«Պեպո»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 52.
«'''Պեպո'''», [[Գաբրիել Սունդուկյան]]ի պիեսներից, կատակերգություն, գրվել է 1870 թվականին<ref>{{Cite journal|last=Карапетян|first=Оксана|date=|title=Перевод Пепо на русский язык|url=http://lraber.asj-oa.am/5756/1/59.pdf|journal=Լրաբեր|issue=12-5|doi=|pmid=|access-date=}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.am/books/about/Pepo.html?id=1l5kAAAAMAAJ&redir_esc=y|title=Պեպո։ Կատակերգություն երեք արարվածով|last=Սունդուկյան|first=Գաբրիել|date=1950-01-01|publisher=Հայպետհրատ|year=|isbn=|location=|pages=|language=hy}}</ref>։ Բաղկացած է երեք արարվածից կամ գործողությունից, որոնցից առաջինը և վերջինը կատարվում են Պեպոյի, իսկ երկրորդը՝ Զիմզիմովի տանը։ Պիեսի գործողությունը տեղի է ունենում [[Թիֆլիս]]ում, 1870-ական թվականներին։ Պիեսում արտացոլված են այդ ժամանակի սոցիալական խնդիրները, հասարակ, ազնիվ մշակի՝ Պեպոյի պայքարը արդարության համար։ Առաջին բեմադրությունը տեղի է ունեցել 1871 թվականի ապրիլի 29-ին, Թիֆլիսում։
 
Պեպոյի սյուժեի հիման վրա ստեղծվել է [[Պեպո (ֆիլմ)|էկրանավորումը]], որը եղել է առաջին հայկական հնչյունային ֆիլմը։ Պրեմիերան տեղի է ունեցել 1935 թվականի հունիսի 15-ին, ռեժիսորը [[Համո Բեկնազարյան]]ն է։ Պեպոյին առաջին բեմադրության ժամանակ մարմնավորել է [[Հրաչյա Ներսիսյան]]ը, իսկ Զիմզիմովին` [[Ավետ Ավետիսյան]]ը<ref name=":2" />:։
 
== Նախապատմություն ==
Տող 85.
 
== Բեմադրություններ ==
Առաջին բեմադրությունը տեղի է ունեցել 1871 թվականի ապրիլի 29-ին և ունեցել հաջողություն (հանդիսատեսը փոթորկալից ծափահարություններով բեմ էր հրավիրել հեղինակին և շուրջ կես ժամ չէր թողել‚ որ հեռանա)։ Պեպոյի դերակատարն անվանի դերասան [[Գևորգ Չմշկյան]]ն էր:էր։ 1874-75 թատերաշրջանում այն ներկայացվել է Թիֆլիսում ռուսերեն լեզվով‚ նույն թատերաշրջանում ներկայացումը կրկնվել է Մոսկվայում։ 1874 թվականի հոկտեմբերին [[Քութաիսի]]ում Ան. Քուրցելիձեի և [[Քեթևան Արամյան]]ի կատարմամբ «Պեպոն» բեմադրվում է վրացերեն լեզվով և այդ ժամանակվանից սկսած բեմադրվում է Վրաստանի տարբեր թատրոններում։ 20-րդ դարի սկզբին «Պեպոն» բեմադրվում է [[Թավրիզ]]ում ադրբեջաներեն լեզվով։ Հետագայում ադրբեջաներենով «Պեպոն» վերաբեմադրվում է Բաքվում և դառնում է ադրբեջանական թատրոնի ներկայացումներից մեկը<ref>{{Cite journal|last=Շտիկյան|first=Սուրեն|date=21.05.1976|title=Պեպոն|url=|journal=Ավանգարդ|issue=61|doi=|pmid=|access-date=}}</ref>։ Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոնը բացվել է 1922 թվականի հունվարի 25-ին` Երևանում, Գաբրիել Սունդուկյանի «Պեպո» պիեսի բեմադրությամբ` որպես առաջին պետական թատրոն:թատրոն։ 2016 թվականի դեկտեմբերի 13-ին [[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոն|Սունդուկյանի թատրոնը]] վերանորոգումից հետո վերաբացվել է՝ կրկին «Պեպոյի» բեմադրությամբ<ref>{{Cite news|url=https://armenpress.am/arm/news/871704/|title=«Պեպոն» կրկին մայր թատրոնի բեմում է|newspaper=armenpress.am|language=hy|access-date=2018-11-27}}</ref>։
 
== Մշակույթ ==
 
=== Ֆիլմ ===
{{Հիմնական|Պեպո (ֆիլմ)}}Պեպոյի սյուժեի հիման վրա ստեղծվել է [[Պեպո (ֆիլմ)|էկրանավորումը]], որը եղել է առաջին հայկական հնչյունային ֆիլմն է։ Պրեմիերան տեղի է ունեցել 1935 թվականի հունիսի 15-ին, ռեժիսորը [[Համո Բեկնազարյան]]ն է։ Պեպոյին մարմնավորել է Հրաչյա Ներսիսյանը, իսկ Զիմզիմովին` Ավետ Ավետիսյանը<ref name=":2">{{Cite news|url=https://armenpress.am/arm/news/876047/haykakan-kinoyi-ejeric-tsragiry-meknarkec-pepo-filmi.html|title=«Հայկական կինոյի էջերից» ծրագիրը մեկնարկեց «Պեպո» ֆիլմի ցուցադրությամբ|newspaper=armenpress.am|language=hy|access-date=2018-11-27}}</ref>:։ Ունի 88 րոպե տևողություն<ref>{{Cite web|url=http://www.arm-cinema.am/am/m/153.html|title=Պեպո|last=|first=|date=|website=www.arm-cinema.am|publisher=|accessdate=2018-11-27|archive-date=2018-10-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20181020044740/http://www.arm-cinema.am/am/m/153.html|dead-url=yes}}</ref>։
 
=== Արձան ===
{{Հիմնական|Պեպոյի արձան (Երևան)}}
Երևանում կա Պեպոյին նվիրված արձան։ Այն գտնվում է Երևանի [[Անգլիական այգի (Երևան)|անգլիական այգում]]՝ [[Մովսես Խորենացու փողոց (Երևան)|Մովսես Խորենացու]] և [[Գրիգոր Լուսավորչի փողոց (Երևան)|Գրիգոր Լուսավորիչ փողոցների]] միջև:միջև։ Արձանի ճարտարապետն է [[Մարկ Գրիգորյան]]ը, քանդակագործը՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական նկարիչ [[Գրիգոր Ահարոնյան]]ը<ref>{{Cite book|title=Երևանի արձանները|last=Խանջյան|first=Արթուր|publisher=ՎՄՎ Փրինթ|year=2004|isbn=99941-920-1-9|location=Երևան|pages=}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://hushardzan.am/archives/5852|title=ՊԵՊՈ|newspaper=Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահպանության ծառայության|language=am-AM|access-date=2018-11-27}}</ref>:։
 
== Տես նաև ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Պեպո» էջից