«Ատակամա (անապատ)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589); ծանոթագրությունը տեղափոխում եմ կետադրական նշանից առաջ |
|||
Տող 3.
'''Ատակամա''' ({{lang-es|Desierto de Atacama}}) [[Անապատ (աշխարհագրություն)|անապատ]] [[Հարավային Ամերիկա]]յի արևմտյան ափին, [[Չիլի]]ի տարածքում (22° և 27° հվ.լ. մեջ տեղը)։
[[Պերուական հոսանք]]ը սառեցնում է մթնոլորտի ներքևի շերտերը և ստեղծում է ջերմաստիճանային ինվերսիա, որը խանգարում է տեղումների տարածմանը (քիչ քան 50 մմ տարին)։ Ատակաման աշխարհի ամենաչոր անապատն է (վերջին 400 տարիների ընթացքում այստեղ նկատելի տեղումներ չեն գրանցվել)<ref>http://ngm.nationalgeographic.com/ngm/0308/feature3/</ref>
Հունվարի միջին ջերմաստիճանը ափամերձ շրջաններում 19—20 °C է, հուլիսին՝ 13—14 °C: Ձմռանը անապատի որոշ շրջաններում հաճախակի են լինում մառախուղներ, օդի խոնավությունը բարձր է։ Բուսականություն հազվադեպ է հանդիպում կամ գրեթե բացակայում է. երբեմն հանդիպում են կակտուսներ և թփեր։ Կենդանական աշխարհը աղքատիկ է, բայց մերձափնյա ժայռերում հանդիպում են ձկներով կերակրվող թռչունների գաղութներ։ Անապատի եզրին՝ Խաղաղ օվկիանոսի ափին, գտնվում են Չիլիի խոշորագույն երկու նավահանգիստները՝ [[Արիկա]]ն և Իկեկեն։
== Ամենաչոր անապատ ==
Ատակամա անապատը Երկրի ամենաչոր անապատն է։ Այն գտնվում է [[Հարավային Ամերիկա]]յում՝ Չիլիի հյուսիսում. արևմուտքից սահմանակցում է [[Խաղաղ օվկիանոս]]ին, հյուսիսից՝ [[Պերու]]ին, արևմուտքից՝ [[Բոլիվիա]]յին և [[Արգենտինա]]
Անապատի որոշ վայրերում անձրև տեղում է մի քանի տարին մեկ։ Տեղումների միջին քանակը Չիլիի Անտոֆագաստի շրջանում կազմում է տարին 1 մմ։ Մի քանի մետեոկայաններում երբեք անձրև չի գրանցվել։ Կան փաստեր, որ Ատակամայում էական տեղումներ չեն գրանցվել [[1570]] - [[1971]] թվականներին։ Այս անապատում գրանցվել է օդի ամենացածր խոնավությունը՝ 0%:
Լեռները (բարձրությունը՝ մինչև 6885մ) ընդհանրապես չեն սառցակալում և հարավային մասում՝ հ. լ. 25° - 27° սառույցով չեն ծածկվել չորրորդական շրջանի ողջ ընթացքում, չնայած հավերժական սառցադաշտեր հանդիպում են մինչև 4400մ բարձրությունում և մշտական են 5500 մ-ից սկսած։ Ըստ բրիտանացի գիտնականների հետազոտությունների՝ գետերի հուները 120 000 տարվա ընթացքում այստեղ չոր են։
Տող 14.
== Բուսականություն ==
Ջրային ժամանակավոր հոսանքների հուների մոտ առաջացել են [[օազիս]]
== Օգտակար հանածոներ ==
Տող 20.
== Ջուր ==
Ջուր հավաքելու համար տեղացիներն օգտագործում են այսպես կոչված «մառախուղաորսիչներ»
== Հետաքրքիր փաստեր ==
[[2003]] թվականի հոկտեմբերին չիլիական Լա Նորիա ({{lang-es|La Noria}}) լքված քաղաքում, որը գտնվում է [[Իկեկե]] քաղաքից մոտ [[56]] կմ հեռավորության վրա, հայտնաբերվել է, այսպես կոչված, «Ատակամայի հումանոիդը»
Տպավորություն է ստեղծվում, որ [[Ատակամա]]յում ջուր
Ատակամայում կան նաև մի քանի գործող հրաբուխներ` [[Լիկանկաբուր]], [[Ակամարաչի]], [[Ագուաս-Կալենտես]], [[Լասկար]], որոնց շուրջը տարածվում է [[Էլ-Տիտիո]] գեյզերների
== Պատկերասրահ ==
|