«Ինկերի ճանապարհներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Ավելացրեք 3 գիրք Վիքիպեդիա:Ստուգելիություն (20210116)) #IABot (v2.0.8) (GreenC bot
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 15.
| Նստաշրջան =38
}}
'''Ինկերի ճանապարհներ''' ({{lang-qu|Qhapaq Ñan}}« «թագավորական ճանապարհ»), բազմաթիվ սալարկված ճանապարհների ցանց, որը կառուցվել է [[Հնդկացիներ|հնդկացիական]] քաղաքակրթությունների կողմից մի քանի հազարամյակների ընթացքում [[Հարավային Ամերիկա]]յում, [[Անդեր|Անդյան տարածաշրջանում]]` [[Կոլումբիա]]յում, [[Էկվադոր]]ում, [[Պերու]]ում, [[Բոլիվիա]]յում, [[Չիլի]]ում, [[Արգենտինա]]յում, ինչպես մերձափնյա դաշտավայրերում, անապատներում, այնպես էլ լեռներում, ժայռերի և կիրճերի միջով, կախովի կամուրջների և աստիճանների միջոցով<ref>{{cite book |author= |title=Incas: lords of gold and glory |url=https://archive.org/details/incaslordsofgold00time|publisher=Time-Life Books |location=New York |year=1992 |pages=[https://archive.org/details/incaslordsofgold00time/page/94 94]–97 |isbn=0-8094-9870-7 |oclc= |doi= |accessdate=}}</ref><ref name="D'Altroy2002a">{{cite book|last=D'Altroy |first=Terence N. |title=The Incas |publisher=Blackwell Publishers Inc |year=2002 |isbn=0-631-17677-2}}</ref><ref name=Thompson1966>{{cite journal|last=Thompson|first=Donald E.|author2=John V. Murra|title=The Inca Bridges in the Huanuco Region|journal=Society for American Archaeology|date=July 1966|volume=31|series=5|issue=1}}</ref>:։
 
Հիմնական մայրուղիների գլխավոր շինարարները համարվում էին [[ինկեր]]ը, դրանց շինարարությունը դադարեցվեց [[16-րդ դար]]ում [[Կոնկիստա|զավթիչ-իսպանացիների]] գալով, որոնք չէին տիրապետում տեղական տեխնոլոգիաներին և այլևս ի վիճակի չէին պահպանելու այդ ճանապարհները պատշաճ վիճակում:վիճակում։ Գլխավոր էին համարվում ինկերի կայսրության տարածքով խաչաձև հատվող չորս ճանապարհները (կենտրոնը` Կուսկո քաղաքում):։ Ամենաերկար ճանապարհի երկարությունը կազմում է 6600 կիլոմետրից ոչ պակաս (1200 լիգ):։ Ճանապարհները միացնում էին բոլոր գավառների մայրաքաղաքները, որոնցից յուրաքանչյուրից դուրս էր գալիս մի քանի ուղի:ուղի։ Յուրաքանչյուր ճանապարհի վրա, որոշակի հաստատուն տարածությունների վրա կային իջևանատներ, տարածությունները նշված էին սահմանագծման սյուներով և կոչվում էին ''տոպո'' կամ ''տիպու'':։ Ճանապարհային ցանցի ընդհանուր երկարությունը գնահատվում էր 30 000 կմ:կմ։ Մյուսներից լավ պահպանված տեղամասերը 6000 կմ երկարությամբ գտնվում են վերը թվարկված վեց երկրների տարածքներում և 2014 թվականից ընդգրկված են [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ]]-ի [[Համաշխարհային ժառանգություն|Համաշխարհային ժառանգության]] ցանկի մեջ:մեջ։
 
== Գրականություն ==