«Մարգարետ Բոֆորթ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:Թյուդորներ ՀոթՔաթ գործիքով
չ մանր-մունր փոփոխություններ, փոխարինվեց: ։ → ։ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
 
'''Մարգարետ Բոֆորթ, Ռիչմոնդի և Դերբիի կոմսուհի''' ({{lang-en|Margaret Beaufort, Countess of Richmond and Derby}}; {{ԱԾ}}՝ Անգլիայի թագավոր [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրի VII-ի]] մայրը, Մարգարետը [[Սպիտակ և կարմիր վարդերի պատերազմ|Կարմիր և սպիտակ վարդերի պատերազմի]] առանցքային դեմքերից է, ինչպես նաև՝ [[Թյուդորներ|Թյուդորների]]ի ընտանիքի ազդեցիկ մատրիարխը:
 
== Վաղ կյանք ==
Մարգարետը ծնվել է [[1441]] թվականի [[Մայիսի 31|մայիսի 31-ին]]։ Մարգարետի ծննդյան օրն ու ամիսը կասկած չեն հարուցում. նրա կարգադրությամբ իր ծննդյան օրը [[Վեստմինստերյան աբբայություն|Վեստմինստերյան աբբայությունում]]ում նշվում էր հենց [[Մայիսի 31|մայիսի 31-ին]], ընդ որում, Բոֆորթի ծննդյան տարեթիվը այնքան էլ հստակ չէ: XVII դարի անգլիացի հնահավաք [[Ուիլյամ Դաղդեյլ|Ուիլյամ Դաղդեյլը]]ը, ինչպես նաև Մարգարետի մի շարք կենսագիրներ, ենթադրում էին, որ նա ծնվել է 1441 թվականին: Սակայն ավելի հավանական է, որ Մարգարետը ծնվել է [[1443]] թվականին, քանի որ այդ տարվա մայիսին նրա հայրը բանակցություններ էր վարում թագավորի հետ վերջինիս նորածին երեխայի խնամակալության շուրջ{{sfn|Jones, Underwood|1993|p=34}}։ Աղջկա ծննդավայրը դարձավ {{iw|Բլետսո ամրոց|Բլետսո ամրոցը|en|Bletsoe Castle}}՝ [[Բեդֆորդշիր|Բեդֆորդշիրում]]ում, ծնողներն էին [[Մարգարետ Բոշան Բլետսոյից|Մարգարետ Բոշանը Բլետսոյից]] և Սոմերսեթի 1-ին դուքս [[Ջոն Բոֆորթ, Սոմերսեթի 1-ին դուքս|Ջոն Բոֆորթը]]։
 
Մարգարետի հայրը [[Էդուարդ III]] թագավորի ծոռն էր՝ վերջինիս երրորդ որդու՝ Լանքասթերի 1-ին դուքս [[Ջոն Գոնտ|Ջոն Գոնտի]]ի գծով{{sfn|Halsted|1845|pp=4—14}}{{sfn|Robin, Larsen, Levin|2007|p=42}}։ Մարգարետի ծննդյան պահին [[Ջոն Բոֆորթ, Սոմերսեթի 1-ին դուքս|Ջոնը]] պատրաստվում էր մեկնել Ֆրանսիա, որտեղ պետք է գլխավորեր [[Հենրի VI (Անգլիայի թագավոր)|Հենրի VI-ի]] կարևոր ռազմական արշավը: Մեկնելուց առաջ նա համաձայնեց թագավորի հետ, որ իր մահվան դեպքում փոքրիկ Մարգարետի խնամակալության և նրա փեսացուի ընտրության իրավունքը պետք է ունենա միայն իր [[Մարգարետ Բոշան Բլետսոյից|կինը]]{{sfn|Jones, Underwood|1993|p=35}}։
 
Ֆրանսիայից վերադառնալուց հետո Սոմերսեթի և թագավորի հարաբերությունները փչացան․ Բոֆորթը հեռացվեց արքունիքից, մեղադրվեց պետական դավաճանության մեջ և շուտով մահացավ: Ստույգ հայտնի չէ, թե ինչ էր տեղի ունեցել. ֆրանսիացի պատմաբան-եպիսկոպոս [[Թոմա Բազեն|Թոմա Բազենը]]ը կարծում էր, որ Ջոնը մահացել է հիվանդությունից, մինչդեռ «{{iw|Կրոյլենդյան խրոնիկա|Կրոյլենդյան խրոնիկան|en|Croyland Chronicle}}» խոսում է [[Ինքնասպանություն|սուիցիդի]] մասին{{sfn|Halsted|1845|p=17}}։ Սոմերսեթի մահվան պահին նրա [[Մարգարետ Բոշան Բլետսոյից|կինը]] հղի է եղել, սակայն երեխան մահացած է ծնվել։ Մարգարետը դարձել է մեծ ունեցվածքի միակ ժառանգորդը{{sfn|Jones, Underwood|1993|pp=35—36}}, իսկ բոլոր տիտղոսները բաժին են հասել Ջոնի եղբորը՝ [[Էդմունդ Բոֆորթ, Սոմերսեթի 2-րդ դուքս|Էդմունդին]]{{sfn|Halsted|1845|p=17}}։ Սոմերսեթի մահից չորս օր անց թագավորը խախտեց իր տված խոստումը և Մարգարետի խնամակալությունը տվեց Սաֆֆոլկի 1-ին դուքս [[Ուիլյամ դե Լա Պոլ, Սաֆֆոլկի 1-ին դուքս|Ուիլյամ դե Լա Պոլին]], սակայն մորից աղջկան այդպես էլ չբաժանեցին: Չնայած Մարգարետը հոր միակ օրինական զավակն էր, նա ուներ երկու եղբայր և հինգ քույր՝ մոր առաջին ամուսնությունից, որոնց նա աջակցում էր որդու՝ գահին բարձրանալուց հետո{{sfn|Jones, Underwood|1993|p=33}}։
 
