«Պաստիերա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 21.
| վիքիպահեստ =
}}
'''Պաստիերա''' ('''Նեապոլիտական պաստիերա''', {{lang-it|Pastiera napoletana}}), [[իտալական խոհանոց]]ի [[աղանդեր]], կարկանդակի նեապոլիտանական տեսակ:տեսակ։ Ավանդական պաստիերան մատուցվում է [[Զատիկ]]ին:ին։
 
== Ծագման լեգենդներ ==
Կա տեսակետ, որ պաստիերան չափազանց հին ուտեստ է, որը պահպանվել է իտալական խոհանոցում [[Անտիկ աշխարհ|անտիկ ժամանակներից]]:։ Այս վարկածի համաձայն՝ [[Հին Հռոմ]]ում պաստիերայի նման կարկանդակները պատրաստել են գարնան [[Հեթանոսություն|հեթանոսական]] տոնի առթիվ, որը նվիրված է եղել [[Սերես]] աստվածուհուն։ Իտալական Treccani հանրագիտարանում ({{lang-it|Dizionario Treccani}})<ref>{{cite web|author=|url=http://www.treccani.it/vocabolario/|title=Istituto della Enciclopedia italiana|lang=it|website=Enciclopedia italiana|publisher=|date=|accessdate=2020-06-10}}</ref> և լեզվաբանական բառարանում ({{lang-it|Dizionario GarzantiLinguistica}})<ref>{{cite web|author=|url=https://www.garzantilinguistica.it/|title=Dizionari Garzanti Linguistica|lang=it|website=De Agostini Scuola Spa|publisher=|date=|accessdate=2020-06-10}}</ref> «pastiera» բառի ծագումը կապվում է «pasta» (խմոր) բառի հետ:հետ։ [[Իտալերեն]]ում ավելի տարածված է «pastiera napoletana» (նեապոլիտանական պաստիերա) անունը:անունը։
 
[[Կուլիչ]]ի նման այս ուտեստի բաղադրատոմսի ծագման հետ կապված լեգենդները շատ հին են, դելիկատեսը հաճախ հիշատակվում է [[Նեապոլ]] քաղաքի հիմնարար առասպելներում:առասպելներում։ Լեգենդներից մեկում պատմվում է գեղեցիկ ջրահարս Պարֆենոպայի (Պարտենոպա) մասին, որը բնակվել է Նեապոլիտանական ծոցի Castel dell'Ovo ամրոցի մոտ։ Նա երգել է մեղեդային երգեր, որոնք հիացրել են բոլոր նրանց, ովքեր լսել են երգը, շփվել է տեղի բնակիչների և նավաստիների հետ։ Ի նշան երախտագիտության՝ նեապոլիտացիները նրան պատվել են բարգավաճման խորհրդանիշ ալյուրով, առատության խորհրդանիշ [[ռիկոտա]]յով, [[Ձու (սննդամթերք)|ձվերով]], որոնք բերրիության և բազմացման մարմնավորումն են, ինչպես նաև կաթի մեջ պատրաստված հացահատիկով, ինչը նշանակում է կենդանական և բուսական էության միաձուլումը:միաձուլումը։ Բերել են [[Նարինջ|նարնջի]] ծաղիկներ, համեմունքներ և [[ցուկատ]]ներ՝ ինչպես բոլոր, այնպես էլ [[Արևելք]]ի և [[Արևմուտք]]ի ժողովուրդների հյուրընկալության վկայություն։ Շաքարը դարձել է ջրահարսի քաղցր ձայնի և երգերի մարմնացումը։ Ստացված մթերքներից ստացվել է անկրկնելի ուտեստ՝ պաստիերա<ref name="Пастьера">{{cite web|author=|url=https://termcoord.eu/2019/05/i%C2%B7ate-food-term-of-the-week-the-neapolitan-pastiera/|title=I·ATE Food Term of the Week: The Neapolitan Pastiera|lang=en|website=Terminology Coordination Unit|publisher=|date=|accessdate=2020-06-10}}</ref>։
 
Ըստ մեկ այլ տեսակետի՝ պաստիերան հորինվել է [[Միջնադար]]ում նեապոլիտանական վանքերից մեկում:մեկում։ Անհայտ միանձնուհին ցանկացել է Զատիկի տոնին թխել այնպիսի կարկանդակ, որը կլիներ [[Հիսուսի հարություն|Քրիստոսի հարության]] խորհրդանիշը և կունենար վանական այգիներում աճած նարնջի ծառերի ծաղիկների բույրը:բույրը։ Նա մի բուռ [[ցորեն]]ը խառնել է սպիտակ ռիկոտա պանրի հետ, ապա ավելացրել մի քանի ձու, որոնք նոր կյանքի խորհրդանիշն էին, մի քիչ նարնջի ջուր, շաքարապատված ցիտրոն և անուշահոտ ասիական համեմունքներ:համեմունքներ։ Այդպես էլ ծնվել է պաստիերան<ref name="Пастьера"/>:։
 
