«ԽՍՀՄ փլուզում»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 48.
[[1985]] թվականի [[մարտի 11]]-ին ԽՄԿԿ ԿԿ Քաղբյուրոյի կողմից գլխավոր քարտուղար է ընտրվում [[Միխայիլ Գորբաչով]]ը՝ հաջորդելով չորս ժամ առաջ 73 տարեկանում մահկանացուն կնքած [[Կոնստանտին Չեռնենկո]]յին<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/1985/03/12/world/chernenko-dead-moscow-73-gorbachev-succeeds-him-urges-arms-control-economic.html |title=Մոսկվայում 73 տարեկանում մահացել է Չեռնենկոն, հաջորդում է Գորբաչովը և հորդորում զենքի վերահսկողություն և տնտեսական եռանդի աճ |work=[[The New York Times]] |date=մարտի 12, 1985 }}{{ref-en}}</ref>։ Գորբաչովը, ով այդ պահին 54 տարեկան էր, համարվում էր քաղբյուրոյի ամենաերիտասարդ անդամը։ Գլխավոր քարտուղարի պաշտոնում Գորբաչովի նախնական նպատակը լճացած խորհրդային տնտեսության վերականգնումն էր, և նա հասկացավ, որ դա անելու համար կպահանջվեր բարեփոխման ենթարկել հիմքում ընկած սոցիալ-քաղաքական բոլոր կառույցները: Ռեֆորմները սկսվեցին բրեժնևյան ժամանակաշրջանի բարձրաստիճան պաշտոնյաների կադրային փոփոխություններով, որոնք ենթադրաբար խոչընդոտելու էին քաղաքական և տնտեսական փոփոխություններին։ 1985 թվականի ապրիլի 23-ին որպես քաբյուրոյի լիիրավ անդամներ, Գորբաչովը ասպարեզ է բերում իր հովանավորյալներ Եգոր Լիգաչովին և [[Նիկոլայ Ռիժկով]]ին։ «Ուժային» մինիստրություններին հաճոյանալու բաղձանքով, Գորբաչովը [[ԽՍՀՄ Պետական անվտանգության կոմիտե|ԿԳԲ]] նախագահ [[Վիկտոր Չեբրիկով]]ին քաղբյուրոյի թեկնածուից դարձնում է լիիրավ անդամ, իսկ ԽՍՀՄ զինված ուժերի մինիստր մարշալ [[Սերգեյ Սոկոլով (մարշալ)|Սերգեյ Սոկոլով]]ին առաջադրում որպես թեկնածու։
Կատարված ազատականացումները խորհրդային հանրապետություններում ի վերջո սկսեցին ուղեկցվել [[Ազգայնականություն|ազգայնական շարժումներ]]ով և ազգամիջյան ընդհարումներով։ Այն նաև անուղղակիորեն հանգեցրեց [[1989]] թվականի հեղափոխություններին, որոնց ժամանակ [[Վարշավայի պայմանագրի կազմակերպություն|Վարշավայի պայմանագրի կազմակերպության]] երկրները հիմնականում խաղաղ ճանապարհով կարողացան տապալել ժամանակին իրենց պարտադրված սոցիալիստական վարչակարգերը (նշանակալի բացառություն էր [[Ռումինական հեղափոխություն (1989)|Ռումինական հեղափոխություն]]ը), որն իր հերթին ստիպեց Գորբաչովին՝ բուն ԽՍՀՄ հանրապետություններին ավելի շատ արտոնություններ տրամադրելու համար։ [[1989]] թվականին, Գորբաչովի հսկողության ներքո ԽՄԿԿ կողմից անցկացվում են սահմանափակ ազատ ընտրություններ նոր կենտրոնական օրենսդիր մարմնի՝ ժողովրդական պատգամավորների համագումարի ձևավորման համար։ Չնայած դրան, բազմակուսակցականության արգելքը հանվում է միայն [[1990]] թվականին<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/1988/06/30/world/the-gorbachev-plan-restructuring-soviet-power.html |title=Գորբաչովյան պլանը․ վերաձևափոխելով սովետական ուժը |work=The New York Times |date=հունիսի 30, 1988 |access-date=}}</ref>
[[1985]] թվականի [[հուլիսի 1]]-ին Գորբաչովը հեռացրեց գլխավոր մրցակից [[Գրիգորի Ռոմանով]]ին քաղբյուրոյի շարքերից, իսկ ԽՄԿԿ Կենտկոմի քարտուղարություն բերեց [[Բորիս Ելցին]]ին։ Նույն տարվա դեկտեմբերի 23-ին Ելցինը նշանակվեց ԽՄԿԿ Մոսկովյան քաղաքային կոմիտեի (ՄՔԿ) առաջին քարտուղարի պաշտոնում՝ փոխարինելով [[Վիկտոր Գրիշին]]ին<ref>''Колтон Т.'' Ельцин. — М.: КоЛибри; Азбука-Аттикус, 2013. — С. 191.</ref>։
| |||