«Միոֆիբրիլներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
 
Տող 1.
[[Պատկեր:Blausen 0801 SkeletalMuscle.png|մինի|Միոֆիբրիլներ]]
'''Միոֆիբրիլներ''', բոլոր բազմաբջիջ կենդանիները և մարդը շարժվում են մկանային կծկումների շնորհիվ<ref>{{cite book|last=McCracken|first=Thomas|title=New Atlas of Human Anatomy|year=1999|publisher=Metro Books|location=China|isbn=1-5866-3097-0|pages=1–120}}</ref>:։ Մկանային մանրաթելերի հիմնական կծկվող կառույց են միոֆիբրիլները մոտավորապես 1մկմ տրամագծով, մինչև 1սմ կամ ավելի երկարությամբ նուրբ թելիկները:թելիկները։
 
== Կառուցվածք ==
Ինչպես հայտնի է, մկանային հյուսվածքը լինում է հարթ և միջաձիգ զոլավոր:զոլավոր։
 
# Զարգացման գործընթացի սկզբում ի հայտ է եկել հարթ մկանային հյուսվածքը:հյուսվածքը։ Այն կազմված է իլիկաձև, միակորիզ [[բջիջ]]ներից, որտեղ առկա են կծկվող թելեր(դրանք չունեն զոլավոր կառուցվածք):։
# Միջաձիգ զոլավոր կմախքի մկանային հյուսվածքը չունի բջջային կառուցվածք:կառուցվածք։ Այն կազմված է միջաձիգ զոլավոր մկանաթելերի փնջերից:փնջերից։ Այդ մկանաթելերը (սիմպլաստ) ձևավորում են հիստոգենեզի (հյուսվածքի ձևավորում) ժամանակ՝ մեծ թվով միակորիզ բջիջների (միաբլաստների) միաձուլումից:միաձուլումից։
 
Մկանաթելը գլանաձև է, կարող է ունենալ մի քանի մկմ-ից մինչև 12սմ երկարություն, 10-ից մինչև 100մկմ տրամագիծ և պատված է թաղանթով:թաղանթով։ Նրա [[ցիտոպլազմա]]ն (սարկոպլազմա) պարունակում է [[կենդանական աշխարհ|կենդանական]] բջիջներին բնորոշ [[օրգանոիդ]]ների, պլազմային թաղանթին (սարկոլեմային) մոտ դասավորված բազմաթիվ կորիզներ և մասնագիտացված, առանձնահատուկ միաֆիբրիլներից (մկանաթելիկներ) կազմված շարժապլազմա:շարժապլազմա։
 
Միֆիբրիլները կծկվող գոյացություններ են, որտեղ հերթագայվում են մուգ և բաց գույնի սկավառակներ՝ թիթեղիկներ:թիթեղիկներ։ Մուգ սկավառակներն օժտված են կրկնակի լուսաբեկմամաբ, ուստի, լուսային մանրադիտակի տակ մուգ են երևում և կոչվում են [[անիզոտրոպություն|անիզոթրոպ]] (A), իսկ լուսավոր սկավառակներն օժտված չեն կրկնակի լուսաբեկմամբ և կոչվում են [[իզոտրոպություն|իզոթրոպ]] (I): Մեկ մուգ և դրան հարող երկու բաց գույնի սկավառակներից կազմված համալիրը կոչվում է սարկոմեր:սարկոմեր։ Վերջինս միոֆիբրիլի կծկողական միավորն է:է։ Անիզոթրոպ (մուգ) սկավառակում գտնվում է H լուսավոր շերտը:շերտը։ Բաց և մուգ սկավառակները կազմված են կծկվող [[սպիտակուցներ]]ից. բաց գույնըէ [[ակտին]]ային բարակ, իսկ մուգը՝ [[միոզին]]ի հաստ թելերից:թելերից։ Բարակ թելերը տեղադրված են միոզինի թելերի միջև և անցնում են Z [[մեմբրան]]ով:ով։ H լուսավոր շերտը զուրկ է ակտինային թելերից:թելերից։ Ակտինի և միոզինի թելիկները կարող են միանալ լայնակի կամրջակներով:կամրջակներով։
 
== Ծանոթագրություններ ==