== Ամուսնություններ ==
Մարգարետի առաջին ամուսինը նրա խնամակալի՝ [[Ուիլյամ դե Լա Պոլ, Սաֆֆոլկի 1-ին դուքս|Ուիլյամ դե Լա Պոլի]] միակ որդին էր՝ Ջոնը։ Հարսանիքը, հավանաբար, տեղի է ունեցել [[1444]] թվականի [[Հունվարի 28|հունվարի 28-ի]] և [[Փետրվարի 7|փետրվարի 7-ի]] միջև, երբ Մարգարետը մոտ մեկ տարեկան է եղել (կամ՝ ոչ ավելի, քան երեք): Նաև ենթադրություն կա, որ ամուսնությունը կնքվել է 1450 թվականի հունվարին՝ Սաֆֆոլկի ձերբակալությունից հետո, որն այդ կերպ ցանկացել է ապահովել որդու ապագան: Այս ենթադրությունը հաստատվում է նաև այն փաստով, որ ամուսնական պապական թույլտվությունը, որն անհրաժեշտ էր ամուսինների մերձավոր ազգակցության պատճառով, ստացվել է միայն [[1450]] թվականի օգոստոսի 18-ին{{sfn|Gristwood|2012|p=36}}։
 
[[1453]] թվականին ամուսնությունը չեղյալ հայտարարվեց, և թագավորը Մարգարետին հանձնեց իր համամայր եղբայրների՝ [[Ջասպեր Թյուդոր|Ջասպերի]] և [[Էդմունդ Թյուդոր, Ռիչմոնդի 1-ին կոմս|Էդմունդ]] Թյուդորների խնամակալության տակ{{sfn|Wood|2003|p=127}}։ Մարգարետն ինքը երբեք չի ճանաչել այդ ամուսնությունը և իր կամքով 1472 թվականից նրա առաջին ամուսինը [[Էդմունդ Թյուդոր, Ռիչմոնդի 1-ին կոմս|Էդմունդ Թյուդորն]] է եղել։ Ըստ [[Կանոնականկանոնական իրավունք|կանոնական իրավունքի]]՝ի՝ Մարգարետն [[Ամուսնական պայմանագիր|ամուսնական պայմանագրով]] պարտավորություններ չի ունեցել, քանի որ ամուսնությունը կնքվել էր մինչև հարսնացուի 12-ամյակին հասնելը{{sfn|Jones, Underwood|1993|p=37}}։
 
Դեռևս մինչև Մարգարետի առաջին ամուսնության չեղարկումը, [[Հենրի VI (Անգլիայի թագավոր)|Հենրի VI-ը]] աղջկան, որպես հարսնացու, ընտրել էր [[Էդմունդ Թյուդոր, Ռիչմոնդի 1-ին կոմս|Էդմունդ Թյուդորի]] համար, որը թագավորի եղբայրներից ավագն էր՝ իր [[Եկատերինա Վալուա|մոր]] և [[Օուեն Թյուդոր|Օուեն Թյուդորի]]ի գաղտնի ամուսնությունից{{sfn|Jones, Underwood|1993|p=37}}։ Մարգարետի և Էդմունդի ամուսնությունը կնքվեց 1455 թվականի նոյեմբերի 1-ին․ Մարգարետն այդ ժամանակ 12-14 տարեկան էր, Էդմունդը՝ 24 տարեկան։ Էդմունդը, որը պատկանում էր Լանքասթերների տանը, մոտ մեկ տարի անց գերեվարվեց [[Յորքեր|Յորքերի]]ի կողմից։ Նա մահացավ գերության մեջ, [[Ժանտախտ|ժանտախտիցժանտախտ]]ից, [[Կարմարտեն|Կարմարտենում]]ում, 1456 թվականի նոյեմբերին՝ Մարգարետին դարձնելով երիտասարդ այրի՝ հղիության յոթերորդ ամսվա մեջ{{sfn|Jones, Underwood|1993|p=39}}։ Լինելով [[Ջասպեր Թյուդոր|Ջասպեր Թյուդորի]]ի խնամքի ներքո՝ [[Պեմբրուք (ամրոց)|Պեմբրուք ամրոցում]] [[1457]] թվականի [[Հունվարի 28|հունվարի 28-ին]] Մարգարետը որդի ծնեց՝ [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրիին]]{{sfn|Loades|2012|p=3}}։ Ծննդաբերությունը բավականին բարդ ընթացավ․ Մարգարետի երիտասարդ տարիքի և մարմնակազմության պատճառով մայրն ու երեխան մահվան շեմին գտնվեցին։ Այս ծննդաբերությունն առաջինն ու վերջինը դարձավ Մարգարետի կյանքում{{sfn|Jones, Underwood|1993|p=40}}։
 
