«Մարատհական կայսրություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Մարատհական կայսրություն''', '''Մարատհական համադաշնություն''' ({{lang-hi|मराठा साम्राज्य}}), կամ պարզապես '''Մարատհ''', [[միջնադար]]յան [[Հինդուիզմ|հինդուիստական]] [[Միապետություն|թագավորություն]], որը ստեղծվել է [[1674 թվական]]ին՝ մարատհական ազգային հերոս և ավատատեր [[Շիվազի]]ի կողմից՝ [[Հնդկաստան|ժամանակակից Հնդկաստանի]] Մահարաշտրա նահանգի տարածքում:տարածքում։

Սկզբնական շրջանում պետության մայրաքաղաքը եղել է [[Ռայգադ]] գյուղաքաղաքը, իսկ հետագայում այն տեղափոխվում է [[Պունա]]<ref name="չ" />:։

[[1526 թվական]]ի [[Ապրիլի 21|ապրիլի 21-ին]] [[Հնդուստան թերակղզի|Հինդուստան թերակղզու]] տարածքում (ժամանակակից [[Հնդկաստան]]ի, [[Պակիստան]]ի և [[Աֆղանստան]]ի տեղում) ստեղծվեց մուսուլմանական [[Մեծ Մողոլների կայսրություն]]ը:ը։ Պետության ստեղծողը [[Զահիրեդդին Մուհամմեդ Բաբուր]]ն էր:էր։ Նրա ժառանգորդները կառավարում են Հնդկաստանում մինչև [[19-րդ դար]]ը՝ [[1858 թվական]]ը<ref name=չ>[https://books.google.am/books?id=meN0GwpRWhUC&pg=PA97&redir_esc=y Միջնադարյան Հնդկաստանի պատմությունը], Միջնադարյան հնդկական հարստություն, Մարատհական կայսրության ստեղծումն ու անկումը</ref>:։

Դեռևս [[1674 թվական]]ին մարատհական ծագում ունեցող խոշոր ավատատեր [[Շիվազի]]ն հրաժարվեց [[Բաջապուրի սուլթանություն|Բաջապուրի սուլթանության]] գերիշխանությունից և ընդունեց արքայի տիտղոսը:տիտղոսը։ Դարավոր դադարից հետո [[Հնդուստան թերակղզի|Հինդուստան թերակղզում]] [[իսլամ]]ադավան [[Մեծ Մողոլներ|մողոլների]] պետությունների կողքին ստեղծվեց հինդուիստական երկիր<ref name="չ" />:։

Շիվազիի պետությունը ստեղծվել էր տարբեր իշխանությունների դեմ հաջող պայքարի հետևանքով:հետևանքով։ Այն իր մեջ ընդգրկում էր Միջին Հնդկաստանի արևմտյան մասի զգալի տարածությունները։ [[1674 թվական]]ին Շիվազին թագադրվել է իբրև Մահարաշտրայի (մարատհների երկիրը) գերագույն կառավարիչ։ Նրա մի շարք միջոցառումները (հողագրանցում, ֆեոդալական հիերարխիայի միջանկյալ օղակների վերացում, կառավարման կենտրոնացում) զգալիորեն թեթևացրել են ֆեոդալների շահագործման լուծը մարատհների համար։ Միևնույն ժամանակ Շիվազին դաժանորեն կողոպտել է նվաճած տարածքների բնակչությանը։

Մարատհական կայսրությունն իր ստեղծումով կարևոր դեր է խաղացել [[Մեծ Մողոլների կայսրություն|Մեծ Մոնղոլների կայսրության]] թուլացման գործում։ Շիվազին մեծարվում է իբրև մարատհների ազգային հերոս։ Սակայն նա չի կարողացել երկար կառավարել իր ստեղծած երկրում:երկրում։ [[1680 թվական]]ին նա մահացել է և հոր մահից հետո երկրում սկսվել են գահակալական կռիվներ:կռիվներ։

