«Մասնակից:VSGrigorian/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 3.
'''Հյուսվածքային ինժեներիան''' [[Կենսաբժշկական ինժեներիա|կենսաբժշկական ինժեներիայի]] ոլորտ է, որը նպատակ ունի վերականգնել, կենսունակ պահել կամ փոխարինել [[Օրգանիզմ|օրգանիզմի]] կենսաբանական [[Հյուսվածք|հյուսվածքները]]՝ օգտագործելով կենդանի [[Բջիջ|բջիջներ]], [[բիոմատերիալներ]] և [[Ճարտարագիտություն|ինժեներական]] մեթոդներ, ինչպես նաև անհրաժեշտ կեսաքիմիական և ֆիզիկաքիմիական գործոնները: Սովորաբար հյուսվածքային ինժեներիայում օգտագործվում են բջիջների և [[Հյուսվածքային սքաֆոլդ|հյուսվածքային սքաֆոլդների]] համակցություններ՝ բժշկական կիրառման նպատակով: Թեպետ նախկինում հյուսվածքային ինժեներիան համարվել է բիոմատերիալների գիտության ենթաբաժին, սակայն, ժամանակի ընթացքում, այս ոլորտը, զարգանալով, վեր է ածվել գիտության առանձին ճյուղի:
[[File:What is Tissue Engineering-.webm|thumb|Ինչ է հյուսվածքային ինժեներիան և որոնք են դրա սկզբունքները]]
Չնայած որ հյուսվածքային ինժեներիան, [[Տերմին|տերմինի]] լայն իմաստով, ունի շատ բազմազան կիրառություններ, սակայն գործնականում «հյուսվածքային ինժեներիա» տերմինն առավելապես կապված է իր [[Բժշկություն|բժշկական]] կիրառման հետ, երբ հյուսվածքային ինժեներիան օգտագործվում է վնասված [[Հյուսվածք|հյուսվածքների]] կամ [[Օրգան (կենսաբանություն)|օրգանների]] վերականգնման կամ փոխարինման նպատակով (օրինակ՝ [[Ոսկոր|ոսկր]], [[աճառ]]<ref>{{cite journal | vauthors = Whitney GA, Jayaraman K, Dennis JE, Mansour JM | title = Scaffold-free cartilage subjected to frictional shear stress demonstrates damage by cracking and surface peeling | journal = Journal of Tissue Engineering and Regenerative Medicine | volume = 11 | issue = 2 | pages = 412–424 | date = February 2017 | pmid = 24965503 | pmc = 4641823 | doi = 10.1002/term.1925 }}</ref>, [[արյունատար անոթներ]], [[միզապարկ]], [[մաշկ]], [[Մկաններ|մկան]] և այլն): Հաճախ, ֆունկցիոնալ լինելու համար, այս հյուսվածքները պետք է օժտված լինեն որոշակի հստակ [[Մեխանիկա|մեխանիկական]] և կառուցվածքային հատկություններով: Երբեմն «հյուսվածքային ինժեներիա» տերմինն օգտագործվում է նաև այն դեպքերում, երբ գիտնականների կողմից փորձ է արվում ստանալ որոշակի հստակ ֆունկցիաներ կատարող արհեստական համակարգեր՝ բջիջների ընդգրկմամբ (օրինակ՝ [[արհեստական ենթաստամոքսային գեղձ]] կամ [[
== Ընդհանուր ակնարկ ==
Տող 38.
Ներկայումս բիոտպագրության համար որպես [[բիոթանաք]] առավել գերադասելի են համարվում հիդրոգելերը, քանի որ դրանք նմանակում են բջիջների շրջապատող բնական [[Միջբջջային նյութ|արտաբջջային մատրիքսը]]՝ միևնույն ժամանակ ունենալով ամուր մեխանիկական հատկություններ և ունակ լինելով պահպանել կայուն եռաչափ կառուցվածք: Ավելին՝ հիդրոգելերի և եռաչափ բիոտպագրության մեթոդների օգտագործմամբ հնարավոր է դառնում նաև ստանալ տարբեր սքաֆոլդներ, որոնք կարող են օգտագործվել նոր հյուսվածքների և օրգանների ստացման նպատակներով:
Եռաչափ տպագրված հյուսվածքների կիրառումը դեռևս
==
[[File:Earproject - 2x3 (6127848729).jpg|thumb|Regenerating a human ear using a scaffold]]
Համաձայն Լանգերի և Վականտիի սահմանման<ref name="auto"/>՝ հյուսվածքային ինժեներիայի օրինակները դասվում են հետևյալ կատեգորիաներից որևէ մեկին կամ մի քանիսին՝ «միայն բջիջներ», «բջիջներ և սքաֆոլդ» կամ «հյուսվածքները խթանող գործոններ»:
* [[Արհեստական միս|''In vitro'' միս]]: ''In vitro'' պայմաններում, այսինքն՝ փորձանոթում աճեցված կենդանական [[մկանային հյուսվածք]], որը կարող է օգտագործվել որպես սնունդ:
* [[Բիոարհեստական լյարդ (BAL սարք)|Բիոարհեստական լյարդ՝ BAL սարք]], «Արհեստական լյարդ», Արտամարմնային լյարդի օժանդակ սարք (ELAD): Մարդկային հեպատոցիտային բջջիջները (C3A բջջային գիծ) սնամեջ մանրաթելային բիոռեակտորում կարող են նմանակել լյարդի որոշ ֆունկցիաներ, ինչն օգտագործվում է սուր լյարդային անբավարարության դեպքերում: Եթե հնարավոր լիներ ստանալ լիարժեք ֆունկցիոնալ ELAD սարք, ապա այն կկարողանար ժամանակավորապես գործել որպես լյարդ՝ կատարելով լյարդի ֆունկցիաները և հնարավորություն տալ լյարդին վերականգնվել ինքնուրույն՝ խուսափելով փոխպատվաստման անհրաժեշտությունից:
* [[Artificial pancreas]]: Research involves using [[islet cell]]s to regulate the body’s blood sugar, particularly in cases of [[diabetes]] . Biochemical factors may be used to cause human pluripotent stem cells to differentiate (turn into) cells that function similarly to [[beta cell]]s, which are in an [[islet cell]] in charge of producing [[insulin]].
* Artificial [[Urinary bladder|bladders]]: [[Anthony Atala]]<ref>{{Cite web|url=https://www.wakehealth.edu/Providers/A/Anthony-Atala|title=Anthony Atala, MD|website=Wake Forest Baptist Health}}</ref> ([[Wake Forest University]]) has successfully implanted artificiall bladders, constructed of cultured cells seeded onto a bladder-shaped scaffold, into seven out of approximately 20 human test subjects as part of a [[long-term experiment]].<ref name="cnngrow">{{cite news |url=http://www.cnn.com/2006/HEALTH/conditions/04/03/engineered.organs/index.html |title=Doctors grow organs from patients' own cells |work=CNN |date=3 April 2006}}</ref>
| |||