Վիքիպեդիա

«Գյուղատնտեսության կոլեկտիվացումը ԽՍՀՄ-ում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չNo edit summary
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 4.
'''Գյուղատնտեսության կոլեկտիվացում''' ({{lang-ru|''коллективизация''}}), անհատական գյուղացիական տնտեսությունների միավորման և [[կոլտնտեսություն]]ների (կոլխոզ) ձևավորման գործընթաց [[ԽՍՀՄ]]-ում<ref name="armeniatotalitaris">{{Cite web|url=http://www.armeniatotalitaris.am/?p=5265&hilite=%27%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4%27|title=Կոլեկտիվացում|website=armeniatotalitaris.am|date=|accessdate=մարտի 8, 2021}}</ref>, որն անցկացվել է 1928-1940 թվականների ընթացքում՝ [[Իոսիֆ Ստալին]]ի կառավարման ժամանակահատվածում՝ կոոպերացման միջոցով գյուղացիական մենատնտեսությունները խորհրդային համայնական տնտեսությունների վերափոխելու հարկադրված ճանապարհով։
 
Խորհրդային ղեկավարությունը վստահաբար ակնկալում էր, որ գյուղացիական անհատ տնտեսություններից անցումը կոլտնտեսություններին իսկույնևեթ կբարելավի քաղաքային բնակչության պարենային ապահովումը, [[Վերամշակող արդյունաբերություն|վերամշակող արդյունաբերության]] համար հումքի մատակարարումը, ինչպես նաև կենտրոնական իշխանության կողմից սահմանված քվոտաների միջոցով կոլտնտեսությունների գյուղատնտեսական արտադրանքի արտահանումը:արտահանումը։ Գյուղատնտեսության համատարած կոլեկտիվացումը ծառայեցվում էր նաև արագ ինդուստրալացմանը և ուրբանիզացիային<ref name="Stephen Kotkin 1997. Pp. 70-79">Stephen Kotkin. ''Magnetic Mountain: Stalinism As a Civilization''. First Paperback Edition. Berkeley and Los Angeles, California, USA: University of California Press, 1997. {{ISBN|9780520208230}}. pp. 70–79.</ref>։
 
== Պատմություն ==
Տող 11.
Դեռ առաջին հնգամյակի սկզբներին ([[1928]]) ԽՍՀՄ գյուղատնտեսության մեջ գերիշխում Էին մանր, անհատ տնտեսությունները (մինչև 25 միլիոն տնտեսություն)։ Գյուղատնտեսության մեջ կոլեկտիվացումը ծավալելու մասին որոշումն ընդունվեց [[ՀամԿ(բ)Կ 15-րդ համագումար]]ում (1927 թվական)։ Գյուղատնտեսական արտելը առաջադրվեց որպես կոլտնտեսությունների հիմնական ձև։ Արտելներում հանրայնացվում Էին [[աշխատանք]]ը, [[հող]]ը, գործիքները, [[Գյուղատնտեսական կենդանիներ|անասուններ]]ը, [[սերմացու]]ն և արտադրության այլ հիմնական միջոցները<ref name="armtot1">{{Cite web|url=http://www.armeniatotalitaris.am/?p=5227|title=Կոլխոզ, կոլտնտեսություն|website=armeniatotalitaris.am|date=|accessdate=մարտի 8, 2021}}</ref>։ Միջոցները համարվում էին կոլտնտեսությունների անդամների ընդհանուր սեփականությունը։ Բոլոր աշխատանքները ղեկավարում էին անամների կողմից ընտրված մարդը՝ կոլխոզի նախագահը<ref name="armtot1" />։
 
Կոլտնտեսականների անձնական սեփականություն Էին մնում բնակելի շինությունները, մանր ինվենտարը, սահմանափակ քանակությամբ մթերատու անասուններ, ոչ մեծ «տնամերձ հողամաս»՝ անձնական տնտեսություն վարելու համար։ Կուսակցական, Խորհրդային և կոոպերատիվ կազմակերպությունները դարձան կոլտնտեսությունների անմիջական կազմակերպիչները։ [[1928]] թվականի ամռանը կոլտնտեսությունների թիվը կազմեց 33,3 հազար, իսկ [[1929]] թվականի ամռանը՝ 57 հազար։ 1929 թվականի վերջերից սկսվեց գյուղատնտեսության համատարած կոլեկտիվացման փուլը, որին բնորոշ էր գյուղացիների, մասսայական մուտքը կոլտնտեսություններ։ Կոլեկտիվացմանը դեմ արտահայտվող գյուղացիները համարվում էին [[հակասովետիզմ|հակասովետական]], [[ժողովրդի թշնամի]], [[Կուլակներ|կուլակ]], [[հակահեղափոխականություն|հակահեղափոխական]], որոնք բոլորն էլ քրեորեն պատժելի էին [[Խորհրդային սահմանադրություններ|ԽՍՀՄ սահմանադրությամբ]]<ref name="armeniatotalitaris" />:։ Նման անձնաց հայտնաբերումը և ուժային կառույցների համար համապատասխան անվանական ցուցակների կազմումը վստահվում էր կոլտնտեսության ղեկավարներին<ref name="GAA1">{{cite journal |last1=Խառատյան |first1=Հրանուշ |title=Ստալինյան բռնաճնշումները Հայաստանում, պատմություն, հիշողություն, առօրյա |journal=ՀՀ ԳԱԱ «Գիsություն» հrաsաrակչություն |date=2015 |issue=ՀՏԴ 94(479.25) |pages=428 |url=https://www.dvv-international.ge/fileadmin/files/caucasus-turkey/Armenia/Resources/Stalin_Era_Repressions_in_Armenia.pdf |access-date=մարտի 8, 2021 |publisher=[[ՀՀ ԳԱԱ]] |location=Երևան}}</ref>:։
 
ՀամԿ(բ)Կ ԿԿ-ի [[1929]] թվականի նոյեմբերյան պլենումի «Կոլտնտեսային շինարարության արդյունքների և հետագա խնդիրների մասին» որոշման մեջ նշվեց, որ Խորհրդային Միությունը թևակոխել էր «գյուղի ծավալուն վերափոխման և սոցիալիստական խոշոր հողամշակության կառուցման ժամանակաշրջան», որը կոլտնտեսային շարժումը առանձին շրջանների համար համատարած կոլեկտիվացման խնդիր էր դնում։ Պլենումը որոշեց գյուղատնտեսության սոցիալիստական եղանակի անցման գործին ցուցաբերվող օգնությունն ուժեղացնելու, դրա նյութատեխնիկական բազան ամրապնդելու, կադրերի պատրաստումը բարելավելու հիմնական միջոցները։ Քաղաքներից կոլտնտեսություններ մշտական աշխատանքի ուղարկվեցին 25 հազար բանվորներ։ Հարկադիր կոլեկտիվացման սուր քննադատներից էր աջաթևյան [[Նիկոլայ Բուխարին]]ը, ով տվյալ երևույթը որակում էր «լիովին անպաշտպան տղամարդկանց, կանանց և երեխաների զանգվածային ոչնչացում»։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Գյուղատնտեսության_կոլեկտիվացումը_ԽՍՀՄ-ում» էջից