«Բելժեց»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 6.
Բելժեց գյուղը հայտնի է դեռևս [[1515]] թվականից։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտի նախաշեմին բնակչությունը կազմում էր 2000 մարդ, որոնցից 100-ը ազգությամբ հրեաներ էին<ref>[http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/Content/8806/Slownik_historyczny_miejscowosci_wojewodztwa_zamojskiego.pdf Slownik historyczny miejscowosci wojewodztwa zamojskiego]</ref>։ Լեհաստանի տարածքը [[Գերմանիա]]յի և [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|ԽՍՀՄ]]-ի միջև բաժանվելու ժամանակ, [[1939]] թվականին նացիստները Բելժեցում կառուցեցին աշխատանքային համակենտրոնացման ճամբար։ [[1940]] թվականի օգոստոսին ճամբարում կային 11 հազար կալանավորներ՝ [[գնչուներ]], [[հրեաներ]] և այլ ազգերի ներկայացուցիչներ [[Ռադոմ]]ից, [[Լյուբլին]]ից, [[Վարշավա]]յից և նրանց հարակից բնակավայրերից։ Կալանավորների պարտականությունների մեջ էր մտնում կառուցել հակատանկային պատնեշներ գերմանախորհրդային սահմանի երկայնքով։
 
[[1941]] թվականի նոյեմբերին սկսվեց մահվան ճամբարի շինարարությունը [[Լեհեր|լեհ]] և [[Հրեաներ|հրեա]] կալանավորների կողմից:կողմից։ Արդեն իսկ [[1942]] թվականի փետրվարին ավարտվեցին հիմնական օբյեկտների կառուցումը, որոնց մեջ էին մտնում [[գազի խցիկ]]ներն ու բարաքները:բարաքները։ Ճամբարը Բելժեց գյուղի կայարանից կես կիլոմետր հեռավորության վրա էր՝ [[Լյուբլին]]-[[Լվով]] երկաթգծի հարևանությամբ:հարևանությամբ։ 1942 թվականի մարտի սկզբին ավարտվեցին գազի խցիկների փորձարկումները, որոնց ժամանակ կոտորվեցին բազմաթիվ հրեաներ Լյուբիչա-Կրուլևսկայա բնակավայրից, ովքեր կառուցել էին ճամբարը:ճամբարը։ 1942 թվականի մարտին [[Մահվան ճամբարներ|մահվան ճամբարն]] աշխատում էր ամբողջ հզորությամբ:հզորությամբ։ Արդեն մարտ ամսի ընթացքում գազի խցիկներում սպանվեցին շուրջ 80 հազար հրեաներ Լյուբլինի, Լվովի և Արևելյան Գալիցիայի այլ բնակավայրերի գետտոներից:գետտոներից։ Օրական հինգ անգամ կալանավորների էշելոններ էին բերվում Բելժեց:Բելժեց։
 
Բելժեց համակենտրոնացման ու մահվան ճամբարը գործունեություն ծավալեց մինչև 1943 թվականը:թվականը։ Այդ ընթացքում երկու անգամ մեկական ամսով փակվեց՝ ապրիլից մայիս և հունիսից հուլիս:հուլիս։ Փակման պատճառը շինարարական աշխատանքներն էին. գազի խցիկները երեքից դարձան վեցը:վեցը։ Իր ստեղծման պահից Բելժեց մահվան ճամբարում սպանվեցին 600 հազար հրեաներ և 2 հազար գնչուներ<ref name="yvs12">{{cite web|url=http://www.yadvashem.org/yv/ru/education/projects/phoenix/camps2.asp|title=Система уничтожения - Белжец - Образование - Яд Вашем|authorlink=|work=|publisher=yadvashem.org|format=|accessdate=2014-2-7|author=|datepublished=|lang=|description=}}</ref>:։
 
== Կալանավորների ոչնչացում ==
Բելժեց համակենտրոնացման ճամբարի սպանությունների համակարգը նույնն էր, ինչպես որ այլ մահվան ճամբարներում՝ [[Մայդանեկ]], [[Օսվենցիմ]], [[Սոբիբոր]], [[Տրեբլինկա]]:։
# Սելեկցիա՝ կանանց, տղամարդկանց ու երեխաների առանձնացում միմյանցից:միմյանցից։
# Կալանավորներին ասվում էր, որ նրանք ժամանել են տարանցիկ ճամբար, որտեղից ուղարկելու են աշխատանքային ճամբարներ և, հիգինայից ելնելով նրանք պետք է մերկանային, որպեսզի ախտահանվեին ու լոգանք ընդունեին (գազի խցիկների մուտքին գրված էր «Լոգարան» և այն կառուցված էր լոգարանի տեսքով, որտեղ զոհերին խեղդամահ էին անում [[Ցիկլոն B]] գազով):։
# Դեպի գազի խցիկներ գնալու ճանապարհին խոշտանգումներ, ծաղրուծանակ:ծաղրուծանակ։
 
== Ճամբարի ոչնչացում ==
Մինչև 1943 թվականի գարունը բոլոր սպանվածների մարմինները հանվեցին փոսերից, նույնիսկ հակատանկային խրամատներից, որոնք այդպես էլ չօգտագործվեցին, և այրեցին դրանք:դրանք։ Ճամբարի տարածքում տնկվել են ծառեր և թփեր, իսկ մի հատվածում գյուղատնտեսական ֆերմա է:է։
 
[[1945]] թվականի [[հունվարի 12]]-ին մահվան ճամբարն ազատագրվեց ԽՍՀՄ [[ԽՍՀՄ Զինված ուժեր|Կարմիր բանակի]] կողմից:կողմից։
 
== Գրականություն ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Բելժեց» էջից