«Ռամկավար ազատական կուսակցություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
{{Այլ կիրառումներ|Ռամկավար ազատական կուսակցություն (այլ կիրառումներ)}}
 
{{Տեղեկաքարտ Կուսակցություն
| անվանում = Ռամկավար ազատական կուսակցություն
| colorcode = blue
| բնիկ անվանում = Ռամկավար ազատական կուսակցութիւն
| գաղափարախոսություն = [[Անկախ և Միացյալ Հայաստան|Միացյալ Հայաստան]]<br />[[Լիբերալիզմ]]
| colorcode = #2554C7
| կրոնք = {{դրոշավորում|Հայ Առաքելական Եկեղեցի}}
| պատկերանիշ =
| աթոռներ2_վերնագիր = [[Լիբանանի խորհրդարան]]
| պատկերանիշի նկարագրում =
| աթոռներ2 = 1
| պատկեր =
| նկարագրում =
| տեսակ =
| երկիր = {{դրոշավորում|Հայաստան}}
| առաջնորդ = Հակոբ Ավետիքյան
| կարգախոս =
| հիմնադիր =
| հիմնադրված = 1921 թվականի հոկտեմբերի 1
| լուծարված =
| գաղափարախոսություն = [[Հայ ազգայնականություն]]<br />[[Ազգային լիբերալիզմ]]<br />[[Դասական լիբերալիզմ]]<br />[[Եվրոպամետություն]]
| հայացք =
| կրոնք =
| գույներ = կապույտ
| օրհներգ =
| շտաբ = [[Երևան]], [[Հայաստան]]
| թերթ = «Ազգ»
| ազգային =
| միջազգային =
| խորհուրդ =
| աթոռներ1_վերնագիր =
| աթոռներ1 = <!-- {{Տեղեկաքարտ կուսակցություն/աթոռներ|շահած_աթոռներ|ընդհանուր_աթոռներ|hex=#ff0000}} -->
| աթոռներ2_վերնագիր =
| աթոռներ2 =
| աթոռներ3_վերնագիր =
| աթոռներ3 =
| աթոռներ4_վերնագիր =
| աթոռներ4 =
| աթոռներ5_վերնագիր =
| աթոռներ5 =
| աթոռներ6_վերնագիր =
| աթոռներ6 =
| աթոռներ7_վերնագիր =
| աթոռներ7 =
| նախորդ = {{Collapsible list
|bullets = yes
|title =
|* [[Արմենական կուսակցություն]]
* [[Վերակազմյալ հնչյակյան կուսակցություն]]
* [[Սահմանադրական Ռամկավար կուսակցություն]]
* [[Հայ ժողովրդական կուսակցություն]]
}}
| հաջորդ =
'''Ռամկավար ազատական կուսակցություն (ՌԱԿ)''', հայկական կուսակցություն։ Հիմնվել է 1921 թվականին։ Նկատվում է շարունակությունը Մ. Փորթուգալյանի հիմնած [[Արմենական կազմակերպություն]] կուսակցության որը հիմնվել է 1885 թ-ին [[Վան]] քաղաքում։
| կայք =
| Վիքիպահեստ =
}}
'''Ռամկավար ազատական կուսակցություն''' (կրճատ՝ '''ՌԱԿ''', {{lang-hyw|Ռամկավար ազատական կուսակցութիւն}}), հայկական կուսակցություն, որն առավել ակտիվ է [[Հայկական սփյուռք]]ում ներառյալ՝ [[Մերձավոր Արևելք]]ը, [[Եվրոպա]]ն, [[Ամերիկա]]ն, և [[Ավստրալիա]]ն:
 
Հիմնադրվել է 1921 թվականի հոկտեմբերի 1-ին [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]] 4 կուսակցությունների՝ [[Արմենական կուսակցություն|Արմենական կուսակցության]], [[Վերակազմյալ հնչյակյան կուսակցություն|Վերակազմյալ հնչյակյան կուսակցության]], [[Սահմանադրական Ռամկավար կուսակցություն|Սահմանադրական Ռամկավար կուսակցության]], և [[Հայ ժողովրդական կուսակցություն|Հայ ժողովրդական կուսակցության]] միավորման արդյունքում: Արմենական կուսակցությունը հիմնադրվել է 1885 թվականին [[Մկրտիչ Փորթուգալյան]]ի կողմից՝ որպես [[Օսմանյան կայսրություն]]ում [[Վանի ինքնապաշտպանություն (1896)|Վանի ինքնապաշտպանության]] մաս:
== Արմենական կուսակցություն (1885-1921)==
 
2003 թվականի մայիսի 25-ին տեղի ունեցած Հայաստանի խորհրդարանական ընտրություններում կուսակցությունը հավաքեց ձայների 2.9%-ը և չունեցավ տեղեր: Դրանից հետո կուսակցությունը կորցրեց իր ներկայացվածությունը Հայաստանի քաղաքական դաշտում: Ներկայության մի քանի օջախներ սփյուռքում դեռ գոյություն կան՝ անընդհատ նվազող թվերով, ինչը հեռու է [[Հայաստան]]ի անկախացումից առաջ եղած գագաթնակետից:
 
