«Ներսիկ Ստեփանյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.8
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589); ծանոթագրությունը տեղափոխում եմ կետադրական նշանից առաջ
Տող 4.
== Կենսագրություն ==
[[Պատկեր:Plaques in Yerevan 29, ArmAg (2).jpg|մինի|Ներսես Ստեփանյանի հուշատախտակը Երևանի [[Արամի փողոց]]ում]]
Ներսիկ Ստեփանյանը ծնվել է [[Ելիզավետպոլ]]ում:ում։ 1918 թվականի վերջին հեղափոխական գործունեության համար ձերբակալվել և աքսորվել է:է։ [[Մայիսյան ապստամբություն (1920)|Մայիսյան ապստամբության]] պարտությունից հետո եղել է [[Ալեքսանդրապոլ]]ի բոլշևիկյան կազմակերպության ղեկավարներից:ղեկավարներից։ 1920 թվականի հուլիսի ձերբակալվել և դատապարտվել է մահվան, որը փոխարինվել է տասը տարվա բանտարկությամբ:բանտարկությամբ։ [[Խորհրդային կարգերի հաստատումը Հայաստանում|Հայաստանում խորհրդային կարգերի հաստատումից]] հետո աշխատել է [[Էջմիածնի շրջան|Էջմիածնի]] գավկոմում:գավկոմում։ 1922-1927 թվականներին սովորել է Մոսկվայի ժողտնտեսության, 1927-1930 թվականներին՝ Կարմիր պրոֆեսուրայի ինստիտուտներում:ինստիտուտներում։ [[Մոսկվա]]յում սովորելու տարիներին (1924-1927) դասավանդել է Ժողտնտեսության ինստիտուտում, միաժամանակ՝ բանվորական համալսարանի պրոռեկտոր:պրոռեկտոր։
 
1932 թվականից միաժամանակ ղեկավարել է Մարքսիզմ Լենինիզմի ինստիտուտի հայկական մասնաճյուղը:մասնաճյուղը։ Դասախոսել է [[Երևանի պետական համալսարան]]ում, ղեկավարել քաղաքատնտեսության ամբիոնը:ամբիոնը։
 
Գլխավորել է կարմիր պրոֆեսուրայի ինստիտուտի Բաքվի մասնաճյուղը, 1931 թվականից՝ Անդրկովկասյան կոմ-համալսարանի ռեկտոր, 1933 թվականի նոյեմբերի 28–ից մինչև 1934 թվականի հունիսի 26–ը ՀԽՍՀ լուսավորության ժողովրդական կոմիսար<ref>http://www.mincult.am/1/am/?nid=1377</ref>:։
 
1930-ական թվականներին մասնակցել է «[[Հայկական սովետական հանրագիտարան]]ի» հրատարակության նախապատրաստման աշխատանքներին:աշխատանքներին։
 
Լինելով Հայաստանի Լուսժողկոմ, միաժամանակ ղեկավարելով կուսպատմության ինստիտուտի հայկական մասնաճյուղը՝ եղել է նվիրյալ ազգային գործիչ<ref>Եղիշե Չարենց «Վերջին Խոսք», «Հայգիտակ», Երևան 2007, էջ 124, ISBN 978-99941-980-5-4</ref><ref>{{cite book|author=|title=Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007}}</ref>:։
 
Եղել է [[Աղասի Խանջյան]]ի ընկերներից, ում հետ միասին լուծել է շատ խնդիրներ՝ կապված կրթության մակարդակի բարձրացման, որակյալ դասագրքերի ստեղծման, նոր դպրոցների բացման։ Նրա նախաձեռնությամբ բացվում են մասնագիտական տեխնիկումներ ադրբեջանցի ու քուրդ բնակչության համար։ 1934 թվականի մարտի 15-ին [[Սահակ Տեր-Գաբրիելյան|Սահակ Տեր-Գաբիրելյանի]], [[Արամայիս Երզնկյան]]ի, [[Երվանդ Քոչար|Երվանք Քոչարի]] ու [[Միքայել Մազմանյան]]ի հետ միասին անդամակցել է Լենինի արձանի կառուցման հանձնաժողովին։հանձնաժողովին<ref name=":0">{{Cite book|title=Нерсик Степанян|last=Агаян|first=Цатур|publisher=|year=1967|isbn=|location=|pages=}}</ref>։
 
Եղել է մտերիմ [[Եղիշե Չարենց]]ի հետ, ու վերջինիս դեմ ճնշումների ժամանակ բաց արտահայտվել է ի պաշտպանություն Չարենցի։Չարենցի<ref name=":0" />։
 
