«Մասնակից:Melekh Hashemesh/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Սիրիական հակահետախուզությունը բացահայտել է լրտեսական գործունեությունն ու Կոհենին դատապարտել նախապատերազմյան ռազմական դրության օրենքով՝ մահվան դատավճիռ կայացրել եւ կախաղան հանել հանրային վայրումվայրում՝ 1965 թվականին:

Նրա ծնողներն ու երեք եղբայրները մեկնեցին Իսրայել 1949 թ., բայց նա մնաց Եգիպտոսում էլեկտրոնիկայի մասնագիտացմամբ ուսումն ավարտելու եւ հրեական ու սիոնիստական գործունեությունների համակարգման համար<ref name=":6">{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20110719050640/http://www.elicohen.org/resources/chronology.php|title=Eli Cohen Official Web Site {{!}} Chronology {{!}} Sponsored by Maurice Cohen and the American Friends of Eli Cohen Memorial, Inc.|date=2011-07-19|website=web.archive.org|accessdate=2021-01-28}}</ref>: Պետությունը հակասիոնիստական արշավ նախաձեռնեց 1951 թվականին՝ ռազմական հեղաշրջումից հետո, իսկ Կոհենը ձերբակալվեց ու հարցաքննվեց՝ կապված սիոնիստական գործունեության հետ: Նա մասնակցել է Իսրայելի կողմից հովանավորվող տարբեր գործողություններում 1950-ականներին, չնայած որ Եգիպտոսի կառավարությունը չկարողացավ ապացուցել նրա ներգրավվածությունը «Գոշեն» գործողության հետ, որի նպատակը եգիպտոսաբնակ հրեաներին մաքսանենգ ճանապարհով երկրից դուրս հանելն ու Իսրայելում վերաբնակեցնելն էր Եգիպտոսում ուժեղացող թշնամանքի պատճառով<ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.hadracha.org/sw/historyView.asp?method=r&historyID=77|title=Online Hadracha Centrum|website=www.hadracha.org|accessdate=2021-01-28}}</ref>:

Իսրայելի գաղտնի ոստիկանությունը 1955 թ. ներգրավեցհավաքագրեց Եգիպտոսի հրեա քաղաքացիների նենգադուլի մի խումբ, որը փորձեց խաթարել Եգիպտոսի հարաբերություններն Արեւմտյան ուժերի հետհետ՝ [[Լավոնի գործ|«Լավոնի գործ»-]]<nowiki/>ով կապված: Խումբը ռմբահարեց ամերիկյան եւ բրիտանական չզբաղեցրած տեղակայումները՝ բացառելով, որ այն կարող էր լինել եգիպտացիների արվածը: [[Եգիպտոս]]<nowiki/>ի իշխանությունները բացահայտեցին լրտեսական ցանցը եւ անդամներից երկուսին դատապարտեցին մահապատժի: Կոհենը, ով օգնել էր խմբին եւ ներառվել էր դրանում, սակայնմեղավոր չճանաչվեց. նրանք ոչ մի կապ չտեսան նրա եւ հանցագործների միջեւ:

Մոսադը Կոհենին հավաքագրեց գլխավոր տնօրեն [[Մեիր Ամիթ]]<nowiki/>ից հետո, քանի որ հատուկ գործակալ էին փնտրում, ով կներթափանցեր Սիրիայի կառավարություն: ԿոհենինԿոհենի անվանըանվան վրա կանգ առան գործակալության մերժված թեկնածուների անձնական գործերը նայելիս՝ այն բանից հետո, երբ ներկա ոչ մի գործակալ հարմար չէր այդ աշխատանքի համար: Երկու շաբաթ Կոհենը վերահսկողության տակ էր եւ վճռվեց, որ նա հարմար թեկնածու է հավաքագրման եւ վարժանքների համար: Նրան այնուհետեւ տեղեկացրեցին, որ Մոսադը որոշել է նրան անդամագրել եւ որ նա պետք է Մոսադի վարժանքների դպրոցում վեցամսյա ինտենսիվ դասընթացների մասնակցեր: Նրա ավարտական զեկուցագրում նշված էր, որ նա ունի քացա կամ դաշտային գործակալ դառնալու բոլոր որակավորումներըհատկանիշները<ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/voicecalledstori0000katz|title=A voice called : stories of Jewish heroism|last=Katz|first=Yossi|date=2010|publisher=Jerusalem [Israel] ; [Lynbrook], N.Y. : Gefen Publishing|others=Internet Archive|isbn=978-965-229-480-7}}</ref>:

