«Ակունք (Կոտայքի մարզ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ակունք''', գյուղ [[Հայաստան]]ի [[Կոտայքի մարզ]]ում, [[Հատիս (լեռ)|Հատիս]] լեռան հարավային ստորոտին` Նորգյուղ և Զառ գյուղերի միջակայքում, [[Քառասունակն]] աղբյուրների մոտ, մարզկենտրոնից 42 կմ հարավ-արևմուտք, Աբովյան քաղաքից 5 կմ արևելք։ Ծովի մակերևույթից բարձր է 1445-1488 մ:մ։

Ակունքը հայտնի է ոչ միայն այս գյուղի, այլև ողջ գավառի, իսկ մեր ժամանակներում նաև քաղաքամայր Երևանի համար կարևոր նշանակություն ունեցող գյուղամերձ աղբյուրներով. «...մերձ յայս գիւղ բղխին աղբերակունքն ջրոյ այսր գաւառի»<ref>{{Cite book|title=Ստորագրութիւն Կաթուղիկէ Էջմիածնի և հինգ գաւառացն Արարատայ, աշխատասիրութեամբ Յովհաննու եպիսկոպոսի Շահխաթունեանց Շահրիարցւոյ միաբանի սրբոյ Էջմիածնի, հատոր Բ, Ս. Էջմիածին, 1842, էջ 161։|last=|first=|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref>:։

Կոտեից գավառի այն գյուղերից է, որ բազում դարեր զուտ հայաբնակ լինելով` 1604 թ. շահաբասյան բռնագաղթից հետո  որոշ ժամանակ մնում են ամայի և պատմական անունը մոռացության մատնում:մատնում։ Խանական տիրապետության շրջանում ստանում է օտարոտի` '''Բաշգյուղ''' անվանումը, որն էլ 1946 թ. վերանվանվում է '''Ակունք''':։

Նախնիների հիմնական մասը [[1829|1820-ական]] թթ. Պարսկահայաստանից (Սալմաստ, Խոյ), ինչպես նաև Մեծ Եղեռնից հետո Վանի նահանգից փրկվածների շառավիղներ են:են։

1884 թ. գյուղում գործում էր դպրոցը<ref>{{Cite book|title=Խուդոյան Ս., Արևելահայ դպրոցները 1830-1920 թվականներին, Երևան, 1987, էջ 82:82։|last=|first=|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref>։ 1885 թ. փակվում է Ցարական իշխանությունների հրահանգով և 1889 թ. փետրվարի 1-ին ստացվում է վերաբացելու մասին կաթողիկոսական կոնդակ<ref>{{Cite book|title=Խուդոյան Ս., Արևելահայ դպրոցները 1830-1920 թվականներին, Երևան, 1987, էջ 82: Ի դեպ, ըստ մեկ այլ հաղորդման (՛՛Արձագանք", 1890, N 3, էջ 6), կոնդակում նշվել է. "...իրաւունք է շնորհել բանալ միդասեան տղայոց ուսումնարաններ ... Երևանի թեմի Բաշ գիւղում":|last=|first=|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref>:։ Թերևս նյութական դժվարություններից ելնելով և հակառակ ձեռք բերված թույլտվության, այնուամենայնիվ, մինչև 1896 թ. դպրոցը չէր գործում, իսկ դրանից հետո էլ չէր կարող գործել` կառավարության հրահանգով հայկական դպրոցների գործունեությունը կասեցված (1896-1905 թթ.) լինելու պատճառով:պատճառով։ 1905 թ․. դպրոցը վերաբացվում է, սակայն, մինչև 1910 թ., ըստ էության, չի կարողանում կանոնավոր հունի մեջ մտնել:մտնել։ 1910 թ.-ից դրությունը փոխվում է, որն էլ  համարվում է դպրոցի վերաբացման տարի։

1910/1911 ուստարում դասատվությունն ընթանում էր երկու սենյակից բաղկացած հատուկ դպրոցի համար կառուցված սեփական շենքում:շենքում։

1912/13 ուստարում հիշվում է որպես 3 բաժանմունքով, 1 ուսուցչով, 60 աշակերտով (53 ար. և 7 իգ.)  երկսեռ դպրոց<ref>{{Cite book|title=ՀԱԴ (Հայաստանի ազգային դիվան), ֆ. 56, ց. 15, գ. 606, թ. 5-6: Ուսուցիչն էր Գրիգոր Բալասանյանը (թ. 5):|last=|first=|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref>:։

1913|14 ուստարում ուներ 68 սան, որից միայն 3-ը` աղջիկ<ref>{{Cite book|title=Խուդոյան Ս., Արևելահայ դպրոցները 1830-1920 թվականներին, Երևան, 1987, էջ 82:|last=|first=|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref>:։

1914 թ. գործում է եռամյա դասընթացով, մեկ ուսուցչով, դասասենյակի համատեղելիության համեմատ ավելի շատ` 60-70 աշակերտով:աշակերտով։

Դպրոցի տարեկան բյուջեն գոյանում է Կովկասի հայոց բարեգործական միությունից փոխանցվող 200 ռուբլի նպաստով և աշակերտական թոշակադրամով, որը միասին կազմում էր 422 ռուբլի<ref>{{Cite book|title=ՀԱԴ (Հայաստանի ազգային դիվան), ֆ. 48, ց. 1, գ. 390, թ. 40:|last=|first=|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref>:։

Խորհրդային տարիներից մինչ այժմ գյուղում գործում է միջնակարգ դպրոց:դպրոց։

Ի դեպ, այն գավառում առաջիններից էր, որ արդեն 1911/12 ուստարում ուներ 150 կտոր գիրք պարունակող գրադարան<ref>{{Cite book|title=ՀԱԴ (Հայաստանի ազգային դիվան), ֆ. 48, ց. 1, գ. 510, թ. 11:|last=|first=|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref> և գրքերի թիվը 1912/13 թվականներին հասնում էր 128-ի<ref>{{Cite book|title=ՀԱԴ (Հայաստանի ազգային դիվան), ֆ. 48, ց. 1, գ. 510, թ. 6:|last=|first=|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref>:։