Մարգարետն իր որդու հետ [[Պեմբրուք (ամրոց)|Պեմբրուքում]] մնաց մինչև [[1461]] թվականը, երբ [[Յորքեր|Յորքերի]]ի հաղթանակի շնորհիվ դղյակը անցավ [[Ուիլիամ Հերբերտ, Պեմբրուքի 1-ին կոմս|կոմս Պեմբրուքի]] տիրապետության տակ{{sfn|Loades|2012|p=3}}։ Երկու տարեկանից [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրին]] ապրում էր [[Ուելս|Ուելսում]]ում, հոր հարազատների հետ, իսկ տասնչորսից՝ Ֆրանսիայում, աքսորում։ Այդ ընթացքում Մարգարետի և որդու շփումը սահմանափակվում էր նամակներով և մի քանի այցելություններով{{sfn|Krug|2002|p=84}}։
 
Մարգարետը միշտ հարգել է Էդմունդի անունը և հիշատակը՝ որպես իր միակ երեխայի հոր: Թյուդորի մահվանից տասնվեց տարի անց Մարգարետը ցանկացավ իր մահից հետո թաղվել նրա կողքին, չնայած նրա ամենամտերիմ ու երկար հարաբերությունները երրորդ ամուսնու հետ էին, որը մահացել էր 1471 թվականին{{sfn|Breverton|2014}}։
 
[[1458]] թվականի [[Հունվարի 3|հունվարի 3-ին]] Մարգարետն ամուսնացավ երրորդ անգամ. նրա ընտրյալը սըր {{iw|Հենրի Ստաֆֆորդ|Հենրի Ստաֆֆորդն|en|Sir Henry Stafford}} էր՝ [[Համֆրի Ստաֆֆորդ, Բեքինգհեմի 1-ին դուքս|Բեքինգհեմի դքսի]] երկրորդ որդին։ Նա, ինչպես և Մարգարետը, [[Էդուարդ III|Էդուարդ III-ի]] ժառանգն էր։ Փեսացուն դարձյալ երկու անգամ մեծ էր հարսնացուից․ Մարգարետը մոտ 14-16 տարեկան էր, Հենրին՝ գրեթե երեսուն։ Ամուսնության թույլտվությունը ստացվեց [[1457]] թվականի [[Ապրիլի 6|ապրիլի 6-ին]]։ Մարգարետի և Ստաֆֆորդի ամուսնության ընթացքում բավականին բարեկամական հարաբերություններ ձևավորվեցին։ Չնայած նրան, որ զույգը Բեքինգհեմի հողերից 400 մարկի եկամուտ էր ստանում, բայց առաջվա նման ընտանիքի պահպանման հիմնական աղբյուրը Մարգարետի տիրույթներն էին{{sfn|Jones, Underwood|1993|p=41}}։ Հենրի Ստաֆֆորդը ի սկզբանե Լանքասթերների կողմնակիցն էր, բայց ավելի ուշ ներում ստանալով [[Էդուարդ IV|նոր արքայից]]՝ միացավ [[Յորքեր|Յորքերին]]։ին։ [[Բարնետի ճակատամարտ|Բարնետի ճակատամարտում]]ում, մարտնչելով [[Յորքեր|Յորքերի]]ի կողմից, [[1471]] թվականին Ստաֆֆորդը վիրավորվեց և կարճ ժամանակ անց մահացավ։ Մարգարետը կրկին այրիացավ, երբ երեսուն տարեկան էլ չկար{{sfn|Jones, Underwood|1993|p=58}}։
 
[[1472]] թվականի հունիսին Մարգարետը ամուսնացավ [[Թոմաս Սթենլի, Դերբիի 1-ին կոմս|Թոմաս Սթենլիի]]՝ [[Դերբիի կոմս|Դերբիի 1-ին կոմսի]]՝ [[Անգլիայի Գերագույն Լորդ կոնստեբլ|Անգլիայի Գերագույն Լորդ կոնստեբլի]]ի և [[Մենի թագավորների ցանկ|Մեն կղզու թագավորի]] հետ։ Ամուսնությունը [[Կեղծ ամուսնություն|կեղծ]] էր և հիմնված էր Մարգարետի, ով, ըստ ուշ շրջանի պատմաբանների, իրեն երբեք չի համարել Սթենլի ընտանքի անդամ, ունեցած քաղաքական դրդապատճառների վրա{{sfn|Jones, Underwood|1993|p=144}}։ Սթենլիի հետ միությունը Մարգարետին թույլ տվեց վերադառնալ պալատ, որտեղ թագուհի [[Էլիզաբեթ Վուդվիլ|Էլիզաբեթը]] նրան դարձրեց իր դուստրերից մեկի [[Կնքահայր (քավոր)|կնքամայրը]]{{sfn|Weir|2013|p=70}}։
 