Կոհենը Դամասկոս տեղափոխվեց 1962 թ. փետրվարին՝ ''Քամել Ամին Թաաբեթ'' կեղծանվամբ<ref>{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=i0FXAAAAMAAJ&q=%22eli+cohen%22+1962+damascus&redir_esc=y|title=Israel Magazine|date=1973|publisher=Spotlight Publications Limited|language=en}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=IZvTpPDO6ysC&q=%22eli+cohen%22+1962+damascus&pg=PT384|title=Daniel Silva GABRIEL ALLON Novels 1-4|last=Silva|first=Daniel|date=2011-07-05|publisher=Penguin|isbn=978-1-101-53885-2|language=en}}</ref>: Մոսադը զգուշորեն պլանավորել էր գործողությունները, որոնք նա պետք է կիրառեր սիրիացի բարձրաստիճան քաղաքական գործիչների, զինվորական պաշտոնյաների, ազդեցիկ հանրային գործիչների եւ դիվանագիտական համայնքի հետ հարաբերություններ հաստատելիս<ref name=":2" />:

Կոհենը շարունակեց վարել նույն կենսակերպը, ինչ ուներ Արգենտինայում՝ ժամանակը սրճարաններում անցկացնելով եւ լսելով քաղաքական բամբասանքներինբամբասանքները: Նա նաեւ իր տանը խնջույքներ էր կազմակերպում սիրիացի նախարարների, գործարարների եւ այլոց համար: Այդ խնջույքներին նա անսահմանափակ լիկյոր ու մարմնավաճառներ էր «հյուրասիրում»<ref name=":0" />, եւ բարձրաստիճան պաշտոնյաները բացեիբաց քննարկում էին իրենց աշխատանքն ու ռազմական պլանները: Կոհենն իրեն խմած էր ձեւացնում այդպիսի խոսակցությունները քաջալերելու համար, որոնց համակ ուշադրություն էր տածում: Նա նաեւ գումար էր պարտքով տրամադրում կառավարական պաշտոնյաներին եւ շատերը նրա մոտ էին գալիս խորհրդի համար<ref name=":1" />:

Կոհենը տրամադրում էր հսկայական քանակությամբ հետախուզական տեղեկություններ Իսրայելի բանակին 1961-65 թթ. ընթացքում: Նա հետախուզական տեղեկություններն Իսրայելին հաղորդում էր ռադիոյով, գաղտնագրերով եւ հազվադեպ՝ անձնապես: Նա գաղտնի կերպով ճամփորդել է Իսրայել երեք անգամ<ref name=":3" />: Նրա ամենահայտնի ձեռքբերումը [[Գոլանի բարձունքներ]] այցն էր, ուր նա այնտեղ տեղակայված սիրիական ամրությունների մասին հետախուզական տվյալներ է հավաքում: Ըստ մի չհաստատված, բայց հավատ ընծայող պատմության՝ նա մտահոգվել է արեւի տակ գտնվող զինվորների համար եւ ամեն մի դիրքի համար ծառեր է տնկել տվել՝ իբրեւ թե ստվեր ապահովելու համար (սիրիացի զինվորները կիզիչ արեւի տակ ստվերոտ վայր չունեին): Իսրայելի պաշտպանության ուժերը պնդել են, որ ծառերն օգտագործել են [[Վեցօրյա պատերազմումպատերազմ]]<nowiki/>ում նշումների թիրախավորման համար, որը նրանց հնարավորություն տվեց երկու օրում գրավել Գոլանի բարձունքները<ref>{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=8Vy1CwAAQBAJ&pg=PA22&redir_esc=y|title=The Six Day War 1967: Jordan and Syria|last=Dunstan|first=Simon|date=2013-02-20|publisher=Bloomsbury Publishing|isbn=978-1-84908-122-1|language=en}}</ref>:

