«Մասնակից:SandroGirl/Ավազարկղ Ե»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 101.
 
=== Առաջին համաշխարհային պատերազմ ===
Առաջին համաշխարհային պատերազմի պայմանագիրը լրջորեն փոխել է քաղաքական իրավիճակը Բալկաններում։ Բալկանյան միության վերջնական փլուզմանը աջակցել են Գերմանական կայսրությունն ու Ավստրո-Հունգարիան։ Բուլղարիայի թագավոր [[Ֆերդինանդ I]]-ն դժգոհ էր պատերազմի նման ավարտից։ Ինչպես պնդում են, պայմանագրի ստորագրումից հետո նա արտասանել է «Ma vengeance sera terrible» արտահայտությունը։ Իր հերթին, Երկրորդ Բալկանյան պատերազմում Սերբիան կորցրեց Ռուսաստանի աջակցությունը, բայց զգալիորեն ուժեղացավ։ Ավստրո-Հունգարիան վախենում էր իր սահմաններում ուժեղ պետության առաջացումից, որը Բալկանյան պատերազմներում Բուլղարիայի և Թուրքիայի պարտությունից հետո կարող էր դառնալ ուժեղագույն տերություն Բալկաններում։ Բացի այդ [[Վոևոդինա|Վոյեվոդինա]]<nowiki/>յում, որը պատկանում էր ավստրիական թագին, ապրում էին մեծ թվով սերբեր։ Վախենալով Վոյեվոդինայի տարանջատումից, և ապա կայսրության լիակատար փլուզումից, Ավստրո-Հունգարիայի կառավարությունը առիթ էր փնտրում սերբերի դեմ պատերազմ հայտարարելու<ref name="one" /><ref name="washington" /><ref name="pmv" />:
Мирный договор серьёзно изменил политическую ситуацию на Балканах. Окончательный развал Балканского союза поддержали Германская империя и Австро-Венгрия. Болгарский царь [[Фердинанд I (царь Болгарии)|Фердинанд I]] был неудовлетворён таким завершением войны. Как утверждают, после подписания договора он произнёс фразу «{{comment|Ma vengeance sera terrible|Моя месть будет ужасна}}». В свою очередь во Второй Балканской войне Сербия потеряла поддержку России, но значительно усилилась. Австро-Венгрия опасалась возникновения на своих границах сильного государства, которое после поражения Болгарии и Турции в Балканских войнах могло стать сильнейшей державой на Балканах. К тому же в [[Воеводина|Воеводине]], которая принадлежала австрийской короне, проживало большое количество сербов. Опасаясь отделения Воеводины, а затем и [[Распад Австро-Венгерской империи|полного распада империи]], правительство Австро-Венгрии искало повод для объявления войны сербам<ref name="one" /><ref name="two" /><ref name="washington" /><ref name="pmv" />.
 
Այդ ընթացքում Սերբիան արմատականանում էր։ Միանգամից երկու պատերազմներում հաղթանակներն ու պետության կտրուկ ուժեղացումը ազգային վերելք են առաջացրել։ 1913 թվականի վերջին Սերբական զորքերը փորձ արեցին գրավել Ալբանիայի մի մասը, սկսվեց Ալբանական ճգնաժամ, որը ավարտվեց Սերբիայի զորքերի դուրսբերմամբ նորաստեղծ պետությունից։ Միաժամանակ, Սերբական հակահետախուզության հովանու ներքո պատերազմների ընթացքում ձևավորվել է «սև ձեռք» խմբավորումը, որը վերահսկում էր իշխանության գրեթե բոլոր մարմինները։<ref name="bosna" />
[[Պատկեր:Ferdinand of Bulgaria.jpg|thumb|right|[[Фердинанд I (царь Болгарии)|Фердинанд I]], царь Болгарии]]Тем временем сама Сербия радикализировалась. Победы сразу в двух войнах и резкое усиление государства вызвали национальный подъём. В конце 1913 года сербские войска предприняли попытку оккупировать часть Албании, начался [[Албанский кризис]], который завершился выводом войск Сербии из новообразованного государства<ref name="two" />. Одновременно под покровительством сербской контрразведки в ходе войн сформировалась группировка «Чёрная рука», контролировавшая практически все органы власти<ref name="bosna" />.
 