== Պատմություն ==
=== Արմենական կուսակցություն. 1885-1921 ===
{{Հիմնական հոդված|Արմենական կուսակցություն}}
Արմենական կազմակերպությունն առաջին քաղաքական կուսակցությունն էր հայ իրականության մեջ։ Հիմնել են [[1885]] թվականին Վանում[[Վան]]ում, [[Մկրտիչ ՓորթուգալյանիՓորթուգալյան]]ի «Արմենիա» ([[Մարսել]]) թերթի (այստեղից էլ՝ կազմակերպության անվանումը) գաղափարակիցներ [[Մկրտիչ ԱվետիսյանըԱվետիսյան]]ը, Գրիգորիս Թերլեմեզյանը, Ռուբեն Շատվորյանը, Գրիգոր Աճեմյանը և ուրիշներ։
 
=== Նպատակը ===
«Արմենական կազմակերպության» նպատակն էր՝
{{Քաղվածք|հեղափոխությամբ Թուրքիայի հայ ժողովրդյան համար իրավունք ձեռք բերել, ինքզինք ազատորեն կառավարելու, որով միայն կարող կլինի իբրև մարդ ապրելու միջոցներ գիտնալ և զանոնք գործադրել ժամանակի պահանջմամբց համեմատ|«Զարթոնք» [[Բեյրութ]] [[1962]] էջ 69}}
Տող 22 ⟶ 69՝
Իր ժամանակի պատմական պայմաններում «Արմենական կազմակերպության» գործունեությունը առաջադիմական էր և արտահայտում էր լայն խավերի շահերը։
 
=== Տարածումն ու գործունեությունը ===
«Արմենական կազմակերպություն»-ը մասնաճյուղեր ու խմբեր ուներ [[Վան]]ում, [[Մուշ]]ում, [[Բիթլիս]]ում, [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]], ինչպես նաև [[Թավրիզ]]ում, [[Սալմաստ]]ում, [[Խոյ]]ում, [[Ուրմիա]]յում, [[Թիֆլիս]]ում, [[Բուլղարիա]]յում։
 
ԱրմենակյաններըԱրմենականները գործուն մասնակցություն ունեցան Վանի [[Վանի ինքնապաշտպանություն (1896)|1896]] և [[1915]] թվականների ինքնապաշտպանական կռիվներին։ [[1921]] թ-ի հոկտեմբերին «Արմենական կազմակերպություն»-ը «[[Վերակազմյալ հնչակյանների]]» (Ազատական կուսակցություն) և ռամկավարների («[[Սահմանադիր ռամկավար կուսակցություն]]») հետ միավորվեց «Ռամկավար ազատական կուսակցության» մեջ։
 
==Ռամկավար ազատական կուսակցություն (1921 - այսօր)==
1921 թվականի հոկտեմբերին հետևյալ կուսակցությունները միավորվեցին կազմելու Ռամկավար ազատական կուսակցությունը։
* [[Արմենական կազմակերպություն]]ը
* «[[Վերակազմյալ հնչակյաններ]]ի» Ազատական կուսակցությունը
* Ռամկավարների ([[Սահմանադիր ռամկավար կուսակցություն]]ը)
 
Կուսակցությունը գործում է Հայաստանում և [[սփյուռք]]ում
 
=== Մամուլ ===
<small>(Արեվմտահայերեն անունը պահպանված)</small>
* [[Արգենտինա]]։ ''Սարդարապատ''
* [[Հայաստան]]։ ''[[Ազգ (շաբաթաթերթ)|Ազգ]]'' (հիմնադրման օրերին - հիմա՝ անկուսակցական անկախ թերթ)
* [[Կանադա]]։ ''Ապագայ''
* [[Եգիպտոս]]։ ''Արեւ''
* [[Հունաստան]]։ ''Նոր Աշխարհ''
* [[Լիբանան]]։ ''[[Զարթօնք (օրաթերթ)|Զարթօնք]]''
* [[ԱՄՆ]]։
** ''Armenian Mirror-Spectator''
** ''[[Պայքար (թերթ, Բոստոն)|Պայքար]]''
** ''Նոր Օր''
 
=== Ռամկավար ազատական կուսակցություն. 1921-ներկա ===
== Նմանանուն կուսակցություններ==
1921 թվականի հոկտեմբերի 1-ին [[Արմենական կուսակցություն|Արմենական կուսակցության]] (Արմենական կազմակերպություն) [[Վերակազմյալ հնչյակյան կուսակցություն|Վերակազմյալ հնչյակյան կուսակցության]] (Ազատական կուսակցություն), ռամկավարների ([[Սահմանադրական Ռամկավար կուսակցություն]]) և [[Հայ ժողովրդական կուսակցություն|Հայ ժողովրդական կուսակցության]] միավորման արդյունքում ստեղծվեց Ռամկավար ազատական կուսակցությունը։
Ռամկավար ազատական անունով գործում էին 2 այլ կուսակցություններ.
 
