«Գուրգեն Մահարի»–ի խմբագրումների տարբերություն

 

'''Գուրգեն Գրիգորի Մահարի''' (Աճեմյան, {{ԱԾ}}), աճյունը ամփոփվել է [[Երևան]]ում), հայ բանաստեղծ, արձակագիր, գրականագետ, [[ՀԽՍՀ]] մշակույթի վաստակավոր գործիչ ([[1965]] թվական), [[1934]] թվականից [[ԽՍՀՄ Գրողների միություն|ԽՍՀՄ գրողների միության]] անդամ։

[[1918]] թվականից բանաստեղծություններ է տպագրել «Աշխատանք», «[[Վան-Տոսպ (թերթ)|Վան-Տոսպ]]» և այլ թերթերում։ Գ. Մահարին որբանոցային կյանքի թափառումների մասին պատմել է «Պատանեկություն» վիպակում։ 1935 թվականին Գ. Մահարին ամուսնացել է մի հայուհու հետ: 1936 թվականին ծնվել է նրանց որդին` Գրիգորը: Ցավոք, գրողին վիճակված չէր ընտանեկան երջանկություն: Նրա գրական գործունեությունն ընդհատվում է [[1936]] թվականի oգոստոսի 9-ին, երբ անհիմն մեղադրանքով ստալինյան բռնաճնշումների արդյունքում նա դատապարտվել է 11 տարվա բանտարկության և հայտնվել հեռավոր [[Սիբիր]]ի կալանավայրերում։ Առաջին բանտային աքսորից Գ. Մահարին վերադարձել է [[1947 թվական]]ին, երբ արդեն մահացել էր նրա մայրը, իսկ կինը հրաժարվել էր նրանից։ Բանտային աքսորից վերադառնալուց ուղիղ 444 օր հետո՝ [[1949]] թվականին, Գ. Մահարին կրկին աքսորվել է [[Սիբիր]] որպես անբարեհույս տարր, բայց այս անգամ իբրև ազատ աքսորյալ։ Այս անգամ նրան թույլատրվել է կարդալ ու գրել։ Աշխատել է որպես խոզապահ և միաժամանակ գրել է «Երիտասարդության սեմին» վիպակը։ Այս աքսորի ժամանակ էլ նա ծանոթացել է իր երկրորդ կնոջ՝ լիտվուհի [[Անտոնինա Մահարի|Անտոնինա Պովիլայտիտեի]] հետ։ Նրանք ամուսնացել են [[1952]] թվականին, ունեցել մեկ որդի` Գուրգեն կրտսերը, որը մահացել է պատանի հասակում և մեկ դուստր` Ռութա-Նազիկը, որը հիվանդությունից մահացել է մանուկ հասակում։

 

 

Այդ տարիներին նա գրել է իր ամենահայտնի ստեղծագործությունները՝ «[[Ծաղկած փշալարեր]]» վիպակ-հուշագրությունը (հրատարակվել է [[1986]] թ. [[Բեյ­րութ|Բեյրութում]], այնուհետև՝ 1988 թ. [[Երևան]]ում) և «Այրվող այգեստաններ» վեպը ([[1966]] թ.)։ 1959 թվականինին լույս են տեսնում Մահարու «Հնձաններ» բանաստեղծությունների, [[1962]] թ.՝ «Լռության ձայնը» պատմվածքների ժողովածուները։ Մահարին գրել է նաև «Մարդը՝ մարդուն...», [[Կոմիտաս]]ին նվիրված «Երգ մահու և անմահության» թատերգությունները, «[[Եղիշե Չարենց|Չարենց]] նամե» (1968 թ.), «Այս հմուտ, հանճարեղ լոռեցին» ([[1971]] թ.), «[[Վիլյամ Սարոյան]]ի հետ» ([[1960]]), «Արծիվ Նաիրի» (1960), «[[Վարդան Աճեմյան]]ի հետ» ([[1966]]), «Ակսելյան քանդակներ» դիմանկարանյին-հուշագրական գրքերը։ Նրա կյանքի վերջին տարիները խաղաղ չեն անցել: «Այրվող այգեստաններ» վեպի լույս տեսնելուց հետո (1966) Մահարին հակադրվում է վեպը կարդացած վանեցիներին, որոնք նրան մեղադրում էին Վանն ու վանեցիներին ծաղրելու մեջ: Նրան սուր քննադատության են ենթարկում նաև գրողները: Հոգեկան ծանր ապրումներն ու աքսորավայրերում քայքայած առողջությունը տեսնում են իրենց գործը: Մահարին ծանր հիվանդանում է և բուժման համար տեղափոխվում [[Լիտվա]]յի Պալանգա առողջարանական քաղաք, որտեղ էլ նա կնքում է իր մահկանացուն [[Լիտվա|1969]] թվականի [[Լիտվա|հուլիսի 17-ի]]ն, 66 տարեկան հասակում։

 

==Արտաքին հղումներ==

* [https://grapaharan.org/Գուրգեն_Մահարի Գուրգեն Մահարին գրապահարանում]

* [http://culture.azg.am/?lang=AR&num=2007040702 Բռնադատվածությունը Գուրգեն Մահարու նամակներում]

* [http://www.azg.am/AM/2006052617 Գուրգեն Մահարու պահապան հրեշտակը]

* [https://www.youtube.com/watch?v=d3zIA9Lm6eY Պոեզիա. Գուրգեն Մահարի. ասմունք]

{{Արտաքին հղումներ}}

 

{{DEFAULTSORT:Մահարի, Գուրգեն}}

[[Կատեգորիա:20-րդ դարի արևելահայ արձակագիրներ]]

[[Կատեգորիա:20-րդ դարի արևելահայ բանաստեղծներ]]

[[Կատեգորիա:Գրական կեղծանուններով հայտնի հեղինակներ]]

[[Կատեգորիա:Ռուսերենից հայերեն թարգմանիչներ]]

[[Կատեգորիա:Հայերն Օսմանյան կայսրությունում]]

[[Կատեգորիա:20-րդ դարի հայ գրողներ]]

[[Կատեգորիա:Ռուսական կայսրությունում օսմանյան ներգաղթյալներ]]

[[Կատեգորիա:Հայ տղամարդ գրողներ]]