|
'''Աբհիջնյանա-Շակունտալա''' ({{lang-sa|अभिज्ञान शाकुन्तलम्}}, {{IAST|Abhijñānashākuntala}}, «Շակունտալա, ճանաչված մատանով») հնդկական մեծ բանաստեղծ և դրամատուրգ Կալիդասայի սանսկրիտ պիեսը: Այն իրենից ներկայացնում է հին հնդկական «Մահաբհարաթի» էպոսի դրվագներից մեկի ազատ վերապատմումը։ Պիեսի գլխավոր հերոսը Շակունտալան է ՝ ապսարա Մենակաից իմաստուն Վիշվամիտրայի դուստրը:
'''Աբհիջնյանա-Շակունտալա''' «'''Абхиджня́на-Шаку́нтала'''» ({{lang-sa|अभिज्ञान शाकुन्तलम्}}, {{IAST|Abhijñānashākuntala}}, «Шакунтала, узнанная по кольцу») — [[санскрит]]ская пьеса великого [[Индия|индийского]] поэта и драматурга [[Калидаса|Калидасы]]. Представляет собой вольный пересказ одного из эпизодов [[Итихасы|древнеиндийского эпоса]] «[[Махабхарата|Махабхараты]]». Протагонистом пьесы является [[Шакунтала]] — дочь [[Риши|мудреца]] [[Вишвамитра|Вишвамитры]] от [[Апсара|апсары]] [[Менака|Менаки]].
== Բովանդակություն ==
Ծնվելուց անմիջապես հետո՝ ծնողների կողմից լքված Շակունտալան մեծացավ իմաստուն Քանվայի աշրամում, դառնալով գեղեցիկ և համեստ աղջիկ։ Մի օր, մինչ Քանվան ուխտագնացություն էր գնում, Հաստինապուրայի արքան Դուշյանտան որսորդության ժամանակ պատահաբար գտնում է իմաստունի աշրամը: Հիացած Շակունտալաի արտասովոր գեղեցկությամբ Դուշյանտան ամուսնության առաջարկություն է անում նրան և ամուսնանում նրա հետ։ Սակայն շուտով թագավորական պարտականությունները Դուշյանտայի տանում են Հաստինապուրի։ Կնոջը թողնելուց առաջ նա նրան տալիս է իր մատանին, որը ներկայացնելով պալատում նրան ճանաչում են որպես արքայազնի կին և ընդունում համապատասխան ձևով։ Շուտով աշրամ է ժամանում Դուրվասի իմաստունը, որը հայտնի է իր բարկացկոտ բնույթով։ Շակունտալան նրան պատշաճ չի ընդունում, և Դուրվասին անիծում է նրան, որ իր ամուսինը ՝ Դուշյանտան, մոռանա Շակունտալայի գոյության մասին: Միակ բանը, որ կարող էր հիշեցնել Դուշիանտային Շաքունտալի մասին, նախկինում նվիրած մատանին էր։
Брошенная родителями сразу же после рождения, Шакунтала выросла в [[ашрам]]е мудреца [[Канва (индуизм)|Канвы]], превратившись в прекрасную и скромную девушку. Однажды, в то время как Канва отправляется в паломничество, царь [[Хастинапур]]ы [[Душьянта]] во время охоты случайно находит ашрам мудреца. Привлечённый необыкновенной красотой Шакунталы, Душьянта делает ей предложение и женится на ней. Однако вскоре царские обязанности зовут Душьянту в Хастинапуру. Перед тем как покинуть свою жену, он даёт ей свой перстень, по предъявлении которого во дворце её признают царской женой и примут соответствующим образом. Вскоре в ашрам прибывает мудрец [[Дурваса]], известный своим гневливым характером. Шакунтала не принимает его должным образом и Дурваса проклинает её на то, что её муж Душьянта забудет о её существовании. Единственное, что способно напомнить Душьянте о Шакунтале, это перстень, подаренный ей ранее.
