն:փոփոխություն։

Մամուլի շատ հրապարակումներում պատերազմը ներկայացվում էր որպես հեռավոր, անիրական մի բան:բան։

|[[Առաջին աշխարհամարտ]]||Քարոզչական ընդլայնված ապարատի ձևավորում:ձևավորում։

Դաժան և սևեռուն [[գրաքննություն]]:։

|[[Երկրորդ աշխարհամարտ]]||Քարոզչության ֆինանսավորման և մեդիայի ղեկավարման մեխանիզմների ընդլայնում:ընդլայնում։

ԶԼՄ-ների հանդեպ գրաքննությունից ու վերահսկողությունից անցում ռազմական հաղորդագրությունների վերահսկողությանը:վերահսկողությանը։

[[Ռադիո]]յի և [[կինո]]յի մասսայականացումը որպես նոր մեդիա:մեդիա։

|[[Վիետնամի պատերազմ]]||Առաջին, այսպես կոչված, A living-room war (բառացի` պատերազմ հյուրասենյակում):։

Հեռուստատեսային ամենօրյա նորություններ` Վիետնամի պատերազմից ռեպորտաժներով:ռեպորտաժներով։

Միակ պատերազմը` առանց գրաքննական վերահսկողության:վերահսկողության։

Հասարակության տրամադրության կտրուկ փոփոխություն` պատերազմի սարսափները ցուցադրող լուսանկարների ու տեսանյութերի տարածումից հետո:հետո։

|Ֆոլկլենդից մինչև [[Կոսովո]] ||Մեդիան ուղղակի չի լուսաբանում ռազմական գործողությունները:գործողությունները։

Պատերազմներն ընթանում են առանց լրագրող-ականատեսների:ականատեսների։

«Ռազմական հաղորդագրություններ իրական ժամանակում»` արբանյակային տեխնոլոգիաների հաշվին:հաշվին։

|[[Պարսից ծոց]]ի պատերազմ||Զարգանում է ԶԼՄ-ներին ղեկավարելու փորձը:փորձը։

Կենտրոնացում զանգվածներին ռազմական գործողությունների պատրաստելու ուղղությամբ:ուղղությամբ։

[[Տեղեկատվական պատերազմ]]:։ Տեղեկատվությունը և ԶԼՄ-ների ղեկավարումը դառնում են տեղեկատվական պատերազմի անբաժան մաս:մաս։

Լրագրողների ներառում զինվորական շարքեր:շարքեր։

Չնայած որ պատերազմը վաղուց է հետաքրքրություն ներկայացնում լրագրողների ու գրողների համար, առաջին պրոֆեսիոնալ ռազմական թղթակիցները հայտնվել են Ղրիմի պատերազմի ժամանակ:ժամանակ։ Ն. Բերգը մեկնել է [[Սևաստոպոլ]], որտեղից գրել է «Մոսկվիտյանին» թերթի համար:համար։ Անգլիական կողմից Սևաստոպոլի շրջափակումը լուսաբանում էր մեծ ճանաչում ունեցող թղթակից Ուիլյամ Ռասելը:Ռասելը։

Չնայած Ղրիմի պատերազմի ժամանակ տվյալների փոխանցումը հեռագրի միջոցով հնարավոր էր, այն հազվադեպ էր օգտագործվում ենթակառուցվածքների անկատարության պատճառով:պատճառով։ Զինվորական հաղորդագրությունները փոխանցվում էին սովորական փոստի միջոցով:միջոցով։ Այդ ժամանակ արդեն կիրառվում էին նաև լուսանկարները:լուսանկարները։ Անգլիացի լրագրող Ռոջեր Ֆենտոնն ուղեկցում էր բրիտանական զորքերը Ղրիմում` շարժական ֆոտոլաբորատորիայով:ֆոտոլաբորատորիայով։ Սակայն նրա լուսանկարները չէին արտահայտում պատերազմի իրական դեմքը:դեմքը։ Դրանք չէին ցուցադրում ճակատամարտերի տեսարաններ կամ սպանվածների, այլ միայն պատկերում էին զինվորներին:զինվորներին։ Ֆենտոնի աշխատանքը ֆինանսավորվում էր բրիտանական կառավարության կողմից այն նպատակով, որպեսզի ցուցադրի «պատերազմի խմբագրված պատկերը» և ծածկի Ռասելի դիտարկումները<ref name="ReferenceA">Dominikowski: Massenmedien und Massenkrieg</ref>:։

