«Մասնակից:AnMkrt/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Ջնջվում է էջի ամբողջ պարունակությունը
Պիտակներ՝ Դատարկում Ձեռքով հետշրջում
No edit summary
Պիտակ՝ հետշրջված
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր}}
'''Մբանզա-Կոնգո''' ({{lang-pt|M'Banza-Kongo}}, {{lang-kg|Mbânza Kôngo}}), քաղաք [[Անգոլա]]յի հյուսիս-արևմուտքում, Զաիրե նահանգի վարչական կենտրոնը: Պորտուգալական իշխանության շրջանում ​​կոչվել է Սան Սալվադոր դու Կոնգո ({{lang-pt|São Salvador do Congo}}):
 
== Աշխարհագրություն ==
Քաղաքը գտնվում է երկրի հյուսիսարևմտյան մասում՝ բլրի վրա, ծովի մակարդակից 408 մ բարձրության վրա: Քաղաքից մինչև [[Կոնգո (գետ)|Կոնգո]] գետի մոտակա հատվածը 160 կմ է: Քաղաքն ունի օդանավակայան<ref>{{cite web|url=http://aviation-safety.net/database/airport/airport.php?id=SSY|title=M'Banza Congo Airport profile|publisher=Aviation Safety Network|lang=en|accessdate=2011-05-08|archiveurl=https://www.webcitation.org/69XoDdiDS?url=http://aviation-safety.net/database/airport/airport.php?id=SSY|archivedate=2012-07-30|deadlink=no}}</ref>:
 
== Բնակչություն ==
Բնակչությունն ըստ 2010 թվականի մարդահամարի տվյալների կազմում է 24 220 մարդ<ref>{{cite web|url=https://population.mongabay.com/population/angola/|title=Population of Mbanza Congo, Angola|publisher=Mongabay.com|lang=en|accessdate=2012-07-31}}</ref><ref>{{cite web|url=http://population-of.com/en/Angola/16/M%27banza-Congo/|title=Population Of M'banza Congo|publisher=Population-of.com|lang=en|accessdate=2011-05-08}}</ref>:
 
== Պատմություն ==
1390 թվականից Մբանզա-Կոնգոն եղել է Կոնգոյի Թագավորության մայրաքաղաքը: Այստեղ էր գտնվում երկրի տիրակալի նստավայրը՝ մանի-կոնգոն:
 
Դեռևս 15-րդ դարում՝ պորտուգալացիների ժամանումից հետո, երկրում սկսել է արմատավորվել քրիստոնեությունը: 16-րդ դարի կեսերին Մբանզա-Կոնգոյում եկեղեցի է կառուցվել: Հաջորդ հարյուրամյակում քաղաքը շարունակել է աճել և զարգանալ: 17-րդ դարի կեսերին նրա բնակչությունը հասնում էր 30 000-ի: Այնուամենայնիվ, 1660-ական թվականներին թագավորությունում սկսվել է քաղաքացիական պատերազմ (Մբվիլայի ճակատամարտում պորտուգալական բանակի կողմից արքայական ուժերի պարտությունից հետո (1665)): 1678 թվականին քաղաքը գրեթե ամբողջությամբ ավերվել է:
 
Մբանզա-Կոնգոն վերակառուցվել է 1709 թվականին անտոնյանիստների՝ Կամպա Վիտայի հետևորդների կողմից: 1914 թվականին թագավորության տարածքը քաղաքի հետ միասին դարձել է Անգոլայի պորտուգալական գաղութի մաս: 1975 թվականից եղել է Անգոլայի անկախ պետության մաս:
 
[[Անգոլայի քաղաքացիական պատերազմ|Քաղաքացիական պատերազմի]] առաջին ամիսներին Սան Սալվադոր դու Կոնգո քաղաքը {{չթհ|FNLA|en|National Liberation Front of Angola}} հակակառավարական շարժման և նրա զինված ուժերի ռազմական և քաղաքական հենակետերից մեկն էր: Մասնավորապես, կար եվրոպացի և ամերիկացի վարձկանների հենակետ Կոստաս Գեորգիուի, այնուհետև Գուստավո Գրիլոյի հրամանատարությամբ, որոնց հավաքագրում էին FNLA-ի կողմից պատերազմում կռվելու համար: 1976 թվականի փետրվարի սկզբին քաղաքը գրավվել է {{չթհ|MPLA-ի|en|MPLA}} կառավարական ուժերի կողմից:
 
