«Հելիում»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Տես նաևը ծանոթագրություններից առաջ, փոխարինվեց: == Ծանոթագրություններ == {{ծանցանկ}} == Տես նաև == * [[Պարբերական աղյո oգտվելով ԱՎԲ |
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589) |
||
Տող 49.
== Պատմություն ==
[[1868]] թվականին ֆրանսիացի Ժ. ժանսենը և անգլիացի Զ. Ն. Լոկիերը արեգակի սպեկտրում հայտնաբերեցին վառ դեղին գիծ, որը չէր վերագրվում այդ ժամանակ հայտնի որևէ տարրի։ [[1871]] թվականին Զ. Ն. Լոկիերը պարզեց, որ դա նոր տարր է Արեգակի վրա և անվանեց «Հելում» ({{lang-grc|ἥλιος}} - «Արեգակ»)։ [[1895]] թվականին անգլիացի Ու. Ռամզայը ռադիոակտիվ կլևեիտ հանքաքարերի տաքացումից անջատված գազի սպեկտրում գտավ նույն դեղին գիծը<ref>{{ռուսերեն հոդված|автор= Kochhar, R. K.|заглавие= French astronomers in India during the 17th - 19th centuries|оригинал=|ссылка=http://articles.adsabs.harvard.edu//full/1991JBAA..101...95K/0000099.000.html| автор издания=|издание= Journal of the British Astronomical Association|тип=|место=|издательство=|год= 1991|выпуск=|том= 101|номер= 2|страницы= 95-100|isbn=|язык=en}}</ref><ref name="finkelstein1">{{ռուսերեն գիրք|автор= Финкельштейн Д.Н.|часть= Глава II. Открытие инертных газов и периодический закон Менделеева|заглавие= Инертные газы|оригинал=|ссылка=http://publ.lib.ru/ARCHIVES/F/FINKEL%27SHTEYN_David_Naumovich/_Finkel%27shteyn_D.N..html|издание= Изд. 2-е|место= М.|издательство = Наука|год=1979|том=|страницы=40-46|страниц=200|серия=«Наука и технический прогресс»|isbn=|тираж=19000}}</ref>
Երկրի վրա հելիում քիչ է. 1 մ<sup>3</sup> օդը պարունակում է 5,24 սմ<sup>3</sup> հելիում, իսկ երկրի յուրաքանչյուր կիլոգրամ նյութը՝ 0,003 մգ։ [[Տիեզերք]]ում ըստ տարածվածության հելիումը երկրորդն է՝ [[Ջրածին|ջրածնից]] հետո, երկրի վրա <sup>4</sup>He իզոտոպը մշտապես առաջանում է [[ուրան]]ի, [[թորիում]]ի և ռադիոակտիվ այլ տարրերի տրոհմամբ։ Երկրակեղևում հելիումի պարունակությունը 3•10<sup>−7</sup> % է (ըստ զանգվածի)։ <sup>4</sup>He<sup>+</sup> ատոմի [[միջուկ]]ները (բաղկացած են 2 [[պրոտոն]]ից և 2 [[նեյտրոն]]ից) կոչվում են [[ալֆա-մասնիկներ]]
::4<sup>1</sup>H = 4He + 2β<sup>+</sup> + 2υ,
Տող 57.
== Ֆիզիկական հատկություններ ==
Սովորական պայմաններում հելիում անհոտ, միատոմ գազ է, խտությունը՝ 0,17846 գ/լ, եռման [[ջերմաստիճան]]ը՝ -268,93 °C: Ատոմների համեմատաբար թույլ փոխազդեցության պատճառով հելիումը ավելի ցածր ջերմաստիճանում է հեղուկանում, քան ցանկացած այլ [[գազ]]
Բնականոն ճնշման պայմաններում հելիումը միակ հեղուկն է, որ չի պնդանում հնարավոր ամենացածր ջերմաստիճաններում, պնդանում է միայն 25 մթնոլորտից բարձր։
Տող 75.
== Արժեք ==
*[[2009]] թվականին մասնավոր ընկերություններում գազային հելիումի գները կազմում էին 2,5-3 $/մ³<ref>[http://www.ngtp.ru/rub/3/15_2009.pdf http://www.ngtp.ru/rub/3/15_2009.pdf Нефтегазовая технология. Теория и практика. 2009 (4) ISSN 2070-5379.]</ref>:
*[[2010]] թվականին [[Եվրոպա]]յում հեղուկ հելիումի գները 1 լիտրը կազմում էր մոտ 11 [[եվրո]]
*[[2012]] թվականին 1 [[լիտր]]ը 23 եվրո։
|