«Թուրքիա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Պիտակներ՝ հետշրջված Վիզուալ խմբագիր |
Հետ է շրջվում 7530968 խմբագրումը, որի հեղինակն է 95.140.193.190 (քննարկում) մասնակիցը Պիտակ՝ Հետ շրջել |
||
Տող 70.
|calling_code = 90
}}
'''Թուրքիա'''<ref>{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=54}}</ref> ({{lang-tr|Türkiye}}), պաշտոնական անվանումը՝ '''Թուրքիայի Հանրապետություն''' ([[թուրքերեն|թուրք․]]՝ {{Audio|Tur-Türkiye_Cumhuriyeti.ogg|''Türkiye Cumhuriyeti''}}, {{IPA1|ˈtyɾcije d͡ʒumˈhuɾijeti|pron}}), միջմայրցամաքային պետություն [[Եվրասիա]]յի [[Հարավարևմտյան Ասիա|հարավարևմտյան հատվածում]]։ Տարածքի հիմնական մասը գտնվում է [[Անատոլիա]]յում, իսկ մի փոքրիկ հատված նաև [[Հարավարևելյան Եվրոպա]]յում՝ [[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզու]] վրա (պատմական [[Արևելյան Թրակիա]]յում)<ref>{{cite book|last1=Zdanowski|first1=Jerzy|title=Middle Eastern Societies in the 20th Century|date=2014|publisher=Cambridge Scholars Publishing|quote="The Republic of Turkey lies on two continents. Approximately 97% of it is in Asia, in the geographical regions known as Asia Minor and the Armenian Upland. The remaining 3% of Turkey is in Europe, on the Balkan Peninsula."|isbn=978-1443869591|page=11}}</ref>։ Թուրքիան [[Աշխարհիկ պետություն|աշխարհիկ]], [[Ունիտար պետություն|ունիտար]] և [[Նախագահական համակարգ|նախագահական]] հանրապետություն է, որն ունի բազմամշակութային մեծ ժառանգություն<ref name="cia">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html |title=Turkey|publisher=The World Factbook, Central Intelligence Agency|access-date=հոկտեմբերի 13, 2016}}</ref>։ Սահմանակից է ութ երկրների հետ․ հյուսիս-արևմուտքում սահմանակցում է [[Հունաստան]]ին և [[Բուլղարիա]]յին, հյուսիս-արևելքում՝ [[Վրաստան]]ին, հարավում՝ [[Իրաք]]ին և [[Սիրիա]]յին, իսկ արևելքում սահման ունի [[Հայաստան]]ի, [[Իրանի Իսլամական Հանրապետություն|Իրանի Իսլամական Հանրապետության]] և [[Ադրբեջանական Հանրապետություն|Ադրբեջանի]] [[էքսկլավ]] [[Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետություն|Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության]] հետ։ Թուրքիայի ափերը երեք կողմերից շրջապատված են [[ծով]]երով։ Արևմուտքում ափերը ողողում են [[Եգեյան ծով|Եգեյան]], հյուսիսում՝ [[Սև ծով|Սև]], իսկ հարավում՝ [[Միջերկրական ծով]]երի ջրերը։ Թուրքիայի սևծովյան նեղուցները՝ [[Բոսֆորի նեղուց|Բոսֆորը]] և [[Դարդանելի նեղուց|Դարդանելը]], բաժանում են [[Թրակիա]]ն [[Անատոլիա]]յից, ինչպես նաև [[Եվրոպա]]ն [[Ասիա]]յից<ref name="NatlGeoAtlas">{{cite book|title=National Geographic Atlas of the World|edition=7th|year=1999|location=Washington, D.C.|publisher=National Geographic Society|isbn=0-7922-7528-4}} "Europe" (pp. 68–69); "Asia" (pp. 90–91): "A commonly accepted division between Asia and Europe ... is formed by the Ural Mountains, Ural River, Caspian Sea, Caucasus Mountains, and the Black Sea with its outlets, the Bosporus and Dardanelles."</ref>։▼
