«Շուռնուխ»–ի խմբագրումների տարբերություն

1920թ. Զանգեզուրի ու Ղարաբաղի համար մղվող մարտերում Շուռնուխը եղել է հայկակական և կովկասյան թաթարական ուժերի միջև բախումների թատերաբեմ։ Շուռնուխի շրջանը, հայկական սահմաններից ներս գտնվելով, սեպի նման խրված էր Կապանի ու բուն [[Զանգեզուր]]ի միջև և ամեն անգամ այստեղ բույն դրած թաթարական խմբերր կռիվ ու թալան էին կազմակերպում հարևան հայ գյուղերի դեմ։ Շուռնուխի ուղղությամբ իրենց ձեռքին պահելով Ալի-Ղուլի-Ուշաղի, Էյվազլար, Շամսազ, Ղուրթղալա, Մազըթնի, [[Ային]] գյուղերը և Քեափազ, Ային-Տաղ և [[Խանակա]] բարձունքները, թաթարները փակել էին Կապան-Գորիս խճուղին։ [[Դրո|Դրոն]] և գեներալ-կոմիսար [[Սերգեյ Մելիք-Յոլչյան]]ը հարձակում ծրագրեցին Շուռնուխի ուղղությամբ։ Նախքան հարձակումը հայեր թաթարներին առաջարկեցին բացել Շուռնուխի խճուղին և ապահովել Կապանի ճանապարհի անվտանգությունը, սակայն բանակցելու ուղարկված հինգ պատվիրակներին թաթարները սպանեցին, օգնության ուղարկված պահակին՝ գնդացրային և հրացանային համազարկի ենթարկեցին։<ref>«Ժողովուրդ», 14 հունվարի, 1920թ., թիվ 4</ref>։ 1920թ. հունվարի 17-ին [[Գարեգին Նժդեհ|Նժդեհ]]ը, որը սկզբում հակված էր հարձակվել ոչ թե Շուռնուխի այլ [[Օրդուբադ]]ի ուղղությամբ, իր վաշտերին հրամայեց մաքրել Կապան-Գորիս ճանապարհն և ապահովել այն թշնամու հարձակումներից: Հունվարի 19-ին Նժդեհի մարտիկները Կապանի կողմից գրոհի անցան և թշնամուն ստիպեցին նահանջել՝ վերցնելով Շուռնուխ, [[Տանձավեր]], Մաճ, Նավլու, Քոմիրլու, [[Մազրա]] գյուղերը և Մարքազ լեռը։<ref>{{cite web |url=https://republic.mediamax.am/story/96/ |title=Դրոյի ու Նժդեհի հարձակումը Շուռնուխի ուղղությամբ |work=Հանրապետություն |publisher=[[ՄեդիաՄաքս]] |accessdate=2021-01-09 }}</ref>

 

 

2020 թվականի դեկտեմբերին, երբ [[հայ-ադրբեջանական պատերազմ (2020)|2020 թվականի հայ-ադրբեջանական պատերազմի]] արդյունքում [[Կովսական]]ն անցավ Ադրբեջանին, Շուռնուխի 12 տների նկատմամբ Ադրբեջանի ներկայացուցիչները հայտ ներկայացրին՝ պնդելով, որ դրանք ընկնում են սահմանի արևելյան կողմում։ [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|