== Նշանավոր տեղաբնիկներ ==
* Ռոբերտո Հոլդեն, անգոլացի քաղաքական գործիչ, Անգոլայի ազատագրման ազգային ճակատի (FNLA) հիմնադիր և երկարամյա ղեկավար:
* Ջոնի Էդուարդո Փինոք, անգոլացի քաղաքական գործիչ և դիվանագետ, Հոլդեն Ռոբերտոյի զինակիցը FNLA-ում, հետագայում միացել է MPLA-ին:
* Տոնտա Աֆոնսու Կաշտրու, անգոլացի զինվորական, FNLA զորքերի հրամանատար, հետագայում կառավարական բանակի գեներալ:
 
== Կլիմա ==
{{Եղանակի Աղյուսակ
|location = Մբանզա-Կոնգոյ
|metric first = yes
|single line = yes
|Jan record high C = 33.5
|Feb record high C = 37.0
|Mar record high C = 37.7
|Apr record high C = 35.5
|May record high C = 35.0
|Jun record high C = 32.5
|Jul record high C = 35.0
|Aug record high C = 32.5
|Sep record high C = 32.0
|Oct record high C = 35.0
|Nov record high C = 36.0
|Dec record high C = 32.5
|year record high C = 37.7
|Jan high C = 28.1
|Feb high C = 28.7
|Mar high C = 29.5
|Apr high C = 28.9
|May high C = 28.2
|Jun high C = 26.5
|Jul high C = 24.6
|Aug high C = 24.6
|Sep high C = 26.0
|Oct high C = 27.4
|Nov high C = 28.0
|Dec high C = 27.7
|year high C = 27.4
|Jan mean C = 24.2
|Feb mean C = 24.6
|Mar mean C = 25.0
|Apr mean C = 24.7
|May mean C = 24.0
|Jun mean C = 22.0
|Jul mean C = 20.2
|Aug mean C = 20.2
|Sep mean C = 21.6
|Oct mean C = 23.4
|Nov mean C = 24.0
|Dec mean C = 23.9
|year mean C = 23.2
|Jan low C = 20.2
|Feb low C = 20.5
|Mar low C = 20.4
|Apr low C = 20.5
|May low C = 19.8
|Jun low C = 17.5
|Jul low C = 15.8
|Aug low C = 15.8
|Sep low C = 17.3
|Oct low C = 19.3
|Nov low C = 20.0
|Dec low C = 20.1
|year low C = 18.9
|Jan record low C = 16.5
|Feb record low C = 17.1
|Mar record low C = 16.7
|Apr record low C = 17.2
|May record low C = 14.9
|Jun record low C = 13.0
|Jul record low C = 12.0
|Aug record low C = 12.3
|Sep record low C = 13.3
|Oct record low C = 16.4
|Nov record low C = 17.0
|Dec record low C = 16.5
|year record low C = 12.0
|precipitation colour = green
|Jan precipitation mm = 139
|Feb precipitation mm = 133
|Mar precipitation mm = 175
|Apr precipitation mm = 255
|May precipitation mm = 156
|Jun precipitation mm = 2
|Jul precipitation mm = 0
|Aug precipitation mm = 4
|Sep precipitation mm = 8
|Oct precipitation mm = 80
|Nov precipitation mm = 167
|Dec precipitation mm = 183
|year precipitation mm = 1299
|unit precipitation days = 0.1 mm
|Jan precipitation days = 9
|Feb precipitation days = 7
|Mar precipitation days = 10
|Apr precipitation days = 15
|May precipitation days = 10
|Jun precipitation days = 1
|Jul precipitation days = 0
|Aug precipitation days = 1
|Sep precipitation days = 1
|Oct precipitation days = 7
|Nov precipitation days = 13
|Dec precipitation days = 12
|year precipitation days = 86
|source 1 = Գերմանիայի եղանակի ծառայություն (1920–1952)<ref name = DWD>
{{cite web
| url = http://www.dwd.de/DWD/klima/beratung/ak/ak_661180_kt.pdf
| title = Klimatafel von Mbanza Congo (Sao Salvador do Congo), Prov. Zaire / Angola
| work = Baseline climate means (1961-1990) from stations all over the world
| publisher = Deutscher Wetterdienst
| language = de
| access-date = 6 February 2016}}</ref>
}}
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}