Ֆիլիպ Նայթլին Ղրիմի պատերազմից մինչև [[Առաջին աշխարհամարտ]]ն ընկած ժամանակաշրջանը բնորոշել է որպես ռազմական լրագրության «ոսկե դար»<ref name="ReferenceA"/>:։

[[Ռուս-թուրքական պատերազմ]]ի ժամանակ (1877-1878) ռուսական բանակում արդեն կային ավելի քան 2 տասնյակ ռուս և օտարերկրացի թղթակիցներ, իսկ [[Ռուս-ճապոնական պատերազմ (1904-1905)|Ճապոնական պատերազմ]]ի ժամանակ 102 ռուս և 38 օտարերկրյա թղթակիցներ էին լուսաբանում ռազմական իրադարձությունները:իրադարձությունները։

20-րդ դարի պատերազմներում ռազմական թղթակիցների նշանակությունը մեծապես աճել է, քանի որ պատերազմի ելքը մեծապես կախված է պատերազմող երկներում առկա հասարակական տրամադրվածությունից:տրամադրվածությունից։

[[ԱՄՆ]]-ի` Առաջին աշխարհամարտի մեջ մտնելուց հետո, [[1917]] թվականի ապրիլից մամուլում սկսում է աճել հակագերմանական քարոզչությունը:քարոզչությունը։ Տեղեկատվության տարածման նույն սկզբունքով էին շարժվում [[Անտանտ]] դաշինքի մյուս երկրները ևս<ref>Михайлов С. А. Журналистика Соединенных Штатов Америки</ref>:։ Ինչպես նշում է Ս. Ի. Բեգլովը, «Անտանտի դաշնակիցները ձգտում էին տեսադաշտում պահել բոլոր նպատակները. հակառակորդին ու նրա թիկունքը, սեփական և դաշնակիցների լսարանը, ինչպես նաև` չեզոքներին»<ref>Беглов С. И. Внешнеполитическая пропаганда. Очерк теории и практики. М., 1980. С. 67.</ref>:։

Ստեղծվում էին մամուլի ղեկավարման հատուկ բաժիններ կառավարությունում:կառավարությունում։ ԱՄՆ կառավարությանը կից հանրային տեղեկատվության կոմիտեն 1917 թվականի մայիսից հրատարակում էր «Official bulletin» կառավարական տեղակագիրը, որի տպաքանակը պատերազմի ավարտին հասնում էր 118 հազար օրինակի<ref name="ReferenceB">Михайлов С. А. Михайлов. Журналистика Соединенных Штатов Америки</ref>:։

ԱՄՆ կառավարությունը լրագրության վրա ազդեցություն էր ունենում նաև երկրի ներսում:ներսում։ Եվ չնայած որ գրաքննության գաղափարը խորապես հակասում է ամերիկյան լրագրության ավանդույթներին, ամերիկյան հիմնական օրենքներում այդ բառն առհասարակ չի օգտագործվում, ամերիկյան կառավարությունն Առաջին աշխարհամարտի տարիներին սահմանել էր պաշտոնական գրաքննություն:գրաքննություն։ Հատկապես խիստ գրաքննության տակ էին դրված տեղեկությունները պատերազմի դաշտից, ներառյալ` զինվորների նամակները:նամակները։ Ռազմական նախարարությունը կարգավորում էր ռազմական թղթակիցների հետ կապված բոլոր հարցերը, չնայած նրանց իրավունք էր տրված «ճշմարտացիորեն» ներկայացնելու փաստեր բանակի վերաբերյալ, սակայն խստորեն արգելված էր «տեղեկություններ տրամադրել թշնամուն»<ref name="ReferenceC">С. А. Михайлов. Журналистика Соединенных Штатов Америки</ref>:։