Հայտնի է, որ Սան Գրեգորիո Արմենո հնագույն նեապոլիտանական կաթոլիկ եկեղեցու միանձնուհիները համարվել են պաստիերայի պատրաստման բարդ արվեստի վարպետներ։ Զատիկին նրանք սովորաբար շատ պատվերներ են ստացել Նեապոլի հարուստ ընտանիքներից<ref name="Пастьера"/>։
Տող 35.
[[Պատկեր:EasterPastiere.jpg|մինի|alt=|231x231փքս]]
 
Նեապոլիտական պաստիերան փխրուն ֆրոլա խմորից պատրաստված կարկանդակ է՝ ռիկոտայով, ցորենով, ձվերով, ցուկատներով, նարնջի հյութով և համեմունքներով (մասնավորապես՝ [[դարչին]] և [[վանիլ]]) պատրաստված խճողակով:խճողակով։ Երբեմն ավելացվել է նաև ծաղկի հյութ և ռոմ:ռոմ։ Բաղադրատոմսի ամենաանսովոր տարրը, որն անուղղակիորեն մատնանշում է իր հնությունը, միջուկի մեջ ցորենի եփած հատիկների օգտագործումն է։
 
Պաստիերայի պատրաստման բաղադրատոմսերը բաժանվում են ժամանակակիցների և պատմականների:պատմականների։ Պատրաստման պատմական բաղադրատոմսը կարկանդակի պատրաստման համար պահանջում է 4 օր, փաստորեն, ամբողջ [[Ավագ շաբաթ]]ը։ Որոշ նեապոլիտանցիներ դեռևս Զատկի տոնին թխում են պաստիերաներ՝ հետևելով բուն բաղադրատոմսին:բաղադրատոմսին։ Պաստիերայի այս տարբերակը, չնայած իր պարզ և աչքի չընկնող տեսքին, իտալական խոհանոցի ամենադժվար բաղադրատոմսերից մեկն է:է։
 
Ժամանակակից բաղադրատոմսերը և իտալական սուպերմարկետներից գնված պատրաստուքների (խաշած ցորեն և ցուկատներ) օգտագործումը կրճատում են պաստիերայի պատրաստման ժամանակը, այնպես որ, այսօր այն պատրաստում են ոչ միայն Զատիկին:Զատիկին։
 
== Պատրաստում պատմական բաղադրատոմսով ==
[[Պատկեր:Pastiera slice - ready to eat.jpg|213x213px|thumb|right|Պաստիերայի կտոր]]
 
Պաստիերայի պատմական, ոչ արդիական բաղադրատոմսով պատրաստումն սկսվում է իր առավել յուրահատուկ բաղադրամասով՝ ցորենի հատիկներով, որը պետք է պատրաստել երեք օրվա ընթացքում՝ թրջելով, պահելով և խաշելով:խաշելով։ Թխվածքի պատրաստման նախօրեին սկսվում է խմորի պատրաստումը, որը նույնպես պետք է պահվի սառը տեղում 24 ժամվա ընթացքում:ընթացքում։ Ռիկոտան նույնպես պահում են որոշ ժամանակ, որպեսզի պանիրն ազատվի ավելորդ խոնավությունից:[[Պատկեր:Pastiera napoletana.jpg|thumb|ձախից|Նեապոլիտական պաստիերա]]
 
Վերջնական փուլում պատրաստված ցորենը խաշվում է կաթով, կարագով և ցիտրուսային կեղևներով, մինչև ստացվի յուրահատուկ սերուցքային վիճակ:վիճակ։ Եփելուց հետո ցիտրուսային կեղևները, որոնք անհրաժեշտ են բացառապես բուրմունքի համար, հեռացվում են:են։ Այնուհետև ավելացնում են ցուկատներն ու ձվերի հետ քերած ռիկոտա պանիրը:պանիրը։ Դրանից հետո ստացված խճողակը հաստ շերտով լցնում են «ռուոթի» կոչվող հատուկ խորացված կաղապարի մեջ դրված խմորի վրա և ծածկում խմորի շերտերով:շերտերով։ Այնուհետև կարկանդակը թխվում է:է։
 
Պաստիերան ընդունված է թխել Զատիկից մի քանի օր առաջ՝ ոչ ուշ, քան [[Ավագ հինգշաբթի]] կամ [[Ավագ ուրբաթ]], որպեսզի կարկանդակը պատրաստելուց հետո ներծծվի համեմունքների, ցիտրուսների և ցուկատների բույրով, ինչն ստեղծում է նրա վերջնական բույրը, որն իտալացիները շատ հաճախ անվանում են եզակի:եզակի։
 
Պաստիերան պահվում և մատուցվում է սենյակային ջերմաստիճանի նույն «ռուոթիի» մեջ, որտեղ թխվել է։ Երբեմն պաստիերան նույնիսկ վաճառվում է «ռուոթիի» հետ միասին:միասին։ Դա պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ ավանդական պաստիերաները շատ փխրուն են և հեշտությամբ փշրվում են կաղապարից դուրս բերելիս։
 
== Ծանոթագրություններ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Պաստիերա» էջից