«Պարսկերենի այբուբեն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589) |
||
Տող 1.
[[Պատկեր:Shahnameh3-1.jpg|մինի|հատված [[Ֆիրդուսի|Ֆիրդուսու]] «[[Շահնամե]]» պոեմից]]
'''Պարսկերենի այբուբեն''' ({{lang-fa|الفبای فارسی, ալեֆբայե ֆարսի}}<ref>omniglot.com; [https://www.omniglot.com/writing/persian.htm Persian (Fārsī / فارسی)]</ref>), գրային համակարգ, որը գործածական է ժամանակակից [[պարսկերեն]]ի
Գրային համակարգը հիմնված է [[արաբերենի այբուբեն]]ի վրա, որը բացատրվում է 7-րդ դարում [[Սասանյան Պարսկաստան]]ի [[Արաբական արշավանքները Պարսկաստան|նվաճմամբ]] և երկու դար տևած [[Արաբական խալիֆայություն|արաբական գերիշխանությամբ]]
[[Արաբերենի այբուբեն]]ը հարմարեցվել է պարսկերենի գրային համակարգի համար. պարսկերենի այբուբենը ներառում է [[արաբերեն]]ի բոլոր 28 [[հարֆեր]]ը, ինչպես նաև ևս չորսը՝ پ (փե), ژ (ժե), گ (գաֆ), چ (չե), ուստիև այբուբենը երբեմն կոչվում է «փաժգաչ»
== Գրանիշեր ==
Ստորև բերված են պարսկերենի այբուբենի 32 գրանիշերը, որոնք հայտնի են որպես «[[հարֆեր]]»
=== Բաղաձայններ ===
Հարֆերի անունները հիմնականում օգտագործվում են արաբերենից՝ [[պարսկերեն]]
{| class="wikitable"
Տող 396.
* «ղ» հնչյունի համար՝ երկու հարֆ՝ 22-րդը (ġayn), 24-րդը (q̈âf)
Դրանց գոյությունը բացատրվում է [[Ղուրան]]ում առկա բառերի՝ պարսկերենի բառապաշար ներմուծմամբ. արաբերենում տարահունչ հարֆերը չունեն իրենց համարժեքները պարսկերենում։ Հետևաբար, ուղղագրությունը հիմնվում է արաբերեն բառարմատների վրա, իսկ բուն պարսկական բառերում հիմնականում օգտագործվում են դրանց «առավել թեթև» տարբերակները, որոնք մոտ են [[հնդեվրոպական լեզուներ]]ին՝ «ս» հնչյունի համար 15-րդը (sin), «հ» հնչյունի համար՝ 31-րդը (he), «զ» հնչյունի համար՝ 13-րդը (ze), «ղ» հնչյունի համար՝ 22-րդը (ġayn): Նույնպես խիստ հազվադեպ են [[Հարաքա|թաշդիդը և թանվինը]]
Յոթ հարֆ (و, ژ, ز, ر, ذ, د, ا) չեն միացվում հաջորդին, հետևաբար՝ ունենալով ընդամենը մեկ
=== Ձայնավորներ ===
Բացի վերը նշված բաղաձայններից, պարսկերենում գործածվում են վեց ձայնավորներ՝ ա, ի, ու, քմայնային ա, է,
{| class="wikitable"
|-
|