Առաջին աշխարհամարտի տարիներին, 1917 թվականի հունիսի 15-ից ԱՄՆ-ում գործել է «Լրտեսության մասին» օրենքը, որը քրեական պատասխանատվություն էր սահմանում «կառավարական արշավները ձախողելու» համար, իսկ 1918 թվականի մայիսին օրենք է ընդունվել «Խռովություններ սադրելու» վերաբերյալ:վերաբերյալ։ Այդ ժամանակ էլ գրաքննություն է սահմանվել արտասահմանյան նամակագրության վերաբերյալ:վերաբերյալ։ 1917 թվականի աշնանը փակվել է ձախ ուղղվածության գրական-հասարակական «Masses» ամսագիրը<ref name="ReferenceC"/>:։

ԱՄՆ կառավարության կողմից Առաջին աշխարհամարտում ձեռք բերված փորձն օգտագործվում է նաև հետագա հակամարտություններում ու պատերազմներում:պատերազմներում։ Այն դառնում է համընդհանուր ուսումնասիրության ու ընդհանրացման առարկա, ցույց է տալիս կառավարության քարոզչության դրական ու բացասական կողմերը երկրի ներսում և երկրից դուրս<ref name="ReferenceB"/>:։

[[ԽՍՀՄ]] տարիներին ռազմական լրագրության առանձնահատկությունն այն էր, որ ռազմական հակամարտությունների մասին գրում էին այն լրագրողները, ովքեր իրականում զինծառայողներ էին:էին։ Նրանց ռեպորտաժները ենթարկվում էին խիստ գրաքննության:գրաքննության։

1992 թվականից սկսած` հետխորհրդային տարածությունում ռազմական կոնֆլիկտները մասսայաբար լուսաբանում էին քաղաքացիական լրագրողները, որոնք ներկայացնում էին ամենատարբեր լրատվամիջոցներ:լրատվամիջոցներ։

Ռազմական ղեկավարության փոխհարաբերությունները լրագրողների հետ շատ հաճախ բնորոշվում են որպես կողմերի ձգտումների չհամընկնումներ:չհամընկնումներ։ Մասնավորապես, ռազմական ղեկավարությունն առաջարկում է մամուլին առավել հարմար համագործակցություն, իսկ դրանք այս կամ այն պատճառով չեն բավարարում լրագրողներին:լրագրողներին։ Մամուլի ներկայացուցիչները ցանկանում են ղեկավարության մեջ տեսնել հասանելի, վստահելի, հավաստի և ժամանակային առումով հարմար տեղեկատվության աղբյուր այն թեմաների վերաբերյալ, որոնք հուզում են հասարակության լայն շերտերին:շերտերին։ Զինվորականներն էլ որպես կանոն լրագրողների համար սահմանում են իրենց վարքականոնները` ռազմական գործողությունների գոտիներում գտնվելիս:գտնվելիս։ Նրանք կարող են ստիպել լրագրողներին ստանալ անցագիր, հավատարմագիր, պահանջել նրանց գտնվել մեկ որոշակի վայրում:վայրում։ Այդ ամենը կարող է բացատրվել ռազմական գաղտնիքի պահպանության անհրաժեշտությամբ կամ էլ` լրագրողների անվտանգությամբ:անվտանգությամբ։ Այդ իրավիճակում իր վարքագիծը որոշում է լրագրողը:լրագրողը։ Նա կարող է լքել բանակի պատասխանատվության տակ գտնվող տարածքն ու գործել ըստ իր հայեցողության, կամ կարող է փորձել տեղեկատվություն հայթայթել` չնայած արգելքներին:արգելքներին։ Շատ հաճախ ռազմական լրագրողի գործունեության ազատությունը կախված է այն երկրի ժողովրդավարության աստիճանից, որտեղ նա ապրում և աշխատում է<ref>[http://evartist.narod.ru/text3/10.htm#з_03 А.Князев. Журналистика конфликта]</ref>:։

Ռազմական լրագրության նշանակությունը հաճախ է ընդունվում քաղաքական գործիչների կողմից, սակայն հաճախ էլ քննադատության է ենթարկվում:ենթարկվում։

{{քաղվածք|Թշնամական չորս թերթ կարող են ավելի մեծ վնաս հասցնել, քան 100 հազար զինվոր` բաց դաշտում:դաշտում։|[[Նապոլեոն]]}}

