«Չափականություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589) |
|||
Տող 1.
'''Չափականություն''', [[տարածաժամանակ|քառաչափ տարածաժամանակային]] բազմաձևության երկրաչափական հատկությունների բնութագիր։ [[Հաշվարկման իներցիալ համակարգ]]երում չափականությունը պսևդոէվկլիդեսյան է։ Երկու հարևան պատահույթների [[ինտերվալ (հարաբերականության տեսություն)|քառաչափ հեռավորությունը]] որոշվում է ds<sup>2</sup>=dx<sub>0</sub><sup>2</sup> (dx<sup>2</sup>[dy<sup>2</sup>2+dz<sup>2</sup>2) արտահայտությամբ, որտեղ x<sub>0</sub>=ct։ Այս դեպքում տարածության երկու կետերի հեռավորության համար տեղի ունի [[Պյութագորասի թեորեմ]]ը․ dl2=dx+2+dy2+fdz2։ [[Հաշվարկման ոչ իներցիալ համակարգ|Ոչ իներցիալ համակարգերում]] և [[գրավիտացիոն դաշտ]]երում ds<sup>2</sup>=g<sub>ik</sub>dx<sup>f</sup>;dx<sup>k</sup>, որտեղ x°=ct, x<sup>1</sup>=x;, x<sup>2</sup>=y, x<sup>3</sup>=z, g<sup>ik</sup>(x°, x<sup>1</sup>, x<sup>2</sup>, x<sup>3</sup>)-ը այսպես կոչված [[մետրիկական թենզոր]]ի բաղադրիչներն են. դրանք [[ֆունկցիա]]ներ են [[կոորդինատ]]ներից և [[ժամանակ]]ից (ըստ կրկնվող ինդեքսների գումարում է կատարվում)։ Այս դեպքում [[երկրաչափություն]]ը [[ոչ էվկլիդեսյան երկրաչափություն|ոչ էվկլիդեսյան]] է։
Չափականությունը որոշվում է g<sup>ik</sup> թենզորով․ ընդհանուր դեպքում տարածության երկրաչափական հատկությունները կետից կետ և ժամանակի ընթացքում փոփոխվում են։ Այսպիսի քառաչափ բազմաձևության երկրաչափությունը կոչվում է [[ռիմանյան երկրաչափություն|ռիմանյան]]
{{ՀՍՀ|հատոր=8|էջ=682}}
| |||