Կոհենը կրկնվող այցելություններ է կատարել հարավային սահմանային տարածքներ՝ ապահովելով լուսանկարներ եւ սիրիական ռազմական դիրքերի էսքիզներ<ref>{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=WFm21j2sZBAC&q=%22eli+cohen%22+1964+mossad&pg=PA227&redir_esc=y|title=Israel's Secret Wars: A History of Israel's Intelligence Services|last=Black|first=Ian|date=1991|publisher=Grove Press|isbn=978-0-8021-3286-4|language=en}}</ref>: Նա նաեւ տեղեկացել է երեք բունկերների եւ ականանետերի հաջողված գծերի ստեղծման պլանների մասին: Իսրայելի պաշտպանության ուժերն այլապես հուսով էին հատյանբերելհայտնաբերել միայն մի գիծը<ref name=":4" /><ref>{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=DdAe7si-g2IC&q=%22eli+cohen%22+bunkers&pg=PT24&redir_esc=y|title=You Want Me to Do What?: Get Off Your Blessed Assurance and Do Something!|last=Youssef|first=Michael|date=2009-03-18|publisher=FaithWords|isbn=978-0-446-54506-8|language=en}}</ref><ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/shatteredsilence00aldo|title=The shattered silence; the Eli Cohen affair|last=Aldouby|first=Zwy|last2=Ballinger|first2=Jerrold|date=1971|publisher=New York, Coward, McCann & Geoghegan|others=Internet Archive}}</ref>: Կոհենն ունակ էր պարզել, որ սիրիացիները պլանավորել էին փոխել [[Հորդանան գետի(գետ)|Հորդանան գետ]]<nowiki/>ի հունը եւ այդպիսով Իսրայելին զրկել ջրային պաշարներից եւ նա տեղեկացրել է Իսրայելի զինուժին, որպեսզի վերացնեին այդ նպատակի համար պատրաստած տեխնիկան<ref>{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=iWWaTQH5ikgC&q=Cohen+was+also+able+to+warn+Israel+of+a+plot+to+divert+a+key+water+source,+providing+the+Israeli+military+with+an+opportunity+to+destroy+the+bulldozers+and+other+equipment+lined+up+for+the+task&redir_esc=y|title=The Secret Services Handbook|last=Bradley|first=Michael|last2=Carmichael|first2=Thomas|date=2006|publisher=Barnes & Noble|isbn=978-0-7607-8401-3|language=en}}</ref>:

Համարվում է, որ Կոհենի տեղեկությունները մինչեւ նրա ձերբակալումը կարեւոր գործոն էին Վեցօրյա պատերազմում<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=PkAEAAAAMBAJ&q=eli+cohen+six+day+war&pg=PA15-IA2|title=LIFE|last=Inc|first=Time|date=1971-07-09|publisher=Time Inc|language=en}}</ref> Իսրայելի հաջողության համար՝ չնայած, որ հետախուզության որոշ փորձագետներ վկայումպնդում են, որ Գոլանի բարձունքների մասին նրա տրամադրած տեղեկությունները նաեւ հասանելի էին վերգետնյա եւ օդային հետախուզական տվյալների շնորհիվ<ref name=":5" />:

Սիրիայի հետախուզության նորանշանակ գնդապետ [[Ահմեդ Սուիդանի]]<nowiki/>ն ոչ մեկի չէր վստահում եւ ատում էր Կոհենին: Կոհենը 1964 թ. նոյեմբերին դեպի Իսրայել իր գաղտնի այցի ընթացքում Մոսադին տեղեկացրեց բացահատված լինելու վախի մասին եւ պնդեց, որ ցանկանում է ավարտին հասցնել իր հանձնարարությունը Սիրիայում: Այցի նպատակները տեղեկություններ հաղորդելն ու երրորդ երեխայի ծննդին ներկա լինելն ապահովել էին: Չնայած դրան, Իսրայելի հետախուզությունը նրան կրկին խնդրեց վերադառնալ Սիրիայից: Մինչ մեկնելը, Կոհենը վստահեցրեց կնոջը, որ դա իր վերջին ճամփորդությունն էր լինելու՝ դեպի տուն մշտական վերադարձից առաջ<ref name=":6" />:

Իսրայել միջազգային քարոզարշավ սկսեց համաներման համար՝ հույսով, որ սիրիացիներին կհամոզի նրան մահապատժի չենթարկել: Իսրայելի արտգործնախարար [[Գոլդա Մեիր]]<nowiki/>ը ղեկավարում էր քարոզարշավը, որի նպատակն էր Դամասկոսին հասկացնել Կոհենին կախաղան բարձրացնելու հետեւանքների մասին: Դիվանագետները, վարչապետերը, խորհրդարանականները եւ [[Պողոս VI|Պողոս 6-րդ Պապ]]<nowiki/>ը փորձեցին միջամտել: Մեիրը նաեւ դիմեց [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|Խորհրդային միության]]<nowiki/>ը: Բելգիայի[[Բելգիա]]<nowiki/>յի, Կանադայի[[Կանադա]]<nowiki/>յի եւ Ֆրանսիայի[[Ֆրանսիա]]<nowiki/>յի կառավարությունները փորձեցին Սիրիայի կառավարությանը համոզել փոխել մահվան դատավճիռը<ref>{{Cite web|url=http://sefarad.org/lm/043/10.html|title=THE HISTORY OF ELIE COHEN : AN EGYPTIAN BORN JEW WHO BECAME ISRAEL'S GREATEST SPY.|website=sefarad.org|accessdate=2021-01-30}}</ref>, բայց սիրիացիները մերժեցին: Նադիա Կոհենը փորձեց ներման խնդրանքով դիմել Փարիզում Սիրիայի դեսպանատուն, բայց չստացվեց: Կոհենն իր 1965 թ. մայիսի 15-ի թվակիր նամակում գրեց.«Իմ սիրելի Նադիա, ես քեզ խնդրում եմ ժամանակ չծախսել սգալու այն ամենը, ինչն արդեն անցել է: Կենտրոնացիր, նայիր առաջ ավելի լավ ապագայի համար»:

Սիրիան մերժեց Կոհենի մարմինը վերադարձնել Իսրայելում բնակվող իր ըտանիքինընտանիքին եւ նրա կին Նադիան 1965 թ. նոյեմբերին [[Ամին ալ-Հաֆիզ]]<nowiki/>ին նամակ ուղարկեց՝ հայցելով վերջինիս ներողամտությունը Կոհենի գործողությունների համար եւ խնդրելով վերջինիս աճյունը:

[[Մոնթիր Մաոսիլին՝Մաոսիլի]]<nowiki/>ն՝ [[Հաֆեզ ալ-ԱսադիԱսադ]]<nowiki/>ի կառավարության նախկին ղեկավարը, պնդել է, որ 2008 թ. օգոստոսին սիրիացիները Կոհենին երեք անգամ հուղարկավորել են՝ Իսրայելի կողմից հատուկ գործողությամբ<ref>{{Cite web|url=https://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3589788,00.html|title=Former Assad aide: Eli Cohen's burial site unknown|date=2008-08-30|website=Ynetnews|language=en|accessdate=2021-01-30}}</ref> աճյունն Իսրայել տեղափոխելը խոչնդոտելու համար: Սիրիայի իշխանությունները շարունակաբար մերժել են (Կոհենի) ընտանիքի խնդրանքները աճյունը ստանալու համար: Կոհենի եղբայրներ Աբրահամն ու Մորիսը քարոզարշավ են ղեկավարել եղբոր աճյունը վերադարձնելու համար: Այժմ Կոհենի այրին է ղեկավարում այդ քարոզարշավը:

2016 թ. սիրիական մի խումբ՝ «Սիրիական արվեստի գանձերը», ֆեյսբուքում տեսանյութ վերբեռնեց՝ ցուցադրելով մահապատժից հետո Կոհենի մարմինը<ref>{{Cite web|url=https://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4857532,00.html|title=New footage emerges of Eli Cohen on the gallows|date=2016-09-20|website=Ynetnews|language=en|accessdate=2021-01-30}}</ref>: Մինչ այդ ոչ մի ֆիլմ կամ տեսանյութ չէր ցուցադրվել: Մամուլը 2018 թ. հուլիսի 5-ին տեղեկացրեց, որ Կոհենի ձեռքի ժամացույցը դուրս է բերվել Սիրիայից: Այրին նշեց, որ ժամացույցն ամիսներ առաջ վաճառքի էին հանել, իսկ Մոսադին հաջողվել է այն առգրավել: Մոսադի ղեկավար [[Յոսի ԿոհեննԿոհեն]]<nowiki/>ն այն ներկայացրեց Կոհենի ընտանիքին մի արարողության ժամանակ եւ այն այժմ ցուցադրվում է Մոսադի կենտրոնական գրասենյակում<ref>{{Cite web|url=https://www.jpost.com/israel-news/watch-of-famed-israeli-spy-eli-cohen-recovered-by-mossad-561737|title=Watch of famed Israeli spy Eli Cohen recovered by Mossad|website=The Jerusalem Post {{!}} JPost.com|language=en-US|accessdate=2021-01-30}}</ref>: