«Մեն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Մեն''' ([[անգլերեն]]՝ {{Աուդիո|En-us-Maine.ogg|Maine}}), նահանգ [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ]]-ի հյուսիսարևելյան մասում։ Բնակաչությունը կազմում է 1 328 188 մարդ ([[2011]] թվականի տվյալներով 41-րդ տեղում է [[ԱՄՆ]]-ում):։ Վարչական կենտրոնը [[Օգաստա (Մեն)|Օգաստա]] քաղաքն է, ամենամեծ քաղաքը [[Փորթլենդ (Մեն)|Փորթլենդն]] է:է։

Այս տարածաշրջանի տեղաբնիկները հնդկացիներն են, ովքեր խոսում են ալգոներեն լեզվով:լեզվով։ Առաջին եվրոպացիները Մենում եղել են ֆրանսիացիները՝ 1604 թվականին Սուրբ խաչ կղզու վրա (Saint-Croix):

[[1620]]-ական թվականին Մեն նահանգի սահմանի երկայնքով հիմնադրվել էին մի շարք անգլիական բնակավայրեր, սակայն տեղանքը ուներ խիստ կլիմա:կլիմա։ Տարածաշրջանում տեղաբնիկների միջև հակամարտությունների պատճառով նրանք բնաջնջվել են այդ տարիների ընթացքում:ընթացքում։ XVIII դարի սկզբին Մենում պահպանվել են բրիտանական բնակավայրերի միայն մի մասը:մասը։

Ամերիկյան և բրիտանական պատերազմներիի ժամանակ նրանք կռվել են նաև Մեն նահանգի տարածքում:տարածքում։ [[1820]] թվականին Մենը եղել է [[Մասսաչուսեթս]] նահանգի մի մասը:մասը։ [[1820]] թվականի մարտի 15-ին [[Միսսուրի]] գետի փոխզիջման հետևանքով՝ Մենը առանձնանլով դարձել է ԱՄՆ-ի 23-րդ նահանգը:նահանգը։

Եվրոպացիների տարածումը Մենում եղել է [[1607]] թվականին՝ Պլիմուտի ընկերության հսկողության տակ:տակ։ [[1622]] թվականի հողային կարգավորումից հետո ստեղծվեց Մեն նահանգը:նահանգը։ Անկախության պատերազմի ընթացքում, 1812 թվականին Մենը գտնվում էր բրիտանացիների հսկողության տակ:տակ։ Մենը որպես առանձին նահանգ գոյություն է ունեցել [[1820]] թվականին, մինչ այդ եղել է Մասաչուսեթս նահանգի մի մաս:մաս։

Նահանգի մակերեսը կազմում է 91 646 կմ², վարչական կենտրոնը [[Օգաստա (Մեն)|Օգաստա]] քաղաքն է, ամենամեծ քաղաքը Փորթլենդն է:է։ Տարածքի մեծ մասը զբաղեցնում են [[Ապալաչներ]]ը (1606 մ բարձրությամբ— Քաթադին լեռը):։ Կլիման խոնավ բարեխառն է:է։ Հունվար ամսին միջին ջերմաստիճանը կազմում է մոտ 5 °C, իսկ հուլիսին `15-18 °C: Տարեկան տեղումների քանակը կազմում է 1000 մմ:մմ։ Արագընթաց գետերում և լճերում կան հիդրոէլեկտրակայններ (1973 թվականի տվյալներով հզորությունը կազմում է ավելի քան 1,5 գիգավատ):։ Նահանգի կարևորագույն ոլորտը գյուղատնտեսությունն է:է։ Ֆերմերային տնտեսությունները հիմնականում փոքր են, զբաղեցնում է Մեն նահանգի տարածքի 18%-ը:ը։ Գյուղատնտեսության 65%-ը ստացվում է անասնապահությունից (1971):։ Խոշոր եղջերավոր անասունների գլխաքանակն (1972) կազմել է 142 հազար, այդ թվում 66 հազարը կաթնատու կովեր են:են։ Կարտոֆիլի արտադրությամբ Մենը ԱՄՆ-ում առաջին տեղում է (աճեցման հիմնական վայրը Արուստուկ գետի հովիտն է):։ Զարգացել է կաշվե կոշկեղենի, տեքստիլի և կարի արդյունաբերությունը:արդյունաբերությունը։ Զարգանում է նաև նավաշինությունը:նավաշինությունը։ Ափամերձ հատվածում զարգացած է նաև ձկնորսությունը և պահածոյացված ձկների արտադրությունը:արտադրությունը։ Արտադրական արդյունաբերությունը ուներ 103 հազար աշխատող (1971):։

Ոչ մետաղային օգտակար հանածոներն են` ավազը, մանրախիճը, կավը, կրաքարը, գրանիտը և տորֆը:տորֆը։ Կան նաև ցինկի, կապարի և թանկարժեք քարերի պաշարներ:պաշարներ։

Անտառները զբաղեցնում են Մեն նահանգի 84 %-ը։ Այս ցուցանիշը չունի հավասարը ԱՄՆ մյուս նահանգների հետ համեմատած:համեմատած։ Ամենատարածված ծառերն են` փշատերև ծառերը, կարմիր և սպիտակ եղևնին, մայրի, մոլեխինդին և սպիտակ սոճին:սոճին։ Հյուսիսային և հյուսիսարևելյան մասում աճում են [[եղևնի]]ները և մայրին, իսկ հարավ արևմտյան մասում աճում է սպիտակ սոճի:սոճի։ Սաղարթախիտ ծառերից առավել տարածված է [[հաճարենի]]ն, սպիտակ և դեղին կեչին, շաքարե և դեղին թխկի, բարդի, սպիտակ կաղնի, սև [[ուռենի]], սև ու սպիտակ հացենի և ամերիկյան կնձնի:կնձնի։ Ծաղիկների ու թփերի մեծ մասը աճում է նահնգին բնորոշ հյուսիսային ջերմային գոտում:գոտում։

Անտառային նահանգում ապրում են` եղջերու, սև արջ, [[լուսան]], [[կուղբ]], [[ջրասամույր]], ջրաքիս, [[կզաքիս]], [[աքիս]], [[Աղվեսներ|կարմիր աղվես]], մոխրագույն և սպիտակ [[նապաստակ]], կարմիր և մոխրագույն [[Սկյուռներ|սկյուռ]], շերտասկյուռ, և մացառախոզ:մացառախոզ։ Նահանգի լճերում և գետերում ապրում են սովորական պերկես, կարմրախայտ, գայլաձուկ և սաղմոն:սաղմոն։ Ափամերձ ջրերում ապրում են `փոկեր և ծովային խոզեր, ինչպես նաև բազմաթիվ ձկներ, որոնք բնորոշ են Հյուսիսային Ատլանտիկային:Ատլանտիկային։

Նահանգը նաև բնակավայր է բազմաթիվ թռչունների համար, ինչպիսիք են` ճայերը, փափկասուն բադերը, կանադական սագերը:սագերը։

Ըստ [[2015]] թվականի հուլիսի 1-ի ԱՄՆ բնակչության մարդահամարի բյուրոյի տվյալների, Մենի բնակչությունը կազմել է 1 329 328 մարդ, իսկ բնական աճը 2010 թվականի համեմատ աճել է 0,07 %-ով <ref>[https://www.census.gov/popest/data/state/totals/2015/tables/NST-EST2015-01.csv Table 1. Annual Estimates of the Resident Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2010 to July 1, 2015]</ref>:։ Բնակչության խտությունը կազմում է 16,6 մարդ՝ մեկ կիլոմետր քառակուսու վրա:վրա։ Բնակչության ամենացածր խտությունը նահանգի արևելյան մասում է Միսսիսիպիում:Միսսիսիպիում։ Համաձայն 2010 թվականի մարդահամարի տվյալների, ռասայական կազմի մեջ մտնում են` սպիտակամորթներ (94,4 %), աֆրոամերիկացիներ (1,1 %), տեղաբնիկներ (0,6 %), ասիացիներ (1 %), այլ ռասայի ներկայացուցիչներ (0,1 %) <ref>[https://www2.census.gov/geo/maps/dc10_thematic/2010_Profile/2010_Profile_Map_Maine.pdf 2010 Census: Maine Profile]</ref>:։ Բնակչության 1,3 %-ը լատինոամերիկացիներ են:են։ Սպիտակամորթների հիմնական մասը կազմում են անգլիացիները (30,6 %), ֆրանսիացիները (25 %), իռլանդացիները (18,3 %), գերմանացիները (8,3 %), իտալացիները (5,8 %), շոտլանդացիները (4,8 %):։

[[2000]] թվականի տվյալներով բնակչության 92,25 %-ը խոսում է անգլերեն:անգլերեն։ Բնակչության 5,28 %-ը խոսում է ֆրանսերեն <ref>[https://apps.mla.org/map_data_results?state_id=23&mode=state_tops MLA Language Map Data Center]</ref>:։ Մեն նահանգում չկա պաշտոնական լեզու, բայց առավել տարածված է անգլերենը <ref>[https://www.worldtravelguide.net/guides/north-america/united-states-of-america/maine/history-language-culture/ Maine History, Language and Culture]</ref>:։

Մենը գտնվում է խոնավ մայրցամաքային (ըստ Köppen climate classification Dfb կլիմայի դասակարգման) կլիմայական գոտում, ամռանը խոնավ է:է։ Ձմեռը Վ պետության տարածքում ցուրտ է և ձնառատ, խիստ է հատկապես հյուսիսային մասում:մասում։ [[Ատլանտյան օվկիանոս]]ի ափամերձ շրջաններում փքր-ինչ մեղմ է ձմռանը և հով է ամռանը:ամռանը։ Սովորաբար, հուլիսին ցերեկային ժամերին ջերմաստիճանը 75-80&nbsp;°F (24-27&nbsp;°C) է, իսկ գիշերը հասնում է մինչև 50&nbsp;°F (մոտ 15&nbsp;°C):

}}</ref>:։

Տեղումների քանակը Մենում կլոր տարին գրեթե հավասարաչափ է բաշխվում, բայց ավելի խիստ է Հյուսիսային և Հյուսիս-Արևմտյան Մենում, որտեղ ուշ աշնանը կամ վաղ գարնանը ափի երկայնքով ցուրտ [[փոթորիկ]]ներ են լինում:լինում։ Սակայն այս տարածքներւմ գարնան վերջին և ամռան ամիսներին սովորաբար չոր է, համեմատած ողջ Միացյալ Նահանգների հետ:հետ։ Այլ նահանգների համեմատ [[ամպրոպ]]ները ևս քիչ են, տարվա մեջ ընդամենը 20 ամպրոպային օրեր են գրանցվում:գրանցվում։ [[Տորնադո]]ները Մենում հազվադեպ են լինում, կարելի է ասել՝ երկու տարին մեկ անգամ, այն էլ հիմնականում նահանգի հարավային մասում<ref name="Maine climate averages">{{cite web|url=http://www.weatherbase.com/weather/city.php3?c=US&s=ME&statename=Maine-United-States-of-America|title=Maine climate averages|publisher=Weatherbase|accessdate=նոյեմբերի 9, 2015}}</ref>, [[Արևադարձային ցիկլոններ]]ը ևս շատ հազվադեպ են լինում<ref name="Annual average number of tornadoes">[http://www.ncdc.noaa.gov/img/climate/research/tornado/small/avgt5304.gif] NOAA National Climatic Data Center. Retrieved on October 24, 2006.</ref>:։

Մենում գործում են երկու խոշոր [[օդանավակայան]]ներ՝ [[Փորթլենդի միջազգային օդանավակայան]]ը և [[Բանգորի միջազգային օդանավակայան]]ը:ը։ Որպես խոշոր ավիաընկերություններ՝ ամեն օր ունենում են ինքնաթիռների հետևյալ ուղղությունները՝ [[Նյու Յորք]], [[Ատլանտա]] և [[Օռլանդո]]:։ Կան նաև փոքր օդանավակայաններ, որոնք անցնում են Կեյպի օդային տարածքով և սպասարկում են Սեսնա (Cessna 402s) և Փայնե (Penair) ընկերության Սաբ (Saab 340s) ինքնաթիռները:ինքնաթիռները։ Ամբողջ Մենով ցրված շատ փոքր, [[ընդհանուր նշանակության օդանավակայան]]ներն էլ զբաղվում են ավիափոխադրումներով<ref>KEPM – Eastport, Maine – Eastport Municipal Airport". Great Circle Mapper. http://gc.kls2.com/airport/KEPM. Retrieved August 9, 2009.</ref>:։

Մեն նահանգով անցնում են մի շարք միջպետական ճանապարհներ և մայրուղիներ՝ Միջպետական 95 (I-95), ինչպես նաև նրա Արևելյան մասնաճյուղը I-295, լրացուցիչ 195, 395 և ոչ պաշտոնական I-495 ճանապարհները:ճանապարհները։

Բացի այդ, U. S. Route 1 (US 1)-ից սկսվում է [[Ֆորթ Քենթ]]-ի ճանապարհը և տանում է դեպի [[Ֆլորիդա]]:։

Ուղևորատար գնացքը, ուղևորվելով դեպի Ամտրակ (Amtrak,) կապում է Բրանսվիկի (Brunswick) և Բոստոնի Հյուսիսային կայարանները, ունենալով կայարաններ Ֆրիպորտում, Պորտլանդում, Օլդ-Օրչարդ- Բիչում, Սակոում և Ուելսում:Ուելսում։

"Downeaster" գնացքը կատարում է հինգ ամենօրյա ուղևորություններ, որոնցից երեքը շարունակվում են մինչև Պորտլանդ- Բրունսվիկ<ref>{{cite web| title=Downeaster Schedule, effective November 1, 2012| url=http://www.amtrak.com/ccurl/315/752/Downeaster-Schedule-110112.pdf| work=Amtrak Train Schedules, Timetables| publisher=[[Amtrak]]| accessdate=նոյեմբերի 10, 2012| deadurl=yes| archiveurl=https://web.archive.org/web/20121114103349/http://www.amtrak.com/ccurl/315/752/Downeaster-Schedule-110112.pdf| archivedate=նոյեմբերի 14, 2012| df=mdy-all}}</ref>:։

Պետության ողջ տարածքում բեռնափոխադրումներ իրականացնում են տարածաշրջանային և կարճ երթուղիներով փոխադրամիջոցները:փոխադրամիջոցները։ Գործում են Փան Ամ երկաթուղին (Pan Am Railways, նախկինում հայտնի էր որպես Guildford Երկաթուղային համակարգ), որը կապում է նախկին Բոստոն և Մեն Կենտրոնական երկաթուղիները, Սուրբ Լոուրենս և Ատլանտյան երկաթուղիները, Մենի Արևելյան երկաթուղին, Կենտրոնական Մեն երկաթուղին (Quebec), Քուբաք և Նյու Բրանսուիկ Հարավային երկաթուղին:երկաթուղին։