«Մուսասիր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Ֆայլը տեղափոխվել է
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 16.
Ոմանք նույնացրել են հայկական [[Մուշ]] քաղաքի հետ, իսկ ոմանք էլ տեղադրում են [[Իրաք]]ի հյուսիս-արևմտյան մասում, քրդական Մուջաջիր (Մուջեսիր) գյուղի շրջակայքում<ref name="Գիրք:ՏԲ3|901"/>, Ռևանդուզ ավանից 18 կիլոմետր դեպի հյուսիս<ref>[http://www.payvand.com/news/06/dec/1274.html Another Cuneiform Brick Inscription Found in Rabat Tepe]{{ref-en}}</ref>։
 
Ըստ մեկ այլ վարկածի՝ Հալդյան կամ Հայկյան գլխավոր սրբատեղի Մուսասիրի տաճարը գտնվել է պատմական [[Մոկք|Մոկաց աշխարհի]] [[Մոկք Առանձնակ]] (Մուսասիր-Արդինի) գավառի՝ [[Առնոս (լեռնագագաթ)|Առնոս]] (Ալուռիաս) լեռան մոտ:մոտ։
 
== Հիշատակություն ==
Տող 28.
Մուսասիրը, ինչպես նաև Մուսասիր երկրամասը Վանի թագավորությունից անջատվել ու գրավվել, ապա ավերվել է Ասորեստանի թագավոր [[Սարգոն II|Սարգոն Բ-ի]] կողմից [[մ.թ.ա. 714]] թվականին<ref name="Գիրք:ՏԲ3|901"/>։
 
Հայոց արևելյան՝ Մանայի և հարավային՝ Կորդուքի կողմնակալ իշխանությունների դիմադրությունը կոտրելուց հետո Սարգոն II-ը անարգելք՝ Մեծ Զավ գետի Աղբակ վտակի հունով մտնում է Հայոց միջնաշխարհի հարավարևելյան Վասպուրականի տարածքը և Մեծ Աղբակ գավառից առաջ շարժվելով, գրավում Կուղխանովիտ (Կադուլանիա կամ Կալանիա) գավառի Կուղխան բերդը ու շրջակայքը ենթարկում ավարի, որից հետո Խոշաբ գետի հունով իջնում Վանա լճի հարավային ափամերձ տարածքները և ավերում Ռշտունիք և Երեիարք (Ուայավ կամ Ուայաիս) գավառները:գավառները։ Հայոց միջնատարածքի հարավարևելյան տարածքները թալանելուց հետո Սարգոն II-ը մոտիկանում է Հայոց հարավարևմտյան (Աղձնիք) կողմնակալ  իշխանությանը, որի գահերեց իշխան Հանզուն (հավանաբար հայկական տարբերակով՝ Ընձաք) երկիրն ավերումից փրկելու համար նրան հայտնում է իր հպատակությունը և հարկեր տալիս:տալիս։ Չբավարարվելով եղած ավարով Սարգոն II-ը իր զենքն ուղղում է անպաշտպան մնացած Մոկաց աշխարհի Մոկք-Առանձնակ (Մուծածիր-Արդիշի կամ Մուսասիր-Արդինի) գավառում գտնվող Հայոց գլխավոր սրբատեղի Մուսասիրի տաճարին:տաճարին։ Տեղեկանալով Ասորական արքայի դեպի Մուսասիր արշավելու մասին՝ Մուսասիրի գլխավոր քուրմ ՈՒրզանան (հավանաբար՝ Ազարիա), իր քրմերի հետ բարձրանում և պատսպարվում է Առնոս (Ալլուրիա) լեռան ծերպերում, որից հետո Հայոց գլխավոր տաճարը ենթարկվում է բարբարոս Ասորական զինվորների վայրագ թալանին ու գերևարմանը:գերևարմանը։ Լսելով Մուսասիրի համայնադից տաճարի կործանման ու վիթխարի հարստությունների կողոպտման մասին՝ ՈՒրշա Ա-ն (հավանաբար Հայոց մոտ տարածված Առուշան անվան հին ձևն է) ինքնասպան է լինում:լինում։
 
== Ծանոթագրություններ ==
Տող 35.
== Աղբյուրներ ==
* «Les inscriptions Cuneiformes Urartiques», Հովսեփ վարդապետ Սանտալճյան, Venise, 1900, L-506 p.p.
* «Երկերի ժողովածու», Լեո, 1967թ., հատոր 1-ին, 232 էջ -  /Ասուր տեր իմ քաջալերեց, իմ մեկ պատերազմիկ կառքովս և 1000 ձիավորներովս և ոտնավորներովս Սիակ, Արդիշի և ՈՒլաիավ Ալլուրիայի դժվարին լեռները կտրեցի անցա ճամփա գտնված տեղվանք ձիու վրա հեծած, իսկ դժվարին տեղերն հետիոտս քալեցի:քալեցի։ Մուձաձիրացի  ՈՒրզանա իմ արշավանացս հառաջանալը լսեց, թռչնո պես փախավ, դժվարին լերան մը վրա (հավանաբար՝ Ալլուրիա) ելավ:/
* ՀՍՍՀ ԳԱ «Հայկական Սովետական Հանրագիտարան» -1987թ., հոդ. «Սարգոն II» - /Մ.թ.ա. 714-ին Սարգոն II-ը մտել է Մանա, ապա ՈՒրմիա լճի հս-արլ (ըստ Սարգոն II-ի արձ. վերլուծության՝ ՈՒրմիա լճի արևմտյան ափի հար-արմ ուղղությամբ տարբերակն առավել հավանական է) ներխուժել ՈՒրարտուի կենտր. Շրջանները, գրավել և ավերել մի շարք քաղաքներ:քաղաքներ։ Ասորեստան վերադառնալու ժամանակ անսպասելի հարձակվել է Մուսասիրի վրա, գրավել և թալանել է այն/
* «Հաբեթի սերունդները» - 2002թ., գլուխ՝ «Գիրք հին թագավորաց», բաժին՝ «Արամյանների թագավորություն»
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Մուսասիր» էջից