Շիվազիի որդիներից Սամբհաջին հաղթելով իր եղբայր Ռաջարամին իրեն հռչակեց երկրի առաջնորդ:առաջնորդ։ Նա որդեգրեց իր հոր վարած զավթողական քաղաքականությունը:քաղաքականությունը։ Նրա կառավարման տարիներին Մեծ Մողոլները ռազմախուժեցին Մարատհական պետության տարածք:տարածք։ Նրանց դեմ ելան քոչվոր մարահական ցեղերը, որոնք կռվում էին հանուն իրենց հայրենիքի:հայրենիքի։ [[Հնդկաստան]]ում սկսվեց մողոլա-մարատհական պատերազմը, որը պատմության մեջ հայտնի է նաև ''Դեկանյան պատերազմ'' անվանումով<ref>[https://books.google.am/books?id=2RKTigrrP1cC&pg=PA13&redir_esc=y Պատերազմներ ընդդեմ Հնդկաստանի մուսուլմանական տիրապետության]</ref>:։

Իսլամադավան մողոլների դեմ մարտերում Մարատհական պետության կողքին կռվում էին նաև Բուջապուրի և Հոլկոնդայի սուլթանությունները:սուլթանությունները։ [[1689 թվական]]ին Սամբհաջին գահընկեց է արվել, իսկ 1700 թվականին՝ վախճանվել:վախճանվել։ Սամբհաջիին փոխարինեց վերջինիս եղբայրը՝ Ռաջարամը:Ռաջարամը։ Նրա կառավարման տարիներին ևս շարունակվել է իր նախորդի օրոք բռնկված պատերազմը:պատերազմը։ [[1707 թվական]]ի մայիսին վերջապես պատերազմն ավարտվեց:ավարտվեց։ Պատերազմի արդյունքներ կարելի է նշել մաղոլների իշխանության թուլացումն ու մարատհների ամրապնդումը:ամրապնդումը։ Նույն թվականին Ռաջարամի այրի կինը՝ Թարաբայը, գահընկեց եղավ և նրան փոխարինեց Շահուջին, ով Սամբհաջի որդին էր<ref>[https://books.google.am/books?id=bXWiACEwPR8C&pg=PR21&lpg=PR21&dq=Sailendra+Nath+Sen+Peshwa+Balaji+Vishwanath+1713&source=bl&ots=kqD8F2YvO6&sig=1MMsEikuGFk63yB20StrqSuIVRc&hl=en&sa=X&ei=6oGCVd7cDZLs8AX-3574DA&ved=0CC4Q6AEwAw#v=onepage&q=Sailendra%20Nath%20Sen%20Peshwa%20Balaji%20Vishwanath%201713&f=false Ժամանակակից Հնդկաստանի առաջադեմ պատմությունը], Մարատհական կայսրությունը Հնդկաստանի տարածքում, պատմություն և տեղագրություն</ref>:։

Նա սկսեց վարել կենտրոնախույս քաղաքականություն, որը և շարունակվեց կայսրության մյուս առաջնորդների կողմից:կողմից։ Երբեմնի հզոր Մարատհական պետությունը լճացման ուղին էր բռնել:բռնել։ Դրան նպաստեցին [[1775 թվական]]ից սկսված անգլիական արշավանքները<ref>Մ. Ռ. Քանտակ (1993). [https://books.google.am/books?id=cdXnVOKKkssC&pg=PA18&redir_esc=y Անգլո-մարատհական պատերազմ, 1774–1783], Խոշոր ճակատամարտերի ռազմական ուսումնասիրություններ ISBN 978-81-7154-696-1</ref>:։ Անգլո-մարատհական պատերազմներն ավարտվեցին [[1818 թվական]]ին:ին։ Հաջորդ տարում՝ 1819 թվականին գահընկեց է արվում մարատհների վերջին թագավորը՝ Փրատապ սինգը, իսկ 1820 թվականի [[Սեպտեմբերի 21|սեպտեմբերի 21-ին]] Մարատհական կայսրությունը վերջնականապես կործանվեց՝ բռնակցվելով Բրիտանական Հնդկաստանին:Հնդկաստանին։