{{քաղվածք|300.000-անոց զորքը չի կարող գրավել երկիրն ավելի արագ, քան նապոլեոնական 12 լրագրողի գրիչ:գրիչ։|Կլեմենս ֆոն Մետերնիխ}}

{{քաղվածք|Ես հույս ունեմ մինչև կյանքիս վերջ մնալ գործազուրկ ռազմական լուսանկարիչ:լուսանկարիչ։|Ռոբերտ Կապա}}

{{քաղվածք|[[Լոնդոն]]ի կամ [[Նյու Յորք]]ի ընթերցողների համար հեռավոր շրջանների հակամարտություններն անիրական էին թվում, իսկ ռազմական լրագրության Ոսկե դարի ոճը ընթերցողին համոզում էր, որ դա ուղղակի արկածային հուզիչ վեպ էր:էր։|Ֆիլիպ Նայթլի}}

Քննադատության են ենթարկվում ժամանակակից բանակային մամուլի կենտրոնները [[Պարսից ծոց]]ի պատերազմի ժամանակ. «Շատ լրագրողներ տանջվում էին տեղեկատվության պակասից և դժգոհություն էին արտահայտում մամուլի բանակային կենտրոններից:կենտրոններից։ BBC-ի թղթակից Փիթեր Հանթը բողոքում էր եթերում. «Մենք այս հեռավոր [[Քաթար]]ում նորությունների ենք սպասում տեղի ունեցող գործողությունների մասին»:։ Նրա գործընկեր Փոլ Ադամսը բրիֆինգների անցկացման փոքր սենյակն անվանել է «անհամապատասխան աշխատանքային տարածություն»:։ Լրագրողներին հատկապես նյարդայնացնում էին գեներալ Վինս Բրուքսի բրիֆինգները:բրիֆինգները։ Դրանից հետո ամերիկացի լրագրողները «պոկում էին իրենց մազերը` տեղեկատվության պակասից»»<ref>[http://nvo.ng.ru/nvo/2014-04-04/8_journalist.html Когда журналист сильнее солдата / / Независимая газета<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>:։

[[Հաագայի կոնվենցիաներ|Հաագայի միջազգային կոնվենցիայի]] 13-րդ հոդվածի 2-րդ գլխով սահմանված է, որ «թերթի լրագրողները և թղթակիցները..., այն դեպքում, եթե առևանգվում են կամ գերի են ընկնում, օգտվում են ռազմագերիների իրավունքներից այն դեպքում, եթե ունեն իրենց բանակի ղեկավարության կողմից տրամադրված համապատասխան վկայականներ»<ref>IV конвенция о законах и обычаях сухопутной войны (Гаага, 18 октября 1907 г.)</ref>:։

1977 թվականի հունիսի 8-ին ընդունվել են հավելյալ արձանագրություններ ըստ Ժնևյան կոնվենցիայի:կոնվենցիայի։ Դրանցում ասվում է. «Որպես այդպիսին, լրագրողներն օգտվում են կոնվենցիաներով և այս արձանագրությամբ սահմանված պաշտպանությունից այն դեպքում, եթե նրանք չեն արել այնպիսի գործողություններ, որոնք անհամատեղելի չեն քաղաքացիական անձի իրենց կարգավիճակին»:։

Այսպիսով, լրագրողները հավասարեցվում են քաղաքացիական բնակչությանը, օգտվում են դրա իրավունքներից, այդ թվում և` պաշտպանված լինելու իրավունքից, սակայն գերի ընկնելիս հավասարեցվում են ռազմագերիներին<ref>[http://smi-antiterror.ru/useful/normy-mezhdunarodnogo-gumanitarnogo-prava-o-zhurnalistakh-v-zonakh-konfliktov/ Нормы международного гуманитарного права о журналистах в зонах конфликтов]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}</ref>:։

*[http://nvo.ng.ru/wars/2014-04-04/8_journalist.html?auth_service_id=VKontakte&auth_service_error=1 Երբ լրագրողն ուժեղ է զինվորից:զինվորից։ Զինված ուժերի և քաղաքացիական ԶԼՄ-ների փոխազդեցության արևմտյան մոդելը ռազմական գործողությունների ժամանակ]