== Բերիայի հասցեին քննադատությունները ==
Ներսիկ Ստեփանյանը տարիների ընթացքում ավելի ու ավելի սուր էր քննադատում այս օրերի Անդրկովկասի մարզկենտրոնի ղեկավար [[Լավրենտի Բերիա]]յին։ Նա թույլ է տվել իրեն հայտարարել, որ «նրանք չեն անում այն, ինչի մասին երդվում են ամեն քայլափոխին»։ Ասել է․ «Բերիան այս տարիներին միայն մեկ անգամ է Հայաստան եկել այն էլ նրա համար, որ վարկաբեկի [[Աղասի Խանջյան|Խանջյանին]]<nowiki/>»։ Նա բաց նշել է նաև, որ Բերիայի հեղինակա գիրքը Բոլշևիկյան կուսակցության պատմության մասին Անդրկովկասում լի է անճշտություններ ու մանիպուլյացիաներով։ Ըստ նրա՝ բազմաթիվ անձանց դերը միտումնավոր նվազեցված է, դրանոց թվում նաև [[Ալեքսանդր Մյասնիկյան]]ինը։ինը<ref name=":0" />։
 
== Ձերբակալություն ու մահ ==
1934 թվականին Ստեփանյանի դեմ Հայաստանի Կենտկոմ դիմում է ներկայացվում՝ տրոցկիստական ու ազգայնական գործունեություն մեղադրանքով։ Մեղադրանքները Խանջյանի միջնորդությամբ հանվում են՝ դրանց անհիմն լինելու պատճառով։ Սակայն Բերիայից հրաման է տրվում բացահայտելու Ստեփանյանին ու նրա բոլոր պաշտպաններին։ 1935 թվականին բացահայտվում է իբր Ստեփանյանի խումբը, որի մեջ են մտել [[Եղիշե Չարենց|Չարենցը]], [[Ակսել Բակունց|Բակունցը]], [[Վահրամ Ալազան|Ալազանը]], [[Վաղարշակ Նորենց|Նորենցը]] և այլք։այլք<ref name=":0" />։
 
1936 թվականի մայիսի 22-ին ձերբակալվել<ref>{{Cite web|url=https://hetq.am/hy/article/68659|title=Հրանուշ Խառատյան․ «Պատրաստվե՞նք 1936-37-ին, հատկապես, որ այն ծեծում է մեր դուռը»|website=Hetq.am|language=hy|accessdate=2020-07-02}}</ref> և մեկ տարի անց՝ 1937 թվականի [[Հունիսի 25|հունիսի 25-ին]] գնդակահարվել է [[Ստալին]]յան ռեժիմի կողմից։ [[1936]] թվականի [[հուլիսի 10]]-ին [[Աղասի Խանջյան]]ին հետմահու Անդրկովկասյան կենտկոմից մեղադրել են Ներսիկ Ստեփանյանին աջակցելու ու նրա մեջ տրոցկիստական գործիչ չտեսնելու համար, ինչի արդյունքում իբր Խանջյանը անկարող լինելով իր սխալները լուծել՝ ինքնասպան է եղել։եղել<ref name=":0" />։
 
{{Հիմնական հոդված|Աղասի Խանջյանի մահը}}
 
Հետմահու արդարացվել է՝ իր հետ մի գործով դատապարտված Գ․ Գ․ Բատիկյանի, Կ․ Ս․ Բոխյանի, Ռ․ Մ․ Աղամալյանի, Մ․ Դ․ Կիրշենբլատի, Մ․ Օ․ Խաչատրյանի, Դ․ Ա․ Տեր-Սիմոնյանի հետ։հետ<ref name=":0" />։
 
== Երկեր ==
* Ստեփանյան Ն. Աշխատանքի բաժանման մասին քննադատություն տիրապետող հայացքների, 1932<ref>{{Cite web|url=http://opac.flib.sci.am/cgi-bin/koha/opac-authoritiesdetail.pl?authid=7216|title=ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար Գիտական Գրադարան catalog › Authority search › Ստեփանյան, Ներսիկ Միքայելի, 1898-1937 (Personal Name)|website=opac.flib.sci.am|accessdate=2016-09-29}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}</ref>:։
* Болотников А.А. Происхождение и развитие анализа бесконечно-малых. Вып. 8, 1931 : т.л. (Под ред. А.А. Болотникова, Н.М. Степаньяна)