▲<ref>{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=54}}</ref> ({{lang-tr|Türkiye}}), պաշտոնական անվանումը՝ '''Թուրքիայի Հանրապետություն''' ([[թուրքերեն|թուրք․]]՝ {{Audio|Tur-Türkiye_Cumhuriyeti.ogg|''Türkiye Cumhuriyeti''}}, {{IPA1|ˈtyɾcije d͡ʒumˈhuɾijeti|pron}}), միջմայրցամաքային պետություն [[Եվրասիա]]յի [[Հարավարևմտյան Ասիա|հարավարևմտյան հատվածում]]։ Տարածքի հիմնական մասը գտնվում է [[Անատոլիա]]յում, իսկ մի փոքրիկ հատված նաև [[Հարավարևելյան Եվրոպա]]յում՝ [[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզու]] վրա (պատմական [[Արևելյան Թրակիա]]յում)<ref>{{cite book|last1=Zdanowski|first1=Jerzy|title=Middle Eastern Societies in the 20th Century|date=2014|publisher=Cambridge Scholars Publishing|quote="The Republic of Turkey lies on two continents. Approximately 97% of it is in Asia, in the geographical regions known as Asia Minor and the Armenian Upland. The remaining 3% of Turkey is in Europe, on the Balkan Peninsula."|isbn=978-1443869591|page=11}}</ref>։ Թուրքիան [[Աշխարհիկ պետություն|աշխարհիկ]], [[Ունիտար պետություն|ունիտար]] և [[Նախագահական համակարգ|նախագահական]] հանրապետություն է, որն ունի բազմամշակութային մեծ ժառանգություն<ref name="cia">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html |title=Turkey|publisher=The World Factbook, Central Intelligence Agency|access-date=հոկտեմբերի 13, 2016}}</ref>։ Սահմանակից է ութ երկրների հետ․ հյուսիս-արևմուտքում սահմանակցում է [[Հունաստան]]ին և [[Բուլղարիա]]յին, հյուսիս-արևելքում՝ [[Վրաստան]]ին, հարավում՝ [[Իրաք]]ին և [[Սիրիա]]յին, իսկ արևելքում սահման ունի [[Հայաստան]]ի, [[Իրանի Իսլամական Հանրապետություն|Իրանի Իսլամական Հանրապետության]] և [[Ադրբեջանական Հանրապետություն|Ադրբեջանի]] [[էքսկլավ]] [[Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետություն|Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության]] հետ։ Թուրքիայի ափերը երեք կողմերից շրջապատված են [[ծով]]երով։ Արևմուտքում ափերը ողողում են [[Եգեյան ծով|Եգեյան]], հյուսիսում՝ [[Սև ծով|Սև]], իսկ հարավում՝ [[Միջերկրական ծով]]երի ջրերը։ Թուրքիայի սևծովյան նեղուցները՝ [[Բոսֆորի նեղուց|Բոսֆորը]] և [[Դարդանելի նեղուց|Դարդանելը]], բաժանում են [[Թրակիա]]ն [[Անատոլիա]]յից, ինչպես նաև [[Եվրոպա]]ն [[Ասիա]]յից<ref name="NatlGeoAtlas">{{cite book|title=National Geographic Atlas of the World|edition=7th|year=1999|location=Washington, D.C.|publisher=National Geographic Society|isbn=0-7922-7528-4}} "Europe" (pp. 68–69); "Asia" (pp. 90–91): "A commonly accepted division between Asia and Europe ... is formed by the Ural Mountains, Ural River, Caspian Sea, Caucasus Mountains, and the Black Sea with its outlets, the Bosporus and Dardanelles."</ref>։
Թուրքիայի մայրաքաղաքը [[Անկարա]]ն է, իսկ խոշորագույն քաղաքը՝ [[Ստամբուլ]]ը։ Ստամբուլը խոշորագույն քաղաքը լինելուց բացի հանդիսանում է նաև երկրի մշակութային և առևտրային գլխավոր կենտրոնը։ Այն բնակչության թվաքանակով [[Եվրոպա]]յի ամենամեծ քաղաքն է: Թուրքիան բազմազգ պետություն է: [[Թուրքերեն|Թուրքերը]] կազմում են երկրի բնակչության 70 %-ը<ref name="konda">{{cite web |url=http://www.konda.com.tr/tr/raporlar/2006_09_KONDA_Toplumsal_Yapi.pdf |title=Toplumsal Yapı Araştırması 2006 |publisher=KONDA Research and Consultancy|date=2006 |access-date=փետրվարի 21, 2015}}</ref>։ Օրինական կերպով ճանաչված ազգային փոքրամասնություններն են [[Հայերը Թուրքիայում|հայերը]], [[հույներ]]ը և [[հրեաներ]]ը, իսկ չճանաչված էթնիկ խմբերից են [[քրդեր]]ը, [[Արաբները Թուրքիայում|արաբները]], [[չերքեզներ]]ը, [[ալբանացիներ]]ը, [[բոսնիացիներ]]ը, [[վրացիներ]]ը և այլն։ Քրդերը երկրի ամենամեծ ազգային փոքրամասնություններն են (հիմնականում բնակվում են [[Արևելյան Անատոլիա]]յի ([[Արևմտյան Հայաստան]]ի) տարածքում), որոնք կազմում են երկրի բնակչության 20%-ը։
|