Շուտով [[Էդուարդ IV|Էդուարդ]] արքայի մահից և գահը [[Ռիչարդ III|Ռիչարդ Գլոստերին]] անցնելուց հետո, Մարգարետը կրկին հայտնվեց պալատում, բայց արդեն որպես թագուհի [[Աննա Նևիլ|Աննայի]] [[ֆրեյլին]]։ Բոֆորթն անմիջական մասնակցություն է ունեցել Ռիչարդի և Աննայի թագադրմանը, մասնավորապես, նա կրել է նոր թագուհու շլեյֆը<ref name="кор">{{cite web|url=http://westminster-abbey.org/our-history/royals/richard-iii|title=Richard III|publisher=The dean and chapter of Westminster|accessdate=2015-01-12|lang=en}}</ref>։ Նոր թագավորին և թագուհուն ծառայելու ժամանակ Մարգարետը դավադրություն է ծրագրել այրիացած թագուհի [[Էլիզաբեթ Վուդվիլ|Էլիզաբեթ Վուդվիլի]]ի հետ և, գրեթե անկասկած, մասնակցել է {{iw|Բեքինգհեմի ապստամբություն|Բեքինգհեմի ապստամբությանը|en|Buckingham's rebellion}}{{sfn|Fritze, Baxter Robison|2002|pp=77—78}}։ [[Ռիչարդ III|Ռիչարդ III-ը]] պառլամենտական ակտ ընդունեց, որով Մարգարետը զրկվեց բոլոր տիտղոսներից և տիրույթներից {{sfn|Halsted|1845|p=139}}, սակայն Մարգարետի ունեցվածքը չանցավ գահին, այլ փոխանցվեց իր ամուսնուն<ref>{{cite web|url=http://partyparcel.co.uk/information/ordering.html|title=Rotuli Parliamentorum. A.D. 1483 1 Richard III. (An act for the Attaynder of Margaret Countesse of Richmond)|publisher=partyparcel.co.uk|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131005011320/http://partyparcel.co.uk/information/ordering.html|archivedate=2013-10-05|accessdate=2015-08-14|lang=en|deadlink=yes}}</ref>. Երբ խոսակցություններ տարածվեցին, որ [[Էլիզաբեթ Վուդվիլ|Վուդվիլի]] որդիները՝ [[Թաուերի արքայազններ|Թաուերի արքայազնները]]ը, սպանվել են, որոշում կայացվեց նշանադրել Մարգարետի որդուն՝ [[Հենրի VII (Անգլիայի թագավոր)|Հենրիին]], [[Էլիզաբեթ Վուդվիլ|Էլիզաբեթ Վուդվիլի]]ի և [[Էդուարդ IV|Էդուարդ IV-ի]] ավագ դստեր՝ [[Էլիզաբեթ Յորք|Էլիզաբեթ Յորքի]]ի հետ։ Այս ամուսնական միությունը պետք է աջակցություն գտներ ինչպես Լանքասթերների, այնպես էլ [[Յորքեր|Յորքերի]]ի կողմից{{sfn|Halsted|1845|pp=138—141}}։
 
[[1485]] թվականին Մարգարետի որդին հաստատվեց [[Ուելս|Ուելսում]]։ում։ Թոմաս Սթենլին, որն ավելի վաղ մարտնչել էր [[Ռիչարդ III|Ռիչարդ III-ի]] համար, այս անգամ չանսաց թագավորի կանչին՝ մասնակցելու [[Բոսվորտի ճակատամարտ|Բոսվորտի ճակատամարտին]]ին, չնայած, որ Թոմասի ավագ որդին՝ [[Ջորջ Սթենլի, Սթրենջի 9-րդ բարոն|Ջորջը]], գերի էր [[Ռիչարդ III|Ռիչարդ III-ի]] մոտ։ Արդեն ճակատամարտից հետո հենց Սթենլին թագը դրեց խորթ զավակի գլխին, ով և հետագայում խորթ հորը [[Դերբիի կոմս|Դերբիի կոմսի]]ի կոչումը շնորհեց։ Լեդի Մարգարետը սկսեց կոչվել ''Ռիչմոնդի և Դերբիի կոմսուհի'', թեպետ ինքը՝ կոմսուհին, նախընտրում էր տիտղոսավորվել ըստ իր երկրորդ ամուսնու{{sfn|Norton|2012|p=35}}։
 