== Մամուլ ==
'''[[Հայաստանի Ռամկավար Ազատական Կուսակցություն]] (ՀՌԱԿ)''', կուսակցություն, որը հիմնվել է 1991 թ-ին։ Կուսակցությունը գործում է [[Հայաստան]]ում և գործակցում է [[սփյուռք]]ի Ռամկավար Ազատական Կուսակցության '''(ՌԱԿ)'''-ի հետ։
Ռամկավար ազատական կուսակցությունն ունի վաղուց կայացած մեդիա [[Հայկական սփյուռք]]ում ինչպես նաև Հայաստանում:
 
* [[Արգենտինա]]՝ ''Սարդարապատ'' (ՌԱ շաբաթաթերթ հայերեն և իսպաներեն, թողարկվում է [[Բուենոս Այրես]]ում, Արգենտինա)
'''[[Արմենական-Ռամկավար Ազատական Կուսակցություն]]''', կուսակցություն, որ հիմնվել է 2009 թվ-ին կուսակցության ներքին պառակտումի արդյունք։ Կուսակցությունը գործում է [[Հայաստան]]ում և [[սփյուռք]]ում բաղկացած մասնավորապես նախկին Ռամկավար Ազատական Կուսակցության անդամներէ։
* [[Հայաստան]]՝ ''[[Ազգ (շաբաթաթերթ)|Ազգ]]'' {{efn|name=fn1|Կուսակցության պառակտման արդյունքում որոշ կուսակցական կառույցներ սկսեցին ակտիվորեն աջակցել մրացկից [[Արմենական-Ռամկավար ազատական կուսակցություն|Արմենական-Ռամկավար ազատական կուսակցությանը]] և վերջինիս վարած քաղաքականությունը, ամենանշանավորը «Ազգն» է Հայաստանում, «Armenian Mirror-Spectator»-ը ԱՄՆ-ում և «Ապագայն» Կանադայում:}} (ՌԱ օրաթերթ, հրապարակվում է հայերեն [[Երևան]]ում, [[Հայաստան]] — վերջերս վաճառվել է անկախ սեփականատերերին)
* [[Կանադա]]՝ ''Ապագայ'' {{efn|name=fn1}} (ՌԱ շաբաթաթերթ եռալեզու, թողարկվում է 1975 թվականից՝ [[Մոնրեալ]]ում, հայերեն, անգլերեն, և ֆրանսերեն)
* [[Եգիպտոս]]՝ ''Արեւ'' (ՌԱ օրաթերթ հայերեն, թողարկվում է [[Կահիրե]]ում, Եգիպտոս)
* [[Հունաստան]]՝ ''Նոր Աշխարհ'' (ՌԱ օրաթերթ հայերեն, հրապարակվում է [[Աթենք]]ում, Հունաստան)
* [[Լիբանան]]՝ ''[[Զարթօնք (օրաթերթ)|Զարթօնք]]'' (ՌԱ օրաթերթ հայերեն, հրապարակվում է [[Բեյրութ]]ում, Լիբանան 1937 թվականից)
* [[ԱՄՆ]]՝
** ''Armenian Mirror-Spectator'' {{efn|name=fn1}} (ՌԱ շաբաթաթերթ, հրապարակվում է 1932 թվականից՝ անգլերեն [[Ուոթերթաուն, Մասաչուսեթս|Ուոթերթաունում, Մասաչուսեթս]])
** ''[[Պայքար (թերթ, Բոստոն)|Պայքար]]'' (ՌԱ թերթ, հիմնված 1922 թվականին, հրապարակվում է օրեկան / շաբաթական տարբեր ժամանակահատվածներում՝ հայերեն Ուոթերթաունում, Մասաչուսեթս)
** ''Նոր Օր'' (ՌԱ շաբաթաթերթ, թողարկվում է հայերեն [[Ալրադենա]]յում, [[Կալիֆորնիա]])
 
== Նշումներ ==
Այս երկուքը միավորվիցին 2012 թ. Հունիս-ի 3-ին, նոր մի կուսակցության, '''[[Ռամկավար Ազատական Կուսակցություն (Հայաստան)]]'''
{{Նցանկ}}
 
== Աղբյուրներ ==
== Գրականություն ==
* Լ. Ա. Խուրշուդյան, «Սփյուռքահայ կուսակցությունները ժամանակակից էտապում», [[Երևան]] 1964
* Հ. Գ. Վարդանյան, «Արևմտահայերի ազատագրության հարցը և հայ հասարակական-քաղաքական հոսանքները XIX դարի վերջին քառորդում» Երևան 1967
 
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://ramgavar.am Ռամկավար ազատական կուսակցության համացանցկայքը]
* [http://www.azg.am/AM/2008112619 Արմեն Կարապետյան, «Արմենակյան կուսակցության ծագումը»]