«Մենուա»–ի խմբագրումների տարբերություն

== Գործունեությունը ==

[[Իշփուինի]]ի և Մենուայի համատեղ թագավորության տարիներին [[Վանի թագավորություն|Վանի թագավորության]] սահմանները ընդարձակվել են (հարավ-արևելքում հասնելով մինչև Մանա և Բարշուա երկրները, մոտենալով [[Ասորեստան]]ի արևելյան սահմաններին)։ Մենուայի միանձնյա թագավորության օրոք [[Վանի թագավորություն]]ն ապրել է ռազմաքաղաքական վերելք։ Կենտրոնական և ծայրամասային մարզերում՝ [[Վանա լիճ|Վանա լճի]] շրջակայքում, [[Արածանի]]ի և [[Արաքս]]ի վերին հոսանքներում, [[Կարին]]ի ([[Էրզրում]]ի) դաշտում Մենուան կառուցել է բազմաթիվ ամրոցներ (ինչպես նաև տաճարներ)։ Դա հնարավորություն է տվել ապահովելու պետության անվտանգությունը, հաստատվելու նվաճված երկրներում և հետագա արշավանքներով գրավելու նոր շրջաններ։ Հյուսիսում Մենուան հասել է [[Կարս]]ի շրջան, [[Ճորոխ]]ի ավազան և [[Արարատ]]ի հյուսիսային ստորոտները (որտեղ, [[Արաքս]]ի աջ ափին, կառուցել է [[Մենուախինիլի]] քաղաք-ամրոցը)։ Դիաուխի ([[Տայք]]), Էթիունի, Էրիկուախի և այլ երկրների դեմ տարած հաղթանակները զգալիորեն ամրապնդել են Վանի թագավորություն դիրքերը հյուսիսում։ Այնուհետև Մենուան ռազմական գործողություններ է ծավալել արևմուտքում և հարավ-արևմուտքում՝ Ծուփանիում ([[Ծոփք]]), Ալզիում ([[Աղձնիք]]), անդրեփրատյան Մելիտեայում ([[Մալաթիա]])։ Մենուան ստեղծել է ոռոգման լայն ցանց։ Ոչ միայն Վանի թագավորությունում, այլ [[Հին Արևելք]]ում ուրույն տեղ է գրավել Մենուայի կառուցած վիթխարի ջրանցքը՝ 72 կմ երկարությամբ, որը խմելու և ոռոգելու ջուր է մատակարարել (այժմ էլ գործում է) Վանի թագավորության մայրաքաղաք [[Տուշպա]]յին ([[Վան]])։ Մենուան ջրանցքներ է անցկացրել [[Վանա լիճ|Վանա լճի]] հյուսիսային, հարավային ու արևելյան ավազաններում և հարակից շրջաններում։

 

*Пиотровский Б. Б.5 Ванское царство (Урарту) Москва [[1959]]

*Марр Н. Я. и Орбели И. А., Археологическая экспедиция 1916 г. в Ван, Петербург [[1922]]

*Арутюнян Н. В., Биайнили (Урарту), Ереван [[1970]]

== Տես նաև ==

*[[Ուրարտական արքաների ցանկը]]