Ամուսնության ավելի ուշ շրջանում Մարգարետը նախընտրեց ապրել ամուսնուց առանձին։ [[1499]] թվականին ամուսնու թույլտվությամբ Մարգարետը {{iw|Ռիչարդ Ֆիցջեյմս|Լոնդոնի եպիսկոպոսի|en|Richard FitzJames}} ներկայությամբ [[Կուսակրոնություն|մաքրաբարոյության ուխտ]] ընդունեց։ Մարգարետի՝ ամուսնության մեջ այս ուխտի ընդունումը անսովոր էր, բայց ոչ եզակի․ մոտ 1413 թվականին [[Մերջերի Կեմպե|Մերջերի Կեմպեն]]ն նույնպես, ամուսնության մեջ գտնվելով, այսպիսի ուխտ ընդունեց։ Մարգարետը թողեց ամուսնուն և ապրելու համար տեղափոխվեց {{iw|Կոլլիուեսթոն||en|Collyweston}}։ Սթենլին կանոնավորապես այցելում էր կնոջը, ով նրա համար առանձին սենյակ էր պատրաստել իր տանը։ Մարգարետը կրկնակի ուխը ընդունեց [[1504]] թվականին, ամուսնու մահից հետո{{sfn|Jones, Underwood|1993|pp=217—218}}։
 
== Թագավորի մայր ==
[[Պատկեր:King_Henry_VII.jpg|մինի|Թագավոր [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրի VII-ը]], Մարգարետի միակ երեխան]]
Այն բանից հետո, երբ Մարգարետի [[Հենրի VII (Անգլիա)|որդին]] [[Բոսվորտի ճակատամարտ|Բոսվորտի ճակատամարտից]]ից հետո գահը ստացավ, լեդի Մարգարետը արքունիքում սկսեց կոչվել ''Թագավորի մայր-միլեդի։'' Խորհրդարանի առաջին իսկ նիստում [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրի VII-ը]] ճանաչեց Մարգարետի սեփականության տիրապետման իրավունքը անկախ ամուսնուց, այնպես՝ եթե նա ամուսնացած չլիներ{{sfn|Jones, Underwood|1993|p=187}}։ Որդու կառավարման ավարտին Մարգարետը գլխավորում էր Անգլիայի հյուսիսում արդարադատություն իրականացնող հանձնաժողովը<ref>{{статья|автор=Harris, Barbara J.|заглавие=Women and Politics in Early Tudor England|ссылка=|язык=en|издание=The Historical Journal|тип=журнал|год=1990|том=33|номер=2|страницы=259|doi=|issn=}}</ref>։
 
[[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրին]] կատարեց պայմանագրի պայմանները և ամուսնացավ [[Էլիզաբեթ Յորք|Էլիզաբեթ Յորքի]]ի հետ։ Բոֆորթը դժկամությամբ ընդունեց իր ավելի ցածր կարգավիճակը, քան ուներ այրիացած [[Էլիզաբեթ Վուդվիլ|Էլիզաբեթ]] թագուհին կամ իր [[Էլիզաբեթ Յորք|հարսը]]։ Նա կրում էր նույն որակի հագուստներ, ինչ՝ նոր թագուհին, և միշտ քայլում էր՝ նրանից միայն կես քայլ հետ մնալով։ Չնայած Մարգարետի և [[Էլիզաբեթ Յորք|Էլիզաբեթի]] կողմից [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրի VII-ի]] համար ստեղծված ներդաշնակ տանդեմի, [[Էլիզաբեթ Յորք|Էլիզաբեթը]] չէր սիրում իր իշխանական և հավակնոտ սկեսրոջը: Իսկ Մարգարետն՝ ինքը դժվարությամբ էր կարողանում մոռանալ հարսի ծագման մասին<ref>{{cite web|url=http://authorherstorianparent.blogspot.co.uk/2013/02/elizabeth-of-york-forthcoming-biography.html|title=Elizabeth of York, the Forthcoming Biography: Interview with Amy Licence|date=2013-02-01|work=his story, her story|publisher=authorherstorianparent.blogspot.co.uk|accessdate=2015-07-31|author=Amy Licence|lang=en}}</ref>։ Այդուհանդերձ, Մարգարետը չէր կարող նրա կամքին հակառակ գնալ․ որպես թագուհի՝ [[Էլիզաբեթ Յորք|Էլիզաբեթը]], ծննդյան իրավունքով և թագավորի հետ ամուսնությամբ, իր դիրքով գերազանցում էր Մարգարետին այնպես, ինչպես ցանկացած կոմսուհու։
 