[[Պատկեր:Ferdinand of Bulgaria.jpg|thumb|right|[[Фердинанд I (царь Болгарии)|Фердинанд I]], царь Болгарии]]Խմբավորման մի մասը, որը հայտնի է որպես «Մլադա Բոսնա», գործել է [[Բոսնիա և Հերցեգովինա|Բոսնիա]]<nowiki/>յում և իր առջև նպատակ է դրել այն հեռացնել Ավստրո-Հունգարիայից<ref name="bosna" />: [[1914 թվական]]<nowiki/>ին «սև ձեռքի» աջակցությամբ [[Սարաևոյի սպանություն]] է կատարվել<ref name="bosna" />։ Ավստրո-Հունգարիան վաղուց առիթ էր փնտրում ոչնչացնելու միակ պետությունը Բալկաններում, որը միաժամանակ խանգարում էր Գերմանիային մուտք գործել Մերձավոր Արևելք՝ Սերբիա<ref name="pmv" />։ Այդ պատճառով նա վերջնագիր է ներկայացրել Սերբական կողմին, որից հետո սկսվել է Առաջին համաշխարհային պատերազմը:
Часть группировки, известная как «[[Млада Босна]]»<ref name="bosna" />, действовала в [[Босния|Боснии]] и ставила перед собой цель отколоть её от Австро-Венгрии<ref name="pmv" />. В [[1914 год]]у при поддержке «Чёрной руки» было совершено [[Сараевское убийство]]<ref name="bosna" />. Австро-Венгрия давно искала повод ликвидировать единственное государство на Балканах, которое заодно мешало Германии проникнуть на [[Ближний Восток]] — Сербию. Поэтому она предъявила сербской стороне ультиматум, вслед за которым началась [[Первая мировая война]]<ref name="two" />.
 
Նոր պատերազմում [[Ռևանշիզմ|ռևանշիստական]] Բուլղարիան կանգնել է Ավստրո-Հունգարիայի և Գերմանիայի կողմը: Նրա կառավարությունը ցանկանում էր պետությունը վերականգնել 1913 թվականի մայիսի սահմաններում, դրա համար պետք էր կրկին հաղթել Սերբիային։ Սկսված համաշխարհային պատերազմը Բալկաններում մեծ փոփոխությունների է հանգեցրել, քան նախորդ երկու Բալկանյան երկրները։ Այսպիսով, երկրորդ Բալկանյան պատերազմն ունի հեռուն գնացող անուղղակի հետևանքներ<ref name="one" />։
[[Реваншизм|Реваншистская]] Болгария в новой войне встала на сторону Австро-Венгрии и Германии. Её правительство желало восстановить государство в границах мая 1913 года, для этого нужно было вновь победить Сербию. Начавшаяся мировая война привела к бо́льшим изменениям на Балканах, чем предыдущие две Балканские. Таким образом, Вторая Балканская война имеет далеко идущие косвенные последствия<ref name="one" /><ref name="two" />.
 
== Տես նաև ==
* [[Բալկանյան առաջին պատերազմ]]
* [[Первая Балканская война]]
* [[Բալկանյան պատերազմներ (1912-1913)|Բալկանյան պատերազմներ]]
* [[Балканские войны]]
* [[Բալկանյան միություն]]
* [[Балканский союз]]
* [[առաջին համաշխարհային պատերազմ]]
* [[Лондонский мирный договор (1913)|Лондонский мирный договор]]
 
== Ծանոթագրություններ ==
Տող 229.
* [http://cnparm.home.texas.net/Wars/BalkanCrises/BalkanCrises02.htm Хронология Балканских войн]{{ref-en}}
* [https://web.archive.org/web/20090110144038/http://www.newlocalhistory.com/bookshelf/?tezis=almanah6=154=157 Евдокимович А. Л. «Македонский территориальный конфликт как фактор межгосударственных отношений Болгарии, Греции и Югославии (1912—1926 гг.»)]{{ref-ru}}
{{Первая мировая война}}
 
{{Хорошая статья|Политика|История}}
 
[[Категория:Вторая Балканская война|*]]
[[Категория:Войны Османской империи]]
[[Категория:Войны Сербии]]
[[Категория:Войны Греции]]
[[Категория:Войны Болгарии]]
[[Категория:Войны Черногории]]
[[Категория:События 29 июня|1913]]
[[Категория:События 29 июля|1913]]
[[Категория:Конфликты 1913 года]]