«Դիարբեքիր»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ added Category:Թուրքիայի քրդաբնակ բնակավայրեր (CatCompleter via en:Category:Kurdish settlements in Turkey) using HotCat |
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589) |
||
Տող 70.
Դիարբեքիր անվանման ծագման հետ կա երկու վարկած<ref name=texanunneri_bararan/>.
# Այն արաբերեն բառ է և կազմված է '''դիար''' և '''Բաքր''' անվանումների միացումից։ Դիարը նշանակում է Երկիր, նահանգ, շրջան կամ բնակվելու տեղ, բաքր՝ արաբերեն նշանակում է
# Օսմանյան երկիրը երկար ժամանակ չի կարողացել նվաճել Դիարբեքիրի տարածքը և աննվաճ տարածքին տվել է «Դիար բեքիր» անվանումը, որը նշանակում է «կույսի երկիր»
=== Այլ անվանումներ ===
Դիարբեքիրը տարբեր ժամանակներում ունեցել է տարբեր անվանումներ։ Դրանք են. Ամդացվոց քաղաք. Ամեդ, Ամեդա, Ամեդի, Ամեդու, Ամիդ, Ամիդա, Ամիդի, Ամիդիա, Ամիդու, Ամիթ, Ամիտ, Ամիտա, Ամմեա, Բիտ-Զամանի, Գարա-Ամիդ, Գարա-Ամիտ, Գարա-Համիդ, Դիարբագ, Դիարբակ, Դիաբակր, Դիարբաք,Դիարբաքր, Դիարբեկ, Դիարբեկր, Դիարպեկ, Դիյարբեքիր, Էմդ, Էմիդ, Կարա-Ամիդ, ԿարաճԱմիտ, Կարա-Համիդ, Կարամիտ, Կոստանդիա, Համեթ, Համիդ, Համիթ, Յամիթ, Տիարբեքիր, Տիարպեքիր, Տիգրանակերտ<ref name=texanunneri_bararan>«Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 2, էջ 99-102</ref>
== Պատմություն ==
Տող 92.
[[XIX դար]]ի վերջին և [[XX դար]]ի սկզբին քաղաքն ուներ 40-45 000 բնակիչ, որից հայեր էին 10-15 000-ը։
Հայերը կենսուրախ էին։ Սիրում էին զբոսանքներ, խնջույքներ և ուխտագնացություններ։ Դրանք հաճախ ուղեկցվում էին երգ ու պարով<ref name=texanunneri_bararan/>
== Տնտեսություն ==
Տող 110.
XX դարի սկզբին Դիարբեքիրն ուներ 50-ից ավելի եկեղեցիներ ու մզկիթներ։ Դիարբեքիրի մոտ 10 հազար հայեր ունեին գործող երկու եկեղեցի (Ս.Սարգսի հնգախորան և [[Սուրբ Կիրակոս եկեղեցի (Դիարբեքիր)|Ս. Կիրակոս]]ի յոթնախորան)։
Քաղաքի գլխավոր մզկիթը եղել է Ուլու-ջամին, որը հնում եղել է բյուզանդական Հերակլ կայսեր օրոք [[629]] թվականին կառուցված '''Ս. Աստվածածի'''ն եկեղեցին։ Մզկիթներին են վերածվել նաև '''Կաթողիկե''', '''Ս. Գևորգ''', '''Ս. Երրորդություն''', '''Ս. Հովհաննես''' և այլ եկեղեցիները<ref name=texanunneri_bararan/>
== Կրթություն ==
Դիարբեքիրում գործում էր յոթ հայկական վարժարան (երկուսը պատկանում էր եկեղեցուն, մյուսները՝ Անձնվեր, Հայրենասիրաց, Մեսրովբյան, Պատանյաց և Համազգային ընկերություններին)։ Վարժարաններից մի քանիսում ուսուցանում էին նաև ճարտարապետություն, աշխարհագրություն, տրամաբանություն, փիլիսոփայություն, երկրաչափություն, երաժշտություն<ref name=texanunneri_bararan/>
== Տես նաև ==
|