1460-ական թվականներից ի վեր և հետագայում՝ երկար տարիներ Մարգարետը ստորագրում էր որպես ''Մ. Ռիչմոնդ'' ({{lang-en|M. Richmond}})։ [[1499]] թվականին նա փոխեց ստորագրությունը՝ ''Margaret R.'', հավանաբար, որպեսզի ապացուցի իր թագավորական իշխանությունը (''R'' նշանակում էր՝ կա՛մ ''regina'' — ''թագուհի ( լատիներեն)'', կա՛մ՝ ''Ричмонд'')։ Բացի դա, Մարգարետի փաստաթղթերն ու նամակները ներառում էին [[Թյուդորներ|թյուդորյան]] թագը և ''Անգլիայի և Իռլանդիայի թագավոր Հենրի VII-ի մայր'' ստորագրությունը ({{lang-lat|et mater Henrici septimi regis Angliæ et Hiberniæ}}){{sfn|Jones, Underwood|1993|p=292}}{{sfn|Krug|2002|p=85}}։
Տող 43.
== Մահ ==
[[Պատկեր:Margaret_Beaufort_2.jpg|ձախից|մինի|Լեդի Մարգարետի գերեզմանը]]
Լեդի Մարգարետը մահացել է [[1509]] թվականի [[Հունիսի 29|հունիսի 29-ին]] [[Վեստմինստերյան աբբայություն|Վեստմինստերյան աբբայության]] [[Դեկանատ|դեկանատումդեկանատ]]ում, որդու մահից երկու ամիս անց․ դա նրա [[Հենրի VIII|թագավորական թոռան]] տասնութերորդ տարեդարձի օրն էր: Չնայած Էդմունդ Թյուդորի կողքին հանգչելու ցանկությանը, Մարգարետին թաղել են {{iw|Հենրի VII-ի կապելլա|Հենրի VII-ի կապելլայում|en|Henry VII Chapel}} բրոնզեզօծ սև մարմարե դամբարանում։ Ներկայումս Մարգարետ Բոֆորթի գերեզմանը գտնվում է ավելի ուշ հուղարկավորված [[Վիլհելմ III Օրանացի|Վիլհելմի]] և [[Մարիա II (Անգլիայի թագուհի)|Մարիայի]] ու [[Մարի Ստյուարտ|Մարի Ստյուարտի]]ի միջև<ref>{{cite web|url=http://www.westminster-abbey.org/our-history/people/margaret-beaufort|title=Margaret Beaufort, Countess of Richmond|publisher=The Dean and Chapter of Westminster|accessdate=2015-08-15|lang=en}}</ref>։
 
== Ժառանգություն ==
[[1497]] թվականին Մարգարետը հայտարարել է {{iw|Ուիմբորն-մինստեր|Ուիմբորնում|en|Wimborne Minster}} ([[Դորսետ]] կոմսություն) լայն զանգվածների համար անվճար դպրոց կառուցելու իր մտադրության մասին։ Ուիմբորնյան գիմնազիան իր դռները բացել է 1509 թվականին՝ Մարգարետի մահվան տարում{{sfn|Hoeppner Moran|2014|p=162}}։
 
1502 թվականին լեդի Մարգարետը [[Քեմբրիջի համալսարան|Քեմբրիջի համալսարանում]]ում հիմնադրել է [[Լեդի Մարգարետի աստվածաբանության պրոֆեսոր|անվանական պրոֆեսորությունը]]{{sfn|Collinson, Rex, Stanton|2003|p=2}}։ [[Օքսֆորդի համալսարան|Օքսֆորդի համալսարանում]]ում ևս գոյություն ունի [[Օքսֆորդյան համալսարանում լեդի Մարգարետի աստվածաբանության պրոֆեսոր|համանուն պրոֆեսորություն]]։
[[Պատկեր:Christ's_College_-_detail_-_geograph.org.uk_-_939910.jpg|մինի|Քեմբրիջի զինանշանը]]
[[1505]] թվականին Մարգարետը թագավորական խարտիայով վերաբացեց և լրացրեց [[Քեմբրիջ|Քեմբրիջի]]ի Աստծո տունը՝ որպես [[Քրիստոսի քոլեջ (Քեմբրիջ)|Քրիստոսի քոլեջ]]։ Մարգարետը այդ ժամանակվանից համարվում է քոլեջի հիմնադիրը։ Նրա ստորագրության պատճեն փորագրված է քոլեջի տարածքում գտնվող շենքերից մեկի վրա։ 1511 թվականին Մարգարետի կամ նրա կապելլան [[Ջոն Ֆիշեր (սուրբ)|Ջոն Ֆիշերի]] առաջարկով (կամ հրամանով) Մարգարետի կալվածքներից մեկի տարածքում բացվել է [[Սուրբ Հովհաննեսի քոլեջ (Քեմբրիջ)|Սուրբ Հովհաննեսի քոլեջը]]։ Մարգարետի հողերը, որոնք գտնվում էին {{iw|Գրեյթ Բրեդլիում||en|Great Bradley}} ([[Սուֆֆոլկ]] կոմսություն), կտակվել են քոլեջին, իսկ նրա դիմանկարը՝ Ջոն Ֆիշերի դիմանկարի կողքին, կախված է երկու քոլեջների մեծ սրահներում։ Երկու քոլեջների զինանշանները ներառում են Մարգարետի գերբը և նրա կարգախոսը։ Բացի դա, տարբեր կազմակերպություններ, որոնց թվում Լեդի Մարգարետի միությունը և Քրիստոսի քոլեջի Բոֆորթի ակումբը, ինչպես նաև {{iw|Լեդի Մարգարետի նավակային ակումբը||en|Lady Margaret Boat Club}} Սուրբ Հովհաննեսի քոլեջում, կոչվել են ի պատիվ իրեն{{sfn|Cooper|1861|pp=9—}}։
 
