«Կանադական դոլար»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ մանր-մունր
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 22.
}}
 
'''Կանադական դոլար''', ([[Ֆրանսերեն|ֆր.]]`dollar canadien, [[Անգլերեն|անգլ.]]`Canadian dollar, կոդ [[ISO 4217]]-CAD, կրճատ տարբերակը`$ կամ C$)` Կանադայի [[Արժույթ|դրամական միավոր]]:։ Թողարկվել է 1858 թվականին:թվականին։ Մեկ կանադական դոլարը կազմված է 100 ցենտից:ցենտից։ 2007 թվականին համաշխարհային արտարժույթի շուկայում կանադական դոլարը զբաղեցնում էր 7-րդ տեղը` արտարժույթի շուկայում շատ էր վաճառվում<ref>http://www.bis.org/publ/rpfxf07t.pdf (December 2007) Bank for International Settlements</ref>:։ Կանադական դոլարի կուրսի տատանման վրա նշանակալից ազդեցություն ուներ [[ԱՄՆ և Կանադա. տնտեսություն, քաղաքականություն, մշակույթ|ԱՄՆ տնտեսությունը]] և [[ԱՄՆ դոլար]]ը, համեմատաբար քիչ ազդեցություն ունեին` [[Իեն|ճապոնական իենը]], [[չինական յուան]]ը և [[եվրո]]ն:ն։
 
== Պատմություն ==
 
=== Իսպանական դոլարներ ===
Առաջին արժույթը, որ կիրառվեց Կանադայի տարածքում, այսպես կոչված, իսպանական դոլարն էր`[[ռեալ]]ներ, թողարկվել էր [[Իսպանական կայսրություն|Իսպանական կայսրության]] համար:համար։
 
=== Ոսկե դոլարներ ===
1841 թվականին բրիտանական նահանգ Կանադան շրջանառության մեջ դրեց սեփական դոլարը, ԱՄՆ ոսկե դոլարին համարժեք, որը կազմված էր 5 [[շիլլինգ]]ից:ից։ 1858 թվականին, պաշտոնապես, կանադական դոլարը փոխարինեց [[կանադական ֆունտ]]ին:ին։ Մինչ այդ, Կանադայում` կապված սեփական արժույթի պակասով, կիրառվում էր բավականին բարդ գնանշման համակարգ, իսկ առօրյա կյանքում կիրառվում էին բրիտանական, ամերիկյան և մեքսիկական մանրադրամներ, ինչպես նաև կանադական բանկերի կողմից թողարկված թղթե բոներ և պղնձադրամներ:պղնձադրամներ։
 
=== Ֆրանսախոս Կանադա ===
Ֆրանկոկանադացիների խոսակցականում (հատկապես [[Քվեբեկ (քաղաք)|քվեբեկցիների]]) կանադական դոլարը հաճախ անվանվում էր [[պիաստր]] (ֆր.`le piastre), իսկ վճարը (ստանդարտ. ֆր.`un cent) կոչվում էր «սու» (ֆր.`sou): Սա հարգանքի տուրք է [[Ֆրանսիական գաղութային կայսրություն|ֆրանսիական գաղութային կայսրության]] արժույթների ավանդական անուններին (տես [[Նոր Ֆրանսիա]]):։
 
== Թղթադրամներ ==
[[Պատկեր:Dominion of Canada one Dollar banknote of 1898.jpg|thumb|329px|Կանադական 1 դոլարանոց, Կանադա, 1898 թվական]]
Կանադային առաջին թղթե դրամները` դոլարների տեսքով (այդ ժամանակ դեռևս ամերիկական, քանի որ Կանադան պաշտոնապես չուներ իր արժույթը), եղել են բրիտանական բանկային թղթադրամներ, որոնք թողարկվել էին 1813 և 1815 թվականների ընթացքում:ընթացքում։ Որոշ գաղութային վարչություններում (առաջին հերթին 1866 թվականին կանադային նահանգներում), սկսած 1830-ական թվականներից, թղթադրամները գնահատվեցին բանկերի կողմերից, իսկ սկսած 1870 թվականից` Կանադա համադաշնակցությունում:համադաշնակցությունում։ Որոշ մունիցիպալիտետներ թողարկեցին նաև իրենց թղթադրամները:թղթադրամները։
 
1935 թվականին հիմնադրվեց Կանադայի բանկը:բանկը։ Նա իր վրա վերցրեց կանադական դրամի թողարկումը և սկսեց թղթադրամների թողարկումը` 1, 2, 5, 10, 20, 25, 50, 100, 500 և 1000 դոլար արժողությամբ:արժողությամբ։ 1944 թվականին տեղական բանկերին արգելվեց թողարկել սեփական դրամները:դրամները։ Թողարկման իրավունքը մնաց միայն Royal Bank of Canada և [[Մոնրեալ]]ի բանկին:բանկին։
 
1935 թվականից հետո զգալի փոփոխություններ կատարվեցին թղթադրամների դիզայնի մեջ:մեջ։ Ինչպես նաև 1937, 1954, 1970, 1986 թվականներին թողարկեցին թղթադրամների նոր շարք:շարք։
 