Շակունտալան մեկնում է Հաստինապուրա իր ամուսնու հետ հանդիպման, սակայն ճանապարհին անցնելով գետը, մատանին ընկնում է ջրի մեջ։ Պալատ հասնելուն պես, Դուշյանանտան հրաժարվում է ճանաչել նրան որպես իր կին, և Շակունտալան վերադառնում է իրեն որդեգրած հոր աշրամը: Սակայն շուտով մի ձկնորս իր բռնած ձկան որովայնում մատանի է գտնում: Դուշիանտան գիտակցում է իր սխալը, սակայն շատ ուշ։ Այնուհետև Դուշյանանտան ջախջախում է տիտանների բանակը և, որպես պարգև Ինդրայից ստանում է երկնային մոլորակներ ճանապարհորդելու հնարավորություն: Երկիր վերադառնալուց հետո Դուշյանտան պատահաբար հանդիպում է Շակունտալային ու նրա որդուն և ճանաչում նրանց:
Шакунтала отправляется в Хастинапуру на встречу со своим мужем, но переправляясь по пути через реку, роняет перстень в воду. По прибытии во дворец Душьянта отказывается признать в ней свою жену и Шакунтала возвращается в ашрам своего приёмного отца. Вскоре однако, один рыбак находит перстень в брюхе пойманной им рыбы. Душьянта осознаёт свою ошибку, но слишком поздно. Затем Душьянта одерживает победу над армией титанов и в награду получает от Индры возможность совершить путешествие по райским планетам. После возвращения на Землю, Душьянта случайно встречает Шакунталу и её сына и узнаёт их.
Մահաբհարատայում նկարագրված պատմության սկզբնական տարբերակում Շակունտալան վերամիավորվում է ամուսնու հետ միայն այն բանից հետո, երբ Դուշյանանտան գտնի իրենց որդուն ՝ Բհարատային, առյուծների հետ խաղալիս: Բհարատան Կաուրավասի և Պանդավասի նախնին է, ովքեր կռվել են Կուրուքսեթրայի արյունալի ճակատամարտում:
В оригинальной версии истории, описанной в «Махабхарате», Шакунтала воссоединяется со своим мужем только после того, как Душьянта находит их сына [[Бхарата (царь)|Бхарату]] играющим со львами. Бхарата является предком [[Кауравы|Кауравов]] и [[Пандавы|Пандавов]], сражающихся в кровавой [[Битва на Курукшетре|Битве на Курукшетре]].
== Թարգմանություններ ՝ եվրոպական լեզուներով ==
Աբհիջնյանա-Շակունտալան դարձել էր առաջին հնդկական դրաման, որը թարգմանվել էր եվրոպական լեզուներով: Առավել վաղ անգլերեն թարգմանությունը («Sacontalá or the Fatal Ring: an Indian drama») կատարվել Էր Ուիլյամ Ջոնսի կողմից 1789 թվականին:
Դրաման հարուցել էր ընթերցող հանրության, այդ թվում [[Յոհան Վոլֆգանգ ֆոն Գյոթե|Գյոթե]]<nowiki/>ի և [[Վիլհելմ Հումբոլդտ]]<nowiki/>ի համընդհանուր ուշադրությունն ու հիացմունքը։ Պիեսի անգլերեն մեկ այլ հայտնի թարգմանությունը Մոնիե Վիլյամսի կողմից արվել էր 1855 թվականին։ 1792 թվականին Նիկոլայ Միխայլովիչ Կարամզինը Մոսկովսկի ամսագրում հրապարակել էր հատվածներ Աբհիջնյանա-Շակունտալի-ից։ Կարամզինը դրանք թարգմանել էր Ֆորսթերի գերմանական թարգմանությունից, որը կատարվել էր Ու. Ջոնս-ի անգլերեն թարգմանությունից: Карамзин писал в [[Московский журнал|«Московском журнале»]]: «Почти на каждой странице… находил я высочайшие красоты… Калидас для меня столь же велик, как и Гомер», и выражал надежду, «что сии благовонные цветы азиатской литературы будут приятны для многих читателей, имеющих тонкий вкус»<ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Шакунтала|[[Булич, Сергей Константинович|Булич С. К.]]}}</ref>.։ С техԱյդ порժամանակվանից появилосьի околоվեր пятиհայտնվել десятковեն переводовգրեթե наբոլոր почтиեվրոպական всеլեզուներով европейскиеշուրջ языкиհինգ (вտասնյակ томթարգմանություններ числе(այդ иթվում перевод՝ сբնօրինակից подлинникаռուսերեն наն. русский [[ПутятаՎ.թարգմանությունը, Николайորը Васильевич|Н. В. Путяты]],հրապարակվել опубликованныйէ 1880-ականների вսկզբի «РусскомՌուսերեն вестникеտեղեկագրում») началаև 1880-хսանսկրիտյան годов)բնօրինակ иտեքստի изданийհրատարակություններ, оригинальногоորոնք санскритскогоունեն текста,մի имеющегоքանի несколькоգրական рецензий.ակնարկներ: НаՀնդկական լեզուներով индийские языки, «АбхиджнянаԱբհիջնյանա-ШакунталаՇակունտալա»-ն такжеնույնպես былаբազմիցս переведенаթարգմանվել множествоէ: раз. НапримерՕրինակ, наմալայալամերենում [[малаялам]] существуетկա 25 различныхտարբեր её переводов.թարգմանություն:
== Բեմադրություն և ադապտացիա ==
|