[[Լեդի Մարգարետ Հոլլ (Օքսֆորդ)|Լեդի Մարգարետ Հոլլը]]՝ Օքսֆորդի համալսարանի առաջին իգական քոլեջը, կոչվել է ի պատիվ Մարգարետի{{sfn|Jones, Underwood|1993|pp=13}}։ Մարգարետը ֆինանսավորել է {{iw|Բոլոր Սրբերի Եկեղեցի (Մարտոկ)|Բոլոր Սրբերի Եկեղեցին|en|Church of All Saints, Martock}} {{iw|Մարտոկ|Մարտոկում|en|Martock}} և եկեղեցու աշտարակի կառուցումը{{sfn|Robinson|1915|pp=6—10}}։
Տող 58.
== Դիմանկարներ ==
[[Պատկեր:MargaretBeaufort2.jpg|մինի|Մարգարետ Բոֆորթը աղոթքի պահին, 1598 թվական]]
Մարգարետի կենդանության ժամանակների ոչ մի դիմանկար չի պահպանվել։ Բոլոր հայտնի դիմանկարները արված են նույն ձևով և կոմսուհուն պատկերում են իր վերջին տարիների կերպարով՝ սպիտակ սրածայր գլխարկով (առաքելական տիպի), կրոնական ինքնախոհության դիրքով: Այդ դիմանկարների մեծ մասը ստեղծվել են [[Հենրի VIII|Հենրի VIII-ի]] և [[Եղիսաբեթ I|Եղիսաբեթ I-ի]] կառավարման տարիներին՝ որպես [[Թյուդորներ|Թյուդորների]]ի ռեժիմին նվիրվածության խորհրդանիշ։ Դրանք կարող են հիմնված լինել կորսված բնօրինակի վրա կամ էլ ածանցվել են [[Պյետրո Տորիջանո|Պյետրո Տորիջանոյի]]յի քանդակներից, որոնք տեղադրված են [[Վեստմինստերյան աբբայություն|Վեստմինստերյան աբբայությունում]]ում գտնվող Մարգարետի գերեզմանի վրա{{sfn|Strong|1969|p=20}}.
 
Դիմանկարի տարբերակներից մեկը, որը տարբերվում է մյուսներից, {{iw|Ռոուլենդ Լոկի|Ռոուլենդ Լոկիի|en|Rowland Lockey}} վրձնին պատկանող՝ լեդի Մարգարետի դիմանկարն է, որտեղ կոմսուհին պատկերված է հարուստ կահավորված գաղտնի աշխատասենյակում՝ ֆոնին նրա ննջարանն է։ Հասարակ սեղանը, որի առջև նա ծունկի է եկած, ծածկված է զարդանախշած թանկարժեք տեքստիլով, այնքան ամուր է նախշակարված, որ կտորի անկյուններն անշարժ են։ Նրա՝ շքեղորեն [[Նկարազարդված ձեռագիր|նկարազարդված]] [[Ժամագիրք|ժամագիրքըժամագիրք]]ը բաց դրված է իր առջև, իսկ դրա պաշտպանիչ կտորը (այսպես կոչված՝ կազմի «շապիկը») դրված է նրա կողքին։ Պատերին կաղնու տերևների նախշեր է պատկերված, հավանաբար՝ շեղանկյունե։ Պատին կախված է լեդի Մարգարետի տիրույթները պատկերող վարագույր՝ կենտրոնում [[Թյուդորյանթյուդորյան վարդ|թյուդորյան վարդով]]։ով։ Մի փոքր բարձր՝ Մարգարետի գերբն է՝ պսակված Թյուդորների թագով։ Կապարապատված սլաքաձև պատուհանի փոքր [[Վիտրաժ|ապակենախշերը]] ևս մատնանշում են Անգլիայի զինանշանը և [[Բոֆորթներ|Բոֆորթների]]ի գերբը<ref>{{статья|автор=|заглавие=|ссылка=https://books.google.ru/books?id=sJ5AAQAAMAAJ|язык=en|издание=The Burlington Magazine|издательство=Burlington Magazine Publications Limited|год=1908|том=13|номер=|страницы=206|doi=|issn=}}</ref>։
 