2011 թվականից սկսած Կանադայի բանկը սկսեց շրջանառության մեջ դնել [[պոլիմերային թղթադրամ]]ներ`2011 թվականի նոյեմբերի 15-ին`100 դոլարանոց, 2012 թվականի մարտի 26-ին`50 դոլարանոց<ref>[http://news.numizmatik.ru/kanada-vypustila-polimernye-50-dollarov__n4514.html Канада выпустила полимерные 50 долларов]</ref>, 2012 թվականի նոյեմբերի 7-ին`20 դոլարանոց:դոլարանոց։ Մինչև 2013 թվականի ավարտը թողարկեցին 10 և 5 դոլար արժողությամբ պոլիմերային թղթադրամներ:թղթադրամներ։
 
Ներկայումս Կանադայի բոլոր թղթադրամները տպվում են Canadian Bank Note Company and BA International Inc` Կանադայի բանկի հետ ունեցած պայմանագրին համապատասխան:համապատասխան։
 
Կանադայի բանկի բոլոր թղթադրամները, 1935 թվականից թողարկած, հանդիսանում են օրինական վճարային միջոց, սակայն որոշ թղթադրամներ չեն շրջանառվում:շրջանառվում։ 1 և 2 դոլարանոցները չեն թողարկվում համապատասխանաբար 1989 և 1996 թվականներից և փոխարինվել են մանրադրամներով:մանրադրամներով։ 25 և 500 դոլարանոցները չեն թողարկվել 1935 թվականից, 1000 դոլարանոցը`2000 թվականից<ref>[https://www.bankofcanada.ca/banknotes/upcoming-changes-to-legal-tender-status-for-older-bank-notes/ Upcoming changes to legal tender status for older bank notes], Банк Канады{{en icon}}</ref>:։ 2018 թվականի բյուջեի հանրայնացումից հետո պարզ դարձավ Կանադայի բանկի մտադրությունը` շրջանառությունից հանել 1000 դոլարանոցը, ինչպես նաև փաստացի չօգտագործվող 1, 2, 25 և 500 դոլար արժողությամբ թղթադրամները:թղթադրամները։ Այդ թղթադրամները շրջանառությունից հանելու որոշումը դեռևս հայտարարված չէ, սակայն ենթադրվում է, որ այն բավականին երկար կտևի<ref>[https://news.knopka.ca/read/3759 Канада изымает из обращения тысячедолларовые банкноты], Knopka.ca</ref>:։
 
== Մանրադրամներ ==
Տող 55.
* 10 ցենտ` արծաթ, նիկելապատ պողպատ
* 25 ցենտ` արծաթ (մինչև 1968), նիկել (1968—1999), նիկելապատ պողպատ (1999-ից)
* 50 ցենտ` արծաթ (մինչև 1968), նիկել, նիկելապատ պողպատ (1999-ից):։ Փաստացի 50 ցենտ անվանական արժեքով մանրադրամը չէր գործածվում և գնվում էր միայն կոլեկցիոներիների կողմից
* 1 դոլար` արծաթ (1935—1967),նիկել (1968—1986), նիկելյա արույրով պատված (1987—2011), նիկելյա արույրով պատված (2012-ից)
* 2 դոլար` բիմետալ` ալյումինաբրոնզե խառնուրդ նիկելյա օղակում (1996 թվականից)
Տող 61.
== Փոխարժեքի ռեժիմ ==
 
Կանադական դոլարը աշխարհաքաղաքական դիրքից ելնելով գտնվում էր ԱՄՆ տնտեսության ազդեցության տակ, իսկ վերջին ժամանակներին նաև [[Ասիական և խաղաղօվկանոսյան տնտեսական խորհուրդ|ԱԽՏԽ]] երկրների տնտեսության:տնտեսության։ 20-րդ դարի ընթացքում և 21-րդ դարի սկզբին [[Բիզնես ցիկլ|ցիկլային]] արժույթի տատանումները բնորոշեցին կանադական դոլարը և Կանադայի տնտեսությունը:տնտեսությունը։ Այսպես, մինչև 1976 թվականը կանադական դոլարը էժան էր ամերիկականից, իսկ հետո արժեզրկվեց` մինչև 2003 թվականը, 2003 թվականին նշմարվեց կանադական դոլարի բարձրացում:բարձրացում։ Էժան կանադական դոլարը կանադական ապրանքների (հատկապես հումքի) լծակն էր ԱՄՆ շուկայում:շուկայում։ Աստիճանաբար, ԱՄՆ տնտեսության մեջ նկատվող բացասական միտումները 2005-2007 թվականներին հանգեցրեցին դոլարի արժեզրկման:արժեզրկման։ 2007 թվականի սեպտեմբերին կանադական դոլարը հավասարվեց ամերիկական դոլարին, որը, սակայն ուժեղ հարված հասցրեց սպառողներին և [[Արտահանում|արտահանողներին]]:։ 2010 թվականի նոյեմբերին կանադական դոլարը հավասարվեց ԱՄՆ դոլարին, որից հետո կանադական դոլարը սկսեց նորից արժեզրկվել:արժեզրկվել։
 
Ներկայումս Կանադայում կիրառվում է ազատ [[լողացող փոխարժեք]]ի ռեժիմ:ռեժիմ։
 
[[Պատկեր:CAD USD Exchange Rates.png|center]]