«Ջիվանշիր»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary Պիտակներ՝ հետշրջված Վիզուալ խմբագիր Խմբագրում բջջային սարքով Խմբագրում կայքի բջջային տարբերակից |
չ 185.81.86.162 (քննարկում) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել ԱշբոտՏՆՂ մասնակցի վերջին տարբերակին։ Պիտակ՝ Հետշրջում |
||
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ
| հայերեն անուն = Ջիվանշիր
| բնօրինակ անուն =
| պատկեր = Statue of Caucasian Albanian king Javanshir, VII century.JPG
| նկարագրություն =
| պատկերի լայնություն =
| տիտղոս = [[Հայոց իշխան|Իշխան]]
| դրոշ = Bagratuni flag.svg
| կառավարման սկիզբ = [[637]] թ
| կառավարման ավարտ = [[683]] թ․
| կառավարման ժամանակ =
| նախորդող = [[Վարազ Գրիգոր]]
| հաջորդող =
| ժառանգորդ =
| գահապահ1 = <!-- անձի գահապահը (ռեգենտը) -->
| գահապահ1 կառավարման սկիզբ =
| գահապահ1 կառավարման ավարտ =
| ազգություն = [[Հայեր|Հայ]]
| դավանանք = {{դրոշավորում|Հայ Առաքելական Եկեղեցի}}
| ծննդյան օր = անհայտ
| ծննդավայր = [[Ուտիք]]
| վախճանի օր = [[683]] թ․
| վախճանի վայր =
| թաղված =
| դինաստիա = [[Միհրանյաններ]]
| ի ծնե անուն =
| հայր = [[Վարազ Գրիգոր]]
| մայր =
| ամուսին = Ապրամ
| զավակներ =
| ծառայության տարիներ =
| պատկանելություն = [[Միհրանյաններ]]
| զորքի տեսակ =
| կոչում =
| հրամանատար էր =
| ճակատամարտեր =
| Վիքիպահեստ =
}}
'''Ջիվանշիր''', '''''Ջեվանշեր''''', '''''Ջվանշեր''''' ({{ԱԾ}}), Գարդմանքի տեր և [[Աղվանք]]ի իշխան [[637]] թ․–ից։ [[Միհրանյաններ]]ի իշխանական տոհմից, [[Վարազ Գրիգոր]]ի որդին։
Ժառանգաբար սեփականության իրավունք է ունեցել [[Գարդման (գավառ)|Գարդմանք]] գավառի նկատմամբ, եղել է [[Ուտիք]] և [[Արցախ]] նահանգների գահերեց իշխան և [[սպարապետ]]։ Նրան է ենթարկվել նաև անդրկուրյան Կամբեճան գավառը։ Գործունեության սկզբում եռանդուն պայքար է մղել [[Պարսկաստան|պարսից]] տիրապետության դեմ։ Հետագայում վարել է ճկուն քաղաքականություն և երկրամասը զերծ պահել նվաճումներից։ Միևնույն ժամանակ Ջիվանշիրը սերտ կապ է պահպանել [[Հայաստան]]ի կենտրոնական իշխանության հետ։ Երկրամասի անկախությունը պահպանելու նպատակով ամրապնդել է [[Հայ Առաքելական Եկեղեցի|Հայ Առաքելական եկեղեցու]] դիրքը, այն զերծ պահել քաղկեդոնականության և իսլամի ոտնձգություններից<ref>Մովսէս Կաղանկատվացի, [[Պատմություն Աղվանից աշխարհի]], Երևան, 1983։</ref>։
Ջիվանշիրի օրոք [[Արցախ]]ում և [[Ուտիք]]ում վերելք է ապրել մշակույթը։ Ջիվանշիրի պատվերով է [[Մովսես Կաղանկատվացի]]ն գրել է իր պատմական երկը։ Ջիվանշիրը դավադրաբար սպանվել է [[Պարտավ]]ի իր դղյակի պարտեզում՝ հավանաբար [[Միհրանյաններ]]ից տուժած [[Առանշահիկներ]]ի ձեռքով<ref>Բ. Ուլուբաբյան, Դրվագներ Հայոց Արևելից Կողմանց պատմության (V-VII դդ.), Երևան, 1981։</ref>։
Ջիվանշիրի մահվան առիթով Դավթակ Քերթողը գրել է «Ողբք ի մահն Ջեվանշերի՝ մեծի իշխանին» (հրտ.՝ [[1986]]) դամբանականը, որը վաղ միջնադարյան հայ քնարերգության գլուխգործոցներից է<ref>«Ով ով է. Հայեր», կենս. հանրագիտ., հատոր բ., Երևան, 2007 ©:</ref>։
== Տես նաև ==
| |||