== Մշակույթում ==
Բեթի Քինգի ''Լեդի Մարգարետ'' (1965)<ref>{{книга|ссылка=https://books.google.ru/books?id=Mef4OQAACAAJ|заглавие=The Lady Margaret|издательство=H. Jenkins|язык=en|страницы=224|автор=Betty King|год=1965}}</ref> և ''Թագավորի մայր'' (1969)<ref>{{книга|ссылка=https://books.google.ru/books?id=GS-7AAAACAAJ|заглавие=The King's Mother|издательство=Robert Hale|язык=en|страницы=224|автор=Betty King|год=1969}}</ref> վեպերում պատմվում է Մարգարետի և Էդմունդ Թյուդորի ամուսնության և դրան հաջորդող այրիության մասին։ Այրիս Հաուերի ''Ճակատագրի զավակը'' (1999) վեպը պատմում է այն ժամանակների մասին, երբ Մարգարետը, [[Սպիտակ և կարմիր վարդերի պատերազմ|Վարդերի պատերազմի]] նախաշեմին, ստիպված էր երկար տարիներ բաժանվել իր որդուց<ref>{{книга|ссылка=https://books.google.ru/books?id=kcIGAAAACAAJ|заглавие=Destiny's Child|издательство=Chivers|язык=en|страницы=262|автор=Iris Gower|год=1999}}</ref>։ Մարգարետը նաև [[Ֆիլիպպա Գրեգորի|Ֆիլիպպա Գրեգորիի]]ի մի շարք վեպերի՝ «Զարմիկների պատերազմը» շարքի (''[[Սպիտակ թագուհին (վեպ)|Սպիտակ թագուհին]]'', ''[[Կարմիր թագուհին (վեպ)|Կարմիր թագուհին]]'', ''[[Թագավորներ սարքողի դուստրը (վեպ)|Թագավորներ սարքողի դուստրը]] և [[Սպիտակ արքայադուստրը (վեպ)|Սպիտակ արքայադուստրը]]'') և «Թյուդորներ» (''[[Հարվերժ արքայադուստրը]]'')<ref>{{cite web|url=http://www.philippagregory.com/books|title=Books — Philippa Gregory|publisher=Official Philippa Gregory website|accessdate=2015-08-17|lang=en}}</ref> առանցքային կերպարներից մեկն է։ Մարգարետը հիշատակվում է Լիվի Մայքլի ''Succession'' վեպում (2014) <ref>{{книга|ссылка=https://books.google.ru/books?id=sLLrAgAAQBAJ|заглавие=Succession|издательство=[[Penguin Books|Penguin UK]]|язык=en|страницы=400|автор=Livi Michael|год=2014}}</ref>։
 
Մերիգոլդ Շերմանի պատկերած լեդի Մարգարետի կերպարը առկա է [[BBC|Բի-բի-սի]] հեռուստաալիքի «{{iw|Թաուերի ստվերը||en|The Shadow of the Tower}}» [[Մինիմինի սերիալ|մինի սերիալի]]ի ութ դրվագներում<ref>{{imdb title|id=0380953|title=«The Shadow of the Tower»}}</ref>, որտեղ Բոֆորթը պատկերված է որպես էքստրեմալ ամբիցիաներով և բարեպաշտությամբ մի կին, ով անողոք է նրանց հանդեպ, ովքեր կանգնած են [[Թյուդորներ|Թյուդորների]]ի դինաստիայի ճանապարհին։
 
Channel 4-ը և RDF Media-ն 2005 թվականին բրիտանական հեռուստատեսության համար արտադրել են [[Պերկին Ուորբեկ|Պերկին Ուորբեկի]]ի մասին «Արքայազնները Թաուերում» դրաման: Լեդի Մարգարետի կերպարը, որը մարմնավորել է Սալի Էդվարդսը<ref>{{imdb title|id=0462488|title=«Princes in the Tower»}}</ref>, իրենից ներկայացնում էր գահի թիկունքին կանգնած մի ուժ՝ կոփված կին, որը մոլագարի նման նվիրված է Աստծուն և ինքն իրեն։ Նրան պատկերել են բռնության և տղամարդկանց իշխանության զոհ, այն տղամարդկանց, ովքեր կյանքի ընթացքում իր կողքին են եղել, ինչն էլ նրան դարձրել է այդպես անխիղճ ու անհոգի։
 
[[Ֆիլիպպա Գրեգորի|Ֆիլիպպա Գրեգորիի]]ի [[Սպիտակ թագուհին (հեռուստասերիալ)|«Սպիտակ թագուհին»]], [[Սպիտակ արքայադուստրը (հեռուստասերիալ)|«Սպիտակ արքայադուստրը»]] և [[Իսպանական արքայադուստրը|«Իսպանական արքայադուստրը»]] վեպերի Էկրանավորման մեջ լեդի Մարգարետի դերը խաղացել են համապատասխանաբար Ամանդա Հեյլը<ref>{{imdb title|id=2372220|title=«Белая королева»}}</ref>, [[Միշել Ֆեիրլի|Միշել Ֆեիրլին]]ն և Հարիեթ Ուոլթերը ։Ուոլթերը։
 
== Ծագումնաբանություն ==