«Շուռնուխ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չNo edit summary |
|||
Տող 22.
Ժամանակակից Շուռնուխ գյուղը հիմնադրվել է 1930 թվականին պատմական [[Մեծ Հայք]]ի [[Սյունիք աշխարհ]]ի [[Բաղք|Բաղք (Քաշունիք)]] գավառի Շոռնոխո ավերակ գյուղիպատմական ''Շոռնոխո'' ավերակ գյուղի տեղում։<ref>{{cite book |last=Հակոբյան |first1=Թ․Խ․ |last2=Մելիք-Բախշյան |first2=Ստ.Տ. |last3=Բարսեղյան |first3=Հ.Խ. |url=http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=61&dt=HY_HY&query=%D5%87%D5%B8%D6%82%D5%BC%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%AD |title=Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան |volume=4 |location= Երեւան |publisher=Երեւանի Համալսարանի Հրատարակչություն |year=1998 |page=164 |accessdate=2021-01-09 }}</ref> Տասնիներորդ դարի վերջին այդտեղ ավերակներ են եղել, այդ թվում՝ եկեղեցու ավերակներ, ավերման ժամանակը հայտնի չէ:
1920թ. Զանգեզուրի ու Ղարաբաղի համար մղվող մարտերում Շուռնուխը եղել է հայկակական և կովկասյան թաթարական ուժերի միջև բախումների թատերաբեմ։ Շուռնուխի շրջանը, հայկական սահմաններից ներս գտնվելով, սեպի նման խրված էր Կապանի ու բուն [[Զանգեզուր]]ի միջև և ամեն անգամ այստեղ բույն դրած թաթարական խմբերր կռիվ ու թալան էին կազմակերպում հարևան հայ գյուղերի դեմ։ Շուռնուխի ուղղությամբ իրենց ձեռքին պահելով Ալի-Ղուլի-Ուշաղի, Էյվազլար, Շամսազ, Ղուրթղալա, Մազըթնի, [[Ային]] գյուղերը և Քեափազ, Ային-Տաղ և [[Խանակա]] բարձունքները, թաթարները փակել էին Կապան-Գորիս խճուղին։ [[Դրո|Դրոն]] և գեներալ-կոմիսար Սերգեյ Մելիք-Յոլչյանը հարձակում ծրագրեցին Շուռնուխի ուղղությամբ։ Նախքան հարձակումը հայեր թաթարներին առաջարկեցին բացել Շուռնուխի խճուղին և ապահովել Կապանի ճանապարհի անվտանգությունը, սակայն բանակցելու ուղարկված հինգ պատվիրակներին թաթարները սպանեցին, օգնության ուղարկված պահակին՝ գնդացրային և հրացանային համազարկի ենթարկեցին։<ref>«Ժողովուրդ», 14 հունվարի, 1920թ., թիվ 4</ref>։ 1920թ. հունվարի 17-ին [[Գարեգին Նժդեհ|Նժդեհ]]ը, որը սկզբում հակված էր հարձակվել ոչ թե Շուռնուխի այլ [[Օրդուբադ]]ի ուղղությամբ, իր վաշտերին հրամայեց մաքրել Կապան-Գորիս ճանապարհն և ապահովել այն թշնամու հարձակումներից: Հունվարի 19-ին Նժդեհի մարտիկները Կապանի կողմից գրոհի անցան և թշնամուն ստիպեցին նահանջել՝ վերցնելով Շուռնուխ, [[Տանձավեր]], Մաճ, Նավլու, Քոմիրլու, [[Մուծք|Մազրա (Ներկայիս Մուծք)]] գյուղերը և Մարքազ լեռը։<ref>{{cite web |url=https://republic.mediamax.am/story/96/ |title=Դրոյի ու Նժդեհի հարձակումը Շուռնուխի ուղղությամբ |work=Հանրապետություն |publisher=[[ՄեդիաՄաքս]] |accessdate=2021-01-09 }}</ref>
Գյուղը [[ադրբեջանցիներ]]ով բնակեցվել է [[1930]] թվականին: [[Ղարաբաղյան շարժում|Ղարաբաղյան շարժման]] ժամանակ վերջիններս լքել գյուղը և 1989 թվականից գյուղը վերաբնակեցվել է հայերով<ref>{{cite news|url=https://syuniacyerkir.am/aytselutyun-syunyats-ashkharhi-bkhen-gavari-srbavayrer-oronts-psaky-noravanqn-e|title=Այցելություն Սյունյաց աշխարհի Բղեն գավառի սրբավայրեր, որոնց պսակը Նորավանքն է|language=Armenian|work=Սյունյաց Երկիր|date=2019-12-28|accessdate=2021-01-03|quote=Ադրբեջանցիներով բնակեցվել է 1930-ին՝ պատմական Շոռնոխո ավերակ գյուղի տեղում։}}</ref>: 1995 թվականի դեկտեմների 4-ից մտել է ՀՀ Սյունիքի մարզի մեջ։<ref>{{cite book|url=http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=61&dt=HY_HY&query=%D5%87%D5%B8%D6%82%D5%BC%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%AD|title=Հայաստանի եւ հարակից շրջանների տեղանունների բառարան|last=Հակոբյան|first1=Թ․Խ․|last2=Մելիք-Բախշյան|first2=Ստ.Տ.|last3=Բարսեղյան|first3=Հ.Խ.|publisher=Երեւանի Համալսարանի Հրատարակչություն|year=1998|volume=4|location=Երեւան|page=164|accessdate=2021-01-09}}</ref>
| |||