«Գյուղատնտեսության կոլեկտիվացումը ԽՍՀՄ-ում»–ի խմբագրումների տարբերություն

[[Պատկեր:Вышибем кулаков из колхозов 1930.jpg|240px|մինի|«Դուրս հանենք կուլակներին կոլտնտեսություններից» գրությամբ խորհրդային ագիտացիոն պաստառ]]

[[Պատկեր:Forced collectivization USSR.jpg|մինի|240px|Կուլակների հացահատիկի առգրավում Կուբանում ([[1933]])]]

'''Գյուղատնտեսության կոլեկտիվացում''' ({{lang-ru|''коллективизация''}}), անհատական գյուղացիական տնտեսությունների միավորման և [[կոլտնտեսություն]]ների (կոլխոզ) ձևավորման գործընթաց [[ԽՍՀՄ]]-ում<ref name="armeniatotalitaris">{{Cite web|url=http://www.armeniatotalitaris.am/?p=5265&hilite=%27%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4%27|title=Կոլեկտիվացում|website=armeniatotalitaris.am|date=|accessdate=մարտի 8, 2021}}</ref>, որն անցկացվել է 1928-1940 թվականների ընթացքում՝ [[Իոսիֆ Ստալին]]ի կառավարման ժամանակահատվածում՝ կոոպերացման միջոցով գյուղացիական մենատնտեսությունները՝ խորհրդային համայնական տնտեսությունների վերափոխելու հարկադրված ճանապարհով։

 

 

[[1931]] թվականի հունիսին կոլտնտեսությունների ընդհանուր թիվը 211 հազար էր, որոնք միավորում էին 13 միլիոն գյուղացիական տնտեսություն։ Այնուամենայնիվ, արագ արդյունաբերականացման, գյուղատնտեսական աշխատուժի նվազման և մի քանի վատ երաշտների զուգորդմամբ, բնակչության հացահատիկի հարկադիր մթերումը (առգրավումը) պատճառ հանդիսացավ 1932—1933 թվականների երկրում [[Համատարած սով ԽՍՀՄ-ում (1932—1933)|բռնկված համատարած զանգվածային սովին]], որին, տարբեր տվյալներով, զոհ գնացին 4-ից 7,5 մլն քաղաքացիներ։ Միայն [[Ուկրաինական ԽՍՀ]] տարածքում [[Հոլոդոմոր]]ին զոհ գնաց 2,2 միլիոն մարդ<ref>{{cite web |last1=Մանուկյան |first1=Սուրեն |title=«Հոլոդոմոր»-ը որպես քաղաքական գործոն |url=http://www.noravank.am/arm/articles/detail.php?ELEMENT_ID=735 |website=noravank.am |access-date=մարտի 8, 2021 |date=փետրվարի 15, 2009}}</ref><ref name="nalivajchenko 2010">{{cite web|title=Наливайченко назвал количество жертв голодомора в Украине |url=http://lb.ua/news/2010/01/14/19793_nalivaychenko_nazval_kolichestvo_zh.html|publisher=LB.ua|date=հունվարի 14, 2010|access-date=մարտի 8, 2021}}</ref><ref>{{cite web |title= Yulia Tymoshenko: our duty is to protect the memory of the Holodomor victims |url= http://www.tymoshenko.ua/en/article/yulia_tymoshenko_holodomor |archive-url= https://web.archive.org/web/20101129224602/http://www.tymoshenko.ua/en/article/yulia_tymoshenko_holodomor |archive-date= 2010-11-29 |publisher= Tymoshenko's official website |date= 27 November 2010 |access-date= 21 July 2012 }}</ref>

 

[[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի (1939-1945) գործողությունները մեծ վնաս պատճառեցին խորհրդային գյուղատնտեսության ենթակառուցվածքներին, ժամանակավորապես հակառակորդի ձեռքն անցան գյուղատնտեսական կարևոր շրջաններ։ Պատերազմից հետո սկսվեց կոլտնտեսությունների, ՄՏԿ-ների և խորհրդային տնտեսությունների վերականգնումը։ Արդեն [[1949]] թվականին գյուղատնտեսության արտադրության մակարդակը հասավ նախապատերազմյան՝ [[1940]] թվականի մակարդակին{{փաստ}}։ [[1949]]-[[1950]] թվականներին կոլեկտիվացումն ավարտվեց նան [[Ուկրաինա]]յի, [[Բելառուսիա]]յի, [[Մոլդավիա]]յի արևմտյան շրջաններում, ինչպես նաև բալթյան երեք հանրապետություններում՝ [[էստոնիա]]յում, [[Լատվիա]]յում, [[Լիտվա]]յում, որոնք [[Բալթյան երկրների բռնակցումը Խորհրդային Ռուսաստանի կողմից|բռնակցվել էին]] Խորհրդային Միությանը, համաձայն «[[Խորհրդա-գերմանական պայմանագիր (1939)|Մոլոտով-Ռիբենտրոպ» դաշնագր]]ում առկա գաղտնի արձանագրությունների։ [[1950]] թվականից սկսած ձեռնարկվեց կոլտնտեսությունների խոշորացումը (1950 թվականին երկրում կար 123,7 հազար կոլտնտեսություն, [[1953]] թվականի վերջին՝ 93 հազար, [[1974]] թվականին՝ 30 հազար)։