«Օրբելյաններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ձգտելով պետական բարձրագույն իշխանության՝ ամիրսպասալար Իվանե Օրբելին 1177- 1178 թվականներին, թագաժառանգ Դեմնային (Դեմետրե) գահին բազմեցնելու պատրվակով, գլխավորել է վրացական ավատատիրական տների ապստամբությունը՝ [[Գեորգի III]] թագավորի դեմ։ Սակայն վերջինիս հաջողվել է [[Ղփչաղներ|ղփչաղների]] աջակցությամբ ջլատել ապստամբների զինված ուժերը, մեկուսացնել Իվանեին, ձերբակալել և կուրացնել նրան։ Իվանեի եղբայր Լիպարիտը, ով ռազմական օգնության խնդրանքով ներկայացել էր սելջուկյան [[Ելտկուզյան աթաբեկություն|Ելտկուզ Աթաբեկին]], այնուհետև հաստատվել է [[Գանձակ]]ում։ Գեորգի III թագավորի մահից ([[1184]]) հետո, Լիպարիտի որդիներից մեկը՝ Իվանեն, վերադարձել է Գուգարք, [[Թամար թագուհի|Թամար թագուհուց]] ետ ստացել Օրբելիների տիրույթների մի փոքր մասը և Օրբեթ ամրոցը։ Լիպարիտի մյուս որդին՝ Էլիկումը 12-րդ դարի 70-ական թվականներին [[Ատրպատական]]ի, [[Առան]]ի և [[Նախճավան]]ի կառավարիչ Մուհամեդ Փահլավանի կողմից նշանակվեց [[Երնջակ բերդ]]ի, [[Ճահուկ (գյուղ)|Ճահուկ]] ավանի, Քալասրահի զորքերի գլխավոր։ Նա ամուսնացավամուսնացել է տեղական մեծահարուստ Աբաս Ճահկեցու և [[Ստեփանոս եպիսկոպոս|Սյունյաց Ստեփանոս եպիսկոպոսի]] քրոջ աղջկա՝ Խաթունի հետ, որը կարևոր դեր կատարեցէր ունենալու նրա քաղաքական կողմնորոշման գործում։ Նա զոհվումզոհվել է 1184 թվականին, Գանձակի ճակատամարտում։ Միակ որդին՝ Լիպարիտը, մոր հետ արգելափակվումարգելափակվել է Նախճավանում։ Դրանով Օրբելյանների տոհմը բաժանվել է երկու ճյուղի (վրաց [[Օրբելիներ]]ի և հայ Օրբելյանների)։

[[Սմբատ Օրբելյան]]ը 1251 և 1256 թվականներին մեկնել է [[Կարակորում]] և Մանգու խանից ստացել «ինջու»-ական իրավունք (Սյունիքի Օրբելյանների իշխանապետությունը դարձել է անմիջապես մեծ խանին ենթակա քաղաքական միավոր, ուր վերացել է մոնղոլական հարկահավաքների մուտքը), որը նրան հնարավորություն է ընձեռել ընդարձակել քաղաքական ազդեցությունը, առաջնություն նվաճել Վայոց ձորում և հարակից գավառներում մրցակից տոհմի՝ [[Խաղբակյաններ]]ի նկատմամբ, Սյունիքի սահմաններում հորջորջվել «<nowiki/>[[իշխանաց իշխան]]<nowiki